Onderwijs, onderzoek en beroepenveld: een onlosmakelijk trio
De tijd dat het onderwijs studenten in haar eentje kan begeleiden en opleiden is voorbij. Deze digitale generatie heeft school niet meer nodig om aan kennis te komen: ze zoeken het zelf wel op. Theoretische kennis alleen bereidt ze ook niet voor op hun latere werk. Het bedrijfsleven heeft behoefte aan werknemers die weten hoe het er in de praktijk aan toe gaat. Het hoger beroepsonderwijs (hbo) is er nog niet helemaal in geslaagd om aan die vraag te voldoen: er is nog steeds sprake van een kloof tussen arbeidsmarkt en onderwijs. Onze studenten zijn ons menselijk kapitaal. Daar moeten we het straks van hebben. Om ze op de toekomstige arbeidsmarkt voor te bereiden moeten onderwijs, onderzoek en beroepenveld samen optrekken. Gezamenlijk zorgt dit trio ervoor dat onze professionals straks niet alleen theoretisch onderlegd zijn, maar ook kritisch, innovatief, weerbaar én gewend om multidisciplinair te werken. Samenwerking leidt bovendien tot innovatie. En dat hebben we nodig om onze economische positie in de wereld te versterken.
Verzuild Nederland
Wil je de aansluiting tussen theorie en praktijk verbeteren en het gat dichten, dan is het belangrijk te weten hoe die kloof is ontstaan. Ik zie het ‘denken in zuilen’ als een belangrijke oorzaak. Verzuiling is van oudsher een kenmerk van deze maatschappij. Het zit in het DNA van Nederlanders en het komt overal terug: in de godsdienst, in het omroepbestel. Het weerspiegelt zich ook in kennisinstellingen als het hbo. Onderwijs (docenten), onderzoek (lectoren) en beroepenveld vormen daarbinnen aparte werelden. Tussen vo, mbo en hbo is evenmin sprake van een goede aansluiting. We kiezen ervoor om dat door middel van projectjes te verbeteren in plaats van te zoeken naar structurele oplossingen. Met het oog op de toekomst (en ter verbetering van onze concurrentiepositie als BV Nederland) is het belangrijk te bekijken hoe je die denkwijzen kunt verbinden. Dat is nodig om studenten optimaal te kunnen begeleiden naar een plek op de – snel veranderende - arbeidsmarkt van morgen. Die vraagt om flexibiliteit; daar zullen ze met verschillende disciplines en sectoren moeten samenwerken. Ze komen er dan niet met eendimensionale kennis en vaardigheden. Philips bijvoorbeeld wordt geassocieerd met techniek, maar er werken ook economen, marketeers, juristen, ontwerpers. Samen vormen zij een ‘living lab’ waarin alle deskundigheid bij elkaar wordt gebracht. Met z’n allen realiseren zij zo die handige Philips-producten. Wat is er mooier dan studenten in zo’n omgeving aan moeilijke opdrachten te laten werken?
Een plek voor het lokale beroepenveld
Binnen Inholland Rotterdam werken wij vanuit verschillende opleidingen aan projecten om het beroepenveld meer bij onze locatie te betrekken en samen uitdagende maatschappelijke vraagstukken aan te pakken: in living labs, via leerwerkplaatsen et cetera. Omdat wij een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben en het goede voorbeeld willen geven aan onze studenten. Met succes. Zo geven ook Rotterdamse studenten gratis online advies aan ondernemers die door corona in problemen komen (www.incollab.nl). En onze verbouwde begane grond biedt het beroepenveld en de bevolking uit de buurt een plek. Achtereenvolgens kom je er een door studenten gerund radiostation en een rechtswinkel tegen. Een stukje verderop zie je het prachtige bord van de World, Police & Fire Games; de Olympische Spelen voor politie en brandweer.
De organisatie is bij ons gehuisvest. Wij hebben daar bewust voor gekozen omdat wij ze met onze studenten, docenten en lectoren vanuit diverse vakgebieden en expertises kunnen helpen om een prachtig event neer te zetten. Ook andere studenten (vo, mbo, hbo en wo) uit de regio Rijnmond mogen meedoen; het zou kortzichtig zijn om alleen onze eigen studenten die kans te bieden. Wij zijn er trots op dit project te mogen coördineren. Het is eens te meer een voorbeeld van een multidisciplinaire samenwerking die alle sectoren overstijgt. In die samenwerking zit tegenwoordig de toegevoegde waarde van het onderwijs.
PS: Ik geloof dat we ook de grote uitval uit het hbo kunnen tegengaan als we kiezen voor een flexibele, meer op de praktijk en op samenwerking gerichte vorm van onderwijs. Juist ook voor studenten die het moeilijk hebben. Het uitstel van het bindend studieadvies vanwege corona heeft mij aan het denken gezet over manieren om deze studenten beter te kunnen ondersteunen. Maar daarover later meer…