‘Coronapandemie is ook psychologische pandemie’
Lector Marnix Eysink Smeets te gast bij Nieuwsuur, Femke Kaulingfreks in Volkskrant
“Dit zat er een keer aan te komen”, zegt Inholland-lector Marnix Eysink Smeets bij Nieuwsuur in de aflevering van woensdagavond 27 januari. Hij reageert daarin op de avondklokrellen. Volgens de lector Publiek Vertrouwen in Veiligheid heeft de coronapandemie ook een “psychologische pandemie” met zich meegebracht van angst, onzekerheid en stress. De oplossing? Perspectief bieden.
“Dit zat er een keer aan te komen”, zegt Marnix Eysink Smeets, lector publiek vertrouwen in veiligheid, over de rellen. “De covid-pandemie trok een psychologische pandemie van angst, onzekerheid en stress met zich mee.” #Nieuwsuur pic.twitter.com/iNi5KLfAMr
— Nieuwsuur (@Nieuwsuur) January 27, 2021
De aanpak van corona is tot dusver voornamelijk gericht geweest op de gezondheidscrisis, maar er is geen plan met wetenschappelijke inzichten voor de “tweede crisis”. Daardoor nemen langzamerhand de stress en de frustratie in de samenleving toe, en die zoeken uitwegen, aldus de onderzoeker. Met de avondklokrellen als voorlopig dieptepunt.
De schokkende gebeurtenissen moeten volgens Eysink Smeets tot een omslag leiden. “Ik hoop dat we met z’n allen wakker worden en dat we beseffen dat we deze crisis niet meer alleen vanuit een gezondheidsperspectief en bestuurlijk-juridisch perspectief bejegenen, maar ook vanuit een derde perspectief: een veiligheids-psychologisch perspectief.” Op basis van dat perspectief en de bijbehorende inzichten kunnen redelijk goed patronen worden ontwaard, waarop we ons vervolgens beter kunnen voorbereiden.
“Zo hadden we deze rellen kunnen zien aankomen. Wetenschappers op dit terrein kunnen ook helpen een perspectief voor de lange termijn te schetsen.” Als voorbeeld geeft Eysink Smeets de jaarwisseling. “Eerst werd ervoor gekozen om een vuurwerkverbod in te stellen. Toen mensen daarop rare dingen gingen doen schrokken we. Maar dat kon je zien aankomen. Waarom niet al eerder nadenken? Waarom geen alternatieve jaarwisseling organiseren om perspectief te bieden? Op een andere manier enorm veel vertier rond de jaarwisseling voor het hele land gaan organiseren, dat samenbindend, afleidend, en bemoedigend is?”
Nu het vaccinatieprogramma loopt, leidt dat tot gescheiden groepen in de samenleving, die ook weer allerlei verschillende dingen willen. Daarmee wordt de druk op de samenleving nog veel groter, aldus Eysink Smeets. Daarom adviseert hij het kabinet: “Trek nu je been bij, gebruik ook het veiligheids-psychologisch perspectief om goed te anticiperen. Geef langere doorkijken. Ik ben vurig pleitbezorger van de Covid-bevrijdingsdagen: een groot, meerdaags feest waarop heel Nederland viert dat de beperkingen omlaag gaan. Want als de beperkingen weggaan, weet je dat je ontlading gaat krijgen in het land. Die moet je van tevoren reguleren.”
'Het bestrijden van de coronacrisis leidt tot een andere crisis: die onder jongeren'
In de Volkskrant beschrijft onze lector Jeugd & Samenleving Femke Kaulingfreks hoe ze op dinsdagavond in Amsterdam-Osdorp zag hoe de buurtmoeders hun verantwoordelijkheid namen en onvermoeibaar iedereen aanspraken op straat, van een grote groep breedgeschouderde Ajax-supporters tot opgejaagde jochies op scooters.
“In nauwe samenspraak met elkaar en de politie konden jongerenwerkers, buurtvaders en -moeders, vrijwilligers van kerken en moskeeën na maandag in de meeste steden de schade beperkt houden. We kunnen trots zijn op dit brede netwerk van sociale controle en steun om jongeren heen, waarin niet alleen ouders, maar ook andere formele en informele gezagsdragers zich betrokken tonen bij hun welzijn.“
Nu is het nog zaak dat de crisis in de ontwikkeling van jongeren hoger op de politieke agenda te krijgen en hen perspectief te bieden, zegt Kaulingfreks. ‘Van Urk tot de Haagse Schilderswijk, de Hollandse jeugd verdient het om serieus genomen te worden.’