Studenten ontwerpen oplossingen om Huisduinen te verduurzamen

Hoe maak je een dorp zelfvoorzienend en volledig duurzaam? Het Noord-Hollandse Huisduinen gaat ervoor en nodigde studenten van diverse opleidingen van Inholland uit om ter plekke mee te werken aan deze ambitie. Samen met mbo-studenten, bedrijven en inwoners maken zij plannen op maat. Na een halfjaar onderzoek en ontwerp presenteerde de eerste groep hun inzichten met een posterpresentatie. “Als studenten kunnen we heel open en breed naar de vraagstukken kijken.”

Leestijd +- 4 minuten

“Dit is het leukste klaslokaal van Nederland”, zo noemde een van de studenten hun eerste kennismaking met het dorp aan zee in september 2019. Het is een treffende omschrijving van het project THuisduinen2050 . Voor onbepaalde tijd zullen steeds nieuwe groepen studenten hier hun theoretische kennis in praktijk brengen om het ambitieuze plan van de inwoners waar te maken. Met THuisduinen2050 wil het dorp zelfvoorzienend worden en volledig overschakelen op duurzame energie.

Oplossingen ontwerpen in een kenniswerkplaats
Het ‘leukste klaslokaal’ is een zogeheten kenniswerkplaats, verduidelijkt Heleen Bouwmans, projectleider Onderwijs van TerraTechnica, een Noord-Hollands platform voor duurzame energie. “Hier komen studenten, bewoners, overheid en bedrijven bijeen om kennis te delen, oplossingen te ontwerpen, te toetsen en aan te scherpen. De studenten zijn daarbij aan zet. Elk halfjaar begint een nieuwe groep binnen de vier thema’s die aansluiten op de omgevingsvisie van Huisduinen: energie en duurzaamheid, voeding en gezondheid, infrastructuur en logistiek en zorg en welzijn. Met de verschillende opleidingen kan Inholland hier heel goed invulling aan geven.”

Landscape and Environment Management
Tommie Pot richt zich als vierdejaars student Landscape & Environment Management op het thema voeding en gezondheid. “We begonnen vorig jaar met een bootcamp waarbij we met alle studenten Huisduinen verkenden en bewoners interviewden. We wilden direct van hen horen wat hun behoefte was. Ze zeiden dat ze meer lokaal en biologisch voedsel wilden, meer sociale cohesie en zelfvoorzienendheid. Er was dus een plek nodig om dit voedsel te verbouwen.”

1 hectare voedselbos
Bij hun wandeling door de omgeving zagen de studenten de potentie van de Huisduiner polder als plek om voedsel te verbouwen. “We hoorden dat de openheid van de polder gehandhaafd moest blijven. Jeffrey Tesselaar van Zuivelboerderij Tesselaar vertelde ons dat 1 hectare op zijn terrein wel verbouwd zou mogen worden. Na een enquête onder bewoners over de gewenste manier van voedsel verbouwen en toen restauranthouder Jan Bronsema in een expertmeeting aangaf geïnteresseerd te zijn in lokale producten, werkten we het idee van een voedselbos uit.”

Gemeente enthousiast
Terug bij Inholland gingen Tommie en zijn medestudenten op zoek naar de haalbaarheid van het voedselbos. “We werkten ons plan uit in een ontwerp en zijn daarmee naar de gemeente Den Helder gegaan”, vertelt Tommie. “Ze reageerden heel enthousiast. Ook bijvoorbeeld omdat het bos een parkachtige omgeving kon worden waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten.”

'Je doet er echt toe als student'
Tommie kijkt met plezier en trots terug op de afgelopen maanden. “We hebben echt iets kunnen betekenen voor het dorp en je hebt het gevoel er als student toe te doen. Je leert ook veel meer dan als je veilig op school blijft. Overleggen met bewoners, presenteren aan de gemeente: dat soort vaardigheden heb ik mezelf bijgebracht.”

'Heel fijn samenwerken met studenten'
Vanaf de aftrap is boer Jeffrey Tesselaar betrokken bij THuisduinen2050. “Ik vind het heel goed dat we met elkaar nadenken hoe we kunnen verduurzamen. Toen de studenten via een enquête vroegen of wij betrokken wilden zijn, reageerden we meteen positief. De manier van samenwerken en plannen smeden met studenten vind ik heel fijn. Het is super leerzaam voor iedereen en lekker praktisch. Toen studenten een plek zochten voor hun voedselbos, hebben wij een geschikte plek voor hen aangewezen. Of het bos ook rendabel zal zijn, weet ik niet. Ik geloof dat andere studenten dat gaan doorrekenen. Als een van de experts heb ik in het project ruimte om mijn inbreng te geven. Zo komen we met elkaar tot werkbare oplossingen.”

Onderzoek naar duurzame energie
Een grote opgave voor Huisduinen is om de energievoorziening te verduurzamen. “Hiervoor zijn heel wat oplossingen te kiezen”, weet student Elektrotechniek Sten Kortekaas: “We hebben onderzoek gedaan naar de mogelijkheden en die steeds afgezet tegen de wensen van de bewoners. Ook na de eerste kennismaking met hen zijn we teruggekeerd naar het dorp om ons plan van aanpak te presenteren. ‘Het gaat de goede kant op’, zeiden ze.”

'Echt de praktijk in duiken'
“Het is een leuke uitdaging”, zegt medestudent Dirk Tromp. “Je kunt als student echt de praktijk in duiken en een koppeling maken met de theorie die je hebt geleerd. Voordeel voor Huisduinen is dat wij, anders dan een commercieel bureau, heel open en breed naar hun vraagstuk kijken. We hebben geen financieel belang bij een bepaalde oplossing.”

Voorbeeld voor Nederland
Voor de 265 huishoudens stelden de studenten een combinatie van duurzame bronnen voor, plus een buffersysteem van verschillende soorten accu’s om de opgewekte energie later te kunnen gebruiken. “Hiermee hebben we gewoon een bijdrage geleverd aan het verduurzamen van het dorp”, zegt Sten trots. “Wie weet dat de rest van Nederland met belangstelling kijkt hoe Huisduinen dit doet.” Dirk: “Het is een enorme motivatie als mensen iets doen met jouw aanbevelingen. Van de interactie met hen heb ik veel opgestoken en ook in de manieren van onderzoek.”

Interprofessioneel werken
Projectleider Bouwmans merkt na een halfjaar de potentie van de kenniswerkplaats. “Tal van andere opleidingen kunnen aansluiten bij het project. Zo leren studenten interprofessioneel werken, precies zoals dat in het werkveld gebeurt. En behalve in Huisduinen zou Inholland dit concept op verschillende andere plekken in de Randstad kunnen openen.”