Ria Jacobi derdeprijswinnaar Daphne Riksen Schrijfprijs
Is de pc slimmer dan de docent?
Een robot als docent of onderwijsassistent. Is dat de toekomst? Ria Jacobi, vroeg het haar 15-jarige nichtje en schreef op basis van haar antwoorden een essay om mee te dingen naar de Daphne Riksen Schrijfprijs van stichting SURF. En met succes! Onze collega van de Inholland-stafafdeling Onderwijsbeleid (én Juridische Zaken) sleepte met het interview de derde prijs in de wacht. “Het was voor mij een enorme verrassing! Ik ben erg trots en blij!”
Help! De pc is slimmer dan de docent, zo luidde het thema van de schrijfwedstrijd. Ria las de oproep om mee te doen in de nieuwsbrief van SURF en reageerde direct. “Het thema sprak me meteen aan. Het was voor mij een mooie aanleiding om me te verdiepen in kunstmatige intelligentie. Wat is dit. Wat zijn de ontwikkelingen en wat is de impact op het onderwijs? Is het help, of is het hoera?”
Na zich ingelezen te hebben ging ze in gesprek met haar nichtje. “Tenslotte is zij de aankomende student die over vijf jaar het hoger onderwijs instroomt. Welk onderwijs bieden wij haar straks aan? Het werd een leuk gesprek. Voor haar is online communicatie met haar leraar en klasgenoten de normaalste zaak van de wereld. Ook zag ze de mogelijkheden voor een robot als docentassistent wel zitten.”
Een slimme docent zet een robot in
In het essay geeft het nichtje van Ria aan dat haar ideale docent iemand is die haar het liefst 24/7 bijstaat met informatie, antwoorden en feedback en dat consistent doet. Iemand die persoonlijk en dichtbij is, haar aandacht geeft en luistert naar haar verhalen. Ria stelde vervolgens voor dat haar ideale docent een robot had ingezet. Een slimme docentassistent om al haar vragen te beantwoorden en extra uitleg te geven. Ze vond dit een cool idee. En ze riep: “Dat is een slimme docent”.
Kunstmatige intelligentie kan de docent ruimte en tijd geven voor waar zijn drive zit: van betekenis zijn voor de ontwikkeling van studenten.
In het essay zet Ria de voors en tegens van de inzet van kunstmatige intelligentie in het onderwijs tegenover elkaar, en kijkt naar de toekomst. Een toekomst waarin de genoemde ‘slimme docentassistent’ weleens ‘de redding’ voor docenten zou kunnen betekenen. De techniek kan repetitieve administratieve en begeleidingstaken overnemen. “Dit geeft de docent ruimte en tijd voor waar zijn drive zit: van betekenis zijn voor de ontwikkeling van studenten.”
Verschuiving van toets- naar leersucces
Verder kan de inzet van een slimme docentassistent voor een verschuiving zorgen van ‘toetssucces naar leersucces’. “Docenten kunnen toetsen meer aangrijpen als startpunt voor een leerproces, in plaats van een eindmoment. De vele digitale interacties (datapunten) van studenten geven een preciezer beeld van hun leergedrag. Daardoor is reflectie op het leren en monitoring van de voortgang veel meer en eerder te organiseren. Docenten kunnen de voortgangsinformatie inzichtelijk maken waardoor de studenten de gelegenheid krijgen de regie op het eigen leren te nemen.”
Dat de slimme docentassistent ons huidige en toekomstige onderwijs vorm gaat geven, is wat Ria betreft een voldongen feit. “Ik vind het van belang dat we ons actief gaan bemoeien met de vraag is hoe we dat willen doen. Onszelf de vraag stellen: wat is goed onderwijs? En dit in samenwerking met de student. De ontwikkelingen gaan snel maar de slimme docentassistent is nog lang geen (echte) docent. Iemand die betekenis geeft, luistert, emotioneel betrokken is. En dit alles ook beseft! Juist dat is het essentiële wat mijn nichtje van haar ideale docent vraagt: persoonlijke aandacht en een betekenisvol gesprek. Zodoende is een slimme docent iemand die de slimme docentassistent inzet en daardoor tijd creëert om van betekenis te zijn voor de student.”