Gedeeld leiderschap? Waag de sprong in het diepe!
KU Leuven-professor Katrien Fransen te gast tijdens Internationale Vrouwendag
Niet enkel de formele leider van een team heeft de touwtjes in handen, ook andere teamleden kunnen initiatieven nemen om het functioneren van het team te verbeteren. Wat de kracht van dit gedeeld leiderschap is in een moderne organisatie, daarover gaat Katrien Fransen, professor in Leadership en Coaching aan de KU Leuven en hoofd van het KU Leuven Centre for Shared Leadership, vandaag, op Internationale Vrouwendag, over in gesprek met vrouwelijke leidinggevenden van Hogeschool Inholland.
Leestijd +- 3 minuten
Gedeeld leiderschap en het loslaten van controle en sturing voelen soms aan als een sprong in het diepe. Toch blijkt het delen van verantwoordelijkheden een zeer sterke motivator voor de medewerkers, die niet enkel hun mentaal welzijn versterkt maar ook leidt tot betere prestaties. Tijdens de inspiratiesessie deelt Katrien inzichten vanuit de sportwereld over hoe een dergelijke structuur van gedeeld leiderschap het best geïmplementeerd wordt.
Gedeeld leiderschap versterkt het gevoel van ‘ownership’
“Door mensen in te zetten op hun sterktes en hun te helpen hun talenten te ontwikkelen, krijgen we een beter functionerend en performanter team”, legt Katrien voorafgaand aan de workshop uit. “Teamleden kunnen zelf meedenken over hoe ze hun organisatie verder kunnen versterken en ervaren een gevoel van ‘ownership’. Daardoor zullen ze ook heel wat gemotiveerder zijn om zich in te zetten om doelstellingen te behalen.”
Een voorbeeld uit de rugbywereld
Ook voor managers en teamleiders, de ‘formele leiders’, heeft gedeeld leiderschap heel wat voordelen. Zij hoeven het werk niet allemaal zelf meer te doen, en kunnen talenten en inzichten uit de groep maximaal benutten, om zo tot een sterker geheel te komen. Katrien illustreert dit met een voorbeeld uit de sportwereld. Eerder implementeerde zij vanuit het Centre of Shared Leadership van KU Leuven een structuur van gedeeld leiderschap bij één van Australië ’s beste rugbyteams door de beste leiders in verschillende leiderschapsrollen ook formeel te gaan benoemen. (tekst gaat verder onder kader)
“Na afloop van het traject vertelde de coach ons het volgende: ‘Toen één van de spelers de opgestelde normen niet navolgde, waren het de aangeduide leiders die zelf de verantwoordelijkheid namen om deze speler hierop aan te spreken. De vorige jaren zouden ze de moeilijke taken altijd hebben doorgeschoven naar mij als coach, maar nu kozen ze ervoor om zelf hun verantwoordelijkheid op te nemen en hebben ze dit conflict zelf opgelost. In al die jaren als coach, heb ik dit nog nooit meegemaakt.’”
Ruimte geven noodzakelijk voor effectiviteit
Essentieel voor de effectiviteit van gedeeld leiderschap, benadrukt Katrien, is in eerste instantie om de juiste personen tot leiders te benoemen. Om de leiderschapsstructuur nauwkeurig in kaart te brengen, ontwikkelden we daarvoor de Shared Leadership Mapping analyse die de personen met het grootste draagvlak binnen een team identificeert. Daarnaast is het ook essentieel om het gedeelde leiderschap blijvend te faciliteren en het ‘leiderschapspotentieel’ van de aangewezen leiders maximaal te ontwikkelen. Doorheen ons 5RS Shared Leadership programma leren de leiders in de praktijk hoe hun verantwoordelijkheid op te nemen en het teamgevoel te versterken. “Het maximaal benutten van je talenten in je organisatie kan alleen maar als je je medewerkers ook de nodige ruimte geeft om input te geven en voor hen de kansen creëert om deze ideeën ook te realiseren.”
Zij veegt dan ook de eventuele angst van tafel dat kiezen voor gedeeld leiderschap zou overkomen als een teken van zwakte of gebrek aan leiderschap. “We zien immers dat leiders die kiezen voor gedeeld leiderschap duidelijk als betere leiders worden gepercipieerd door hun team dan leiders die vasthouden aan hun hiërarchische positie en hun team van daaruit dirigeren. Een reden te meer om die sprong in het diepe toch te wagen.”