Het verduurzamen van de keten van de garnaal
Studenten Dier in de Duurzame Samenleving doen onderzoek naar dierlijke ketens
De afgelopen vijftig jaar is de wereldwijde visconsumptie verdubbeld. Het is daarom van cruciaal belang dat wij met z’n allen beter omgaan met onze oceanen en zeeën. Verantwoorde en duurzaam gevangen vis speelt hierin een belangrijke rol. Daarom zetten steeds meer Nederlandse garnalenvissers zich in om de dagelijkse keten van schip tot schap te verduurzamen. Vier studenten van de opleiding Dier in de Duurzame Samenleving van Hogeschool Inholland Delft onderzochten de keten van de garnaal. Ze namen de onder de loep en onderzochten welke verduurzamingsoplossingen er mogelijk zijn.
Eerstejaars studenten Sanne, Nikki, Maria en Jip gingen voor het vak Dier in de Duurzame Keten aan de slag met het in kaart brengen van een dierlijke keten. Hierin kregen zij zelf de vrijheid om een keten te kiezen waar ze interesse in hadden. Nikki: “Wij kozen voor de keten van de garnaal omdat Jip iemand kent die in de garnalenvisserij werkt en eigenlijk wisten wij allemaal nog niet heel veel van deze keten, dus het was erg leuk om zoveel nieuwe inzichten op te doen tijdens het vooronderzoek.” De groep kwam in contact met garnalenvisserij W.A. Kroon waar ze direct het bedrijf in Friesland mochten bezoeken. Hier kregen ze een goed beeld van het proces van de visserij tot aan de verkoop.
Van schip tot schap
Na zonsondergang vertrekken de garnalenvissers richting de zee. Op zee worden de garnalen gevangen met netten of klossen pezen. De klossen pezen zorgen ervoor dat de garnalen worden opgeschrikt en vervolgens in het net belanden. Eenmaal aan land worden de garnalen gezeefd en gekookt. De kratten vol met garnalen worden vervolgens getransporteerd naar Marokko, waar met goedkope arbeidskracht de garnalen worden gepeld. Vanuit Marokko worden de garnalen terug getransporteerd naar Nederland om het vervolgens te verkopen aan de Nederlandse consument. Jip: “Dat de garnalen naar Marokko worden getransporteerd is geen duurzame oplossing. Ook maakt dat de keten heel lang. We hebben vernomen van het bedrijf dat meer Nederlandse garnalenvisserijen het pellen tegenwoordig in eigen land laten verrichten. Er komen hier steeds meer technische oplossingen voor.”
“Dat de garnalen naar Marokko worden getransporteerd is geen duurzame oplossing. Ook maakt dat de keten heel lang. We hebben vernomen van het bedrijf dat meer Nederlandse garnalenvisserijen het pellen tegenwoordig in eigen land laten verrichten. Er komen hier steeds meer technische oplossingen voor.”
Het Sustainable Business Model Canvas
Een van de vereiste van de opdracht is dat de keten in kaart gebracht wordt op een creatieve manier, niet met een standaard verslag. Sanne: “'Wij hebben de keten stapsgewijs beschreven met behulp van een infographic, dit is een overzichtelijke en efficiënte manier waarmee we het ook konden presenteren aan anderen. Met behulp van het Social Business Model Canvas (SBMC) wordt het bedrijf in kaart gebracht en wordt er gekeken welke ecologische sociale kosten en opbrengsten het bedrijf oplevert. Met dit model analyseer je het hele bedrijf, je bekijkt wie de doelgroep is en hoe het bedrijf economische winst kan maken.” Het model leverde veel resultaten op, waaronder dat een garnalenvisser met veel wet- en regelgeving te maken heeft. Hierdoor is het lastig om binnen een keten veelte veranderen.
Duurzaam vissen
Toch kunnen garnalenvisserijen wel degelijk een verschil maken in duurzaamheid. Maria: “Duurzaam gevangen garnalen krijgen een MSC-keurmerk (Marine Stewardship Council).” Garnalenvisserijen kunnen dit MSC-keurmerk krijgen als ze bijvoorbeeld met wekker kettingen de garnalen proberen te vangen. Met deze kettingen wordt het bodemleven minder beschadigd. Jip: “Een ander duurzaam alternatief is dat er veel meer gekeken wordt naar het getijde en het weer. Als er veel wind landinwaarts staat, kan er besloten worden om niet uit te varen om dieselverbruik te verminderen.”
Waarom deze opleiding?
De vier studenten zitten op dit moment nog in hun eerste jaar van de opleiding Dier in de Duurzame Samenleving, maar het is voor hen wel heel duidelijk dat deze opleiding voldoet aan hun verwachtingen. Nikki: “Je werkt aan hele vakgerichte opdrachten waar dieren op allerlei manieren een belangrijke rol spelen. Daarnaast is het heel veelzijdig omdat je ook op excursies gaat en veel werkt aan opdrachten voor échte bedrijven.” Jip vult aan: “Je kan na de opleiding zoveel kanten op, je ontdekt hoe veelzijdig dieren zijn voor onze samenleving en hoe je hier verbinding mee kan maken met de omgeving.