Van pluktuin naar voedselbos op Zeeburgereiland

Lablead Karel Koch droomt al een poosje van een eigen tijdelijke plek voor SLUISlab in de Sluisbuurt, de nieuwe wijk waar de opleidingen van Inholland Amsterdam/Diemen zich over een paar jaar vestigen. Samen met Urban Resort, een stichting die al 25 broedplaatsen in Amsterdam heeft opgezet, onderzoekt SLUISlab de mogelijkheden voor een broedplaatsachtig paviljoen dat zo’n tien jaar in het entreegebied van de wijk moet komen te staan. Een duurzaam studentenplan voor deze broedplaats wordt op donderdag 17 juni gepresenteerd tijdens de ‘SLUISlab Picknick Showcase’.

Picknicktafels
Urban Resort ontwikkelt en beheert broedplaatsen voor kunstenaars, ambachtslieden, zzp’ers, starters en buurtinitiatieven. Het idee is dat ze daar kunnen werken en vooral vrijuit experimenteren op artistiek, sociaal en maatschappelijk vlak. Zo’n plek wil Urban Resort nu ook creëren in het entreegebied van de Sluisbuurt, daar waar de Piet Heintunnel uitkomt. “De gemeente heeft er al picknicktafels neergezet en er is ruimte voor tijdelijke initiatieven”, vertelt Karel. “En tijdelijk is dus tien jaar, zolang de bouw van de wijk voortduurt.”

Naast SLUISlab kan ook heel Inholland Amsterdam/Diemen hiervan profiteren. “Als dit doorgaat, dan wordt het hopelijk in de loop van 2022 gerealiseerd. Ik sta natuurlijk te popelen om daar met SLUISlab en andere bewoners naartoe te gaan. Maar hoe mooi zou het zijn als we er ook al Open Dagen en andere evenementen kunnen organiseren, in aanloop naar de nieuwbouw!”, filosofeert Karel.

Slibbeestje
Urban Resort en SLUISlab hebben studenten gevraagd om belevenisconcepten rondom duurzaamheid te bedenken. Duurzaamheid wordt een belangrijk thema voor de Sluisbuurt en dus ook voor het studentenproject Duurzame Broedplaats Baggerbeest. Het begint al bij de naam: het plan is vernoemd naar een fictief slibbeestje dat niet alleen symbool staat voor het ontstaan van het Zeeburgereiland – oorspronkelijk een baggerbergplaats voor het IJ –, maar ook voor de lokale biodiversiteit.

Melanie Zwezerijnen, student Leisure & Events Management: “Ons werd gevraagd om te onderzoeken op welke concrete, verrassende en vooral ook relevante manier een broedplaats in zijn ontwerp en realisatie, functie en programmering kan bijdragen aan een duurzame toekomst voor iedereen in de Sluisbuurt. Daar zijn we mee aan de slag gegaan. Afgelopen februari, in de Week van de Circulaire Economie, hebben we aan een hackathon deelgenomen en daar zijn we op heel toffe ideeën gekomen.”

Voedselbos
Een van die ideeën is afgeleid van een groter plan: het aanleggen van een voedselbos op een stuk grond van zeven hectare waar nog geen bestemming voor is, op de oostpunt van het Zeeburgereiland. “Zo’n bos waar je niet alleen wandelt, maar ook fruit plukt of groente verbouwt, is natuurlijk een geweldig idee! Patrick Huntjens, onze lector Sociale Innovaties in het Groene Domein, maakt zich hier hard voor”, vertelt Karel enthousiast. “In de loop van dit jaar horen we of die grond geheel of gedeeltelijk een voedselbos gaat worden. Maar het duurt natuurlijk nog jaren voor het zover is. Daarom is het nou juist zo leuk om dat idee van dat voedselbos of een andere vorm van stadslandbouw alvast te implementeren op een kleinere schaal binnen het plan van de duurzame broedplaats. En dat is precies wat Melanie en haar team hebben gedaan, in het verlengde van die hackathon.”

Boompje planten
“Klopt”, valt Melanie Karel bij. “We willen bovenop het dak een voedselbos implementeren voor alle mensen die betrokken zijn bij de broedplaats, zodat ze zelf sap of tomatenpuree kunnen maken. En door ze bijvoorbeeld hun eigen boompje te laten planten, blijven de bewoners ook echt betrokken. Daarnaast verbinden we mensen op die manier meer met de broedplaats en elkaar.”

In het plan van Melanie en haar team komt er een kas op het dak van de broedplaats. “Daarvoor zijn we nu proefjes aan het doen”, legt Melanie uit. “Mijn teamgenoot Sylvia heeft een ontwerp voor een pluktuin gemaakt. We hebben er ook speelelementen aan toegevoegd.”

Permacultuur
“We hebben er natuurlijk wel wat specialisten bijgehaald”, voegt Karel toe. “Want hoe maak je een duurzame stadstuin? Onze studenten zijn niet opgeleid op het terrein van permacultuur, daarom worden ze daarbij ondersteund. Zo bouw je door dingen te maken gelijk al aan een kennisnetwerk in de omgeving.

Sinds kort heeft SLUISlab een eigen website. “Zo kunnen we zo’n project als dat van Melanie en haar team onder de aandacht brengen bij (potentiële) partners. We laten zien op welke manier wij vanuit de labs niet alleen anders dénken over onderwijs en onderzoek, maar dat ook dóen. Met behulp van onze website bieden we aan belangstellenden binnen en buiten Inholland de mogelijkheid om aan te haken: we maken het ze makkelijker om met ons in verbinding te komen.”