Mascha Enthoven over de pedagogische opdracht
Wat doe je als leraar als je in een fractie van een seconde moet reageren op gedrag van een leerling? Kun je zo handelen dat je een crisismomentje gebruikt om je leerling te laten groeien? Hoe kun je als docent zelf blijven groeien en hoe kan de wetenschap daaraan bijdragen? Dit zijn vragen waar Mascha Enthoven dagelijks over nadenkt. Zij is namelijk sinds 1 september 2018 lector De Pedagogische Opdracht.
Onze leraren zijn voor een deel verantwoordelijk voor het vormen en opvoeden van de jeugd. Dit is hun pedagogische opdracht. Met haar onderzoek wil Mascha Enthoven docenten ondersteunen in het voldoen aan die opdracht.
Pedagogische conditie
“Hiervoor kijk ik naar de pedagogische conditie van leraren”, legt ze uit. “Dat gaat over de aansluiting tussen wat jij als leraar te bieden hebt en de behoefte van de leerling. Als leraar of docent ben je de hele dag bezig om kinderen iets te leren en om hen verder te brengen in hun ontwikkeling. Je maakt daarvoor de hele dag allerlei bewuste en onbewuste afwegingen. Vaak gaat dat goed. Je ervaart dat de leerlingen, deelnemers of studenten betrokken zijn. Je ziet dat ze groeien. De dingen die je voor ogen hebt, gebeuren en je ervaart flow. Er zijn echter ook momenten dat wat je doet niet werkt. Soms heb je de tijd om daar goed over na te denken, maar vaak vraagt zo’n moment een directe reactie. Wat doe je dan? Kun je zo’n uitdaging gebruiken om je leerlingen verder te ontwikkelen? Zodat ze volwassenen worden die met plezier, kennis en kunde, verantwoordelijk en verbonden in de wereld staan. Dat zegt iets over je conditie op pedagogisch gebied.” Haar onderzoekslijn gaat zich richten op het versterken van die pedagogische conditie. Dat kan onder andere door leraren (in opleiding) te leren hun handelen te onderbreken en met een onderzoekende blik naar dezelfde situatie te kijken. “Leraren die denken als een onderzoeker, kunnen zichzelf en het onderwijs blijven verbeteren. Door met een onderzoekende blik naar kinderen te kijken en naar hun eigen werk. Door de juiste vragen te stellen en te leren van de antwoorden.”
Ideale combinatie
De kracht van Enthoven is dat ze abstracte kennis makkelijk kan vertalen naar de praktijk. Ze heeft als pedagogisch wetenschapper veel onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van leraren. Daarnaast heeft ze afgelopen jaren gewerkt als docent in het hbo. Hierdoor weet ze precies voor welke uitdagingen je komt te staan in het onderwijsvak. Ze kan dus meepraten met zowel de theoretische wetenschapper als de praktijkgerichte vakman of -vrouw. In haar huidige functie als lector is dat natuurlijk een ideale combinatie.
Leraren die denken als een onderzoeker, met een onderzoekende blik naar kinderen en hun werk kijken, kunnen zichzelf en het onderwijs blijven verbeteren.
Duurzaam onderwijs
Mascha Enthoven is met haar onderzoekslijn verbonden aan de onderzoeksgroep Onderwijzen en Leren in Diversiteit. Met haar onderzoek werkt ze aan duurzame oplossingen voor het onderwijs, passend bij het gelijknamige thema van Hogeschool Inholland. “Het onderzoekend vermogen van leraren en docenten wordt door onze manier van onderzoeken vergroot. Dit betekent dat zij steeds beter worden in het zelfstandig onderzoekend oplossen van problemen. En in het begeleiden van anderen daarin.” De pedagogische conditie van leraren en docenten wordt dus versterkt. Dat vergroot de kans op positieve momenten in de toekomst. Het is dus niet alleen erop gericht om leraren en docenten nu beter te maken, maar vooral op een duurzame verbetering van het onderwijs in de toekomst.
Het werkveld
Op dit moment is deze nieuwe lector bezig met het opstellen van de onderzoeksagenda. Voor haar onderzoek wil ze graag samenwerken, bijvoorbeeld met besturen van scholen. Ook is ze onderdeel van een kring van lectoren rond de leerstoel van Gert Biesta: Pedagogische dimensies van onderwijs, opleiding en vorming, die zich bezighouden met hetzelfde onderwerp. Daarnaast verzorgt ze met veel enthousiasme lezingen over de rol van pedagogiek in het onderwijs. Bijvoorbeeld op middelbare scholen, Pabo’s en masteropleidingen. “Ik breng hun iets, maar ze geven mij ook veel terug. Ik kan mijn veronderstellingen meteen toetsen aan de praktijk. Dat voedt mij als lector. Het inspireert me enorm om zo met mijn voeten in het werkveld te staan.”