'Het is de hoogste tijd om onze bijen te redden!'
Frens Pries, lector Duurzame bestuiving van gewassen over zijn plannen bij Inholland
Onze gewassen hebben bestuiving van bijen nodig om goed te groeien. Maar steeds meer bijen sterven en dat zorgt voor problemen. Frens Pries doet al jaren onderzoek naar bijengezondheid. Sinds 1 januari 2019 is hij lector Duurzame bestuiving van gewassen bij Inholland. Zijn onderzoek gaat over oplossingen voor bijensterfte.
Het gaat slecht met onze bijen
“Dat geldt zowel voor de honingbij, de wilde bij als de hommel,” legt Pries uit. Dit is een probleem voor de voedselvoorziening, want de bestuiving van bijen is essentieel voor ons ecosysteem. De oorzaken? Imkers zetten soms te veel bijenkasten bij elkaar. Is er één bijenkast ‘ziek’? Dan besmet deze snel ook andere bijenkasten, net als verkouden mensen in een te volle lift. Ook vinden bijen vooral in de herfst te weinig voedsel en gaan ze dood door insecticiden. Maar de belangrijkste oorzaak van bijensterfte is opkomst van de varroamijt: een parasiet waar bijen niet tegen kunnen. De opkomst van de varroamijt is ook de belangrijkste reden voor het onderzoek van Pries.
Duurzame oplossingen voor bijensterfte zijn nodig
Frens Pries zijn onderzoek gaat over duurzame bestrijding van de varroamijt. “Ik zoek oplossingen voor bijensterfte die uit de natuur zelf komen. We moeten bijvoorbeeld af van niet-duurzame bestrijdingsmiddelen zoals acariciden.” Een andere oplossing uit de natuur die Pries noemt is het verbouwen van verschillende gewassen op één akker. Zo hebben bijen namelijk het hele jaar door verschillend voedsel. Verder onderzoekt hij hoeveel concurrentie er is tussen honingbijen en wilde bijen. En hoeveel last wilde bijen echt hebben van insecticiden. De antwoorden op dit soort onderzoeksvragen dragen bij aan het terugdringen van de bijensterfte. Frens Pries onderzoekt samen met zijn collega’s van het Research and Innovation Centre Agri, Food & Life Sciences. Het onderzoek hoort bij de onderzoekslijn Voedsel voor de Metropool.
'Het is belangrijk om de kennis van imkers te vergroten. Alleen samen kunnen we de bijen redden.'
Studenten van de Life Sciences & Chemistry-opleidingen doen gewoon mee
Het onderzoeksleven van Pries begon ooit met een virusonderzoek bij bijen, samen met een stuk of vier studenten. Het onderzoek werd steeds groter, door presentaties, subsidies en nieuwe onderzoeksvelden. Pries begeleidt studenten bij onderzoek en neemt ze mee als hij iets bespreekt met bijvoorbeeld een gemeente of natuurorganisatie. Zo leren ze uit de praktijk en halen ze intrinsieke motivatie uit het onderzoek. “Ik vind het belangrijk dat studenten dit allemaal meekrijgen in hun opleiding. Ook zij denken goed mee over oplossingen voor bijensterfte. Daar ben ik tevreden mee, aangezien dit een essentieel onderdeel is van de vorming als onderzoeker.” Maar Pries doet meer dan alleen onderzoek.
Partijen moeten met elkaar om tafel
In Nederland mogen imkers vaak geen bijenkasten in natuurgebieden plaatsen. Natuurbeheerders zijn namelijk bang dat andere wilde insecten last hebben van de concurrerende honingbij. Toch is het goed voor de bijenvolken om te herstellen in een natuurgebied. En is de natuur gebaat bij de andere manier van bestuiving door honingbijen. Pries vertelt: “Ik ga de discussie over de bijenkasten graag aan. Ook geef ik advies aan gemeenten over geschikte planten voor bijen in een nieuwe woonwijk.”
Professionele imkers zijn belangrijk
De meeste imkers zijn hobbyisten. Maar alle imkers samen hebben veel invloed op bijensterfte. Begrijpen zij het probleem van de varroamijt goed? Weten zij hoeveel bijenkasten ze het beste bij elkaar kunnen zetten en waar en wanneer? Het is belangrijk om hun kennis te vergroten. “Alleen samen kunnen we de bijen redden.”