10 jaar lectoraat Green Biotechnology: wat brengt de toekomst?
‘Met slimme veredelingsmethoden gewassen weerbaarder, duurzamer en klimaatbestendiger maken’
Nelleke Kreike is tien jaar lector Green Biotechnology. Ze blikt trots terug op een bewogen tijd waarin haar vakgebied op zijn kop stond door de introductie van de CRIPSR-Cas-techniek. En met glinsterende ogen kijkt ze vooruit naar misschien nog wel spectaculairdere revoluties die ons te wachten staan. “Door integratie van metagenomics, AI en robotica staan we aan de vooravond van slimme technologieën om gewassen weerbaarder, duurzamer en klimaatbestendiger te maken.” Op 24 april wordt deze beloftevolle toekomst gevierd met een symposium in het Amsterdam Science Park.
Nellekes lectoraat begon symbolisch genoeg als een klein ontluikend plantje. “Ik was de tweede medewerker Green Biotechnology en de aan ons gekoppelde opleiding Biotechnologie had nog maar een handvol studenten.” Het plantje kreeg een groeispurt toen CRISPR-Cas het vakgebied van moleculaire veredeling op zijn kop zette. “Ik had het geluk om daar meteen op in te springen als onderzoeker.”
CRISPR-Cas
“Bijzonder aan CRISPR-Cas is dat je heel gericht de letters van plantengenomen kunt aanpassen”, legt Nelleke uit. “Zo kun je erfelijke eigenschappen aanpassen, waardoor gewassen bijvoorbeeld beter tegen ziekten kunnen, wat maakt dat je minder pesticiden hoeft te gebruiken. Mijn bijdrage was vooral om deze techniek toegankelijk en toepasbaar te maken voor veredelingsbedrijven, onder meer met een laagdrempelige cursus. Daarnaast heb ik altijd onderwijs gegeven over moleculaire verdeling aan studenten. Terwijl ik ooit op de vertrekkende trein van CRISPR-Cas ben gesprongen, zie ik nu dat mijn voormalige studenten langs mij heen denderen. En dat is precies de bedoeling.”
De nieuwste kennis ontwikkelen we in praktijkgericht onderzoek samen met verdelingsbedrijven en met die kennis verrijken we de opleidingen voor onze studenten. Dat is de tweeledige rol van het hbo.
Tweeledige rol van het hbo
Van twee medewerkers is het lectoraat uitgegroeid tot een bloeiend team van elf collega’s. “Vanaf september hebben we nieuwe onderzoekslaboratoria op de nieuwe locatie van Hogeschool Inholland Amsterdam”, zegt Nelleke trots. Het geeft het belang aan van het lectoraat en de opleiding. “We dragen bij aan de duurzame leefomgeving door gezondere en duurzamere gewassen te telen. De nieuwste kennis over de toepassing daarvan ontwikkelen we in praktijkgericht onderzoek samen met verdelingsbedrijven en met die kennis verrijken we de opleidingen voor onze studenten. Dat is de tweeledige rol van het hbo.”
Amsterdam Green Campus
De samenwerking tussen praktijk, onderzoek en onderwijs komt krachtig samen in de Amsterdam Green Campus, waarmee het lectoraat al jaren samenwerkt. “We zijn een stichting waarvan Inholland een van de leden is”, zegt directeur Roos van Maanen. “Naast hogescholen zijn ook universitaire instituten en mbo-instellingen lid en dat maakt ons in Nederland uniek: nergens is deze kolom van onderzoek en onderwijs zo geïntegreerd en dat maakt dat we nieuwe kennis snel in de praktijk en in het onderwijs kunnen invoeren. We doen dit specifiek voor overheden en bedrijven met een onderzoeksvraag over duurzaamheid in de agri- en foodsector en de leefomgeving van de stad.”
Sneller weerbare gewassen ontwikkelen
Een actueel voorbeeld van de samenwerking tussen Inholland en Amsterdam Green Campus is het project Crop XR. “Met vier universiteiten, vier hbo’s en enkele grote veredelingsbedrijven onderzoeken we hoe we sneller weerbare gewassen kunnen kweken”, zegt Van Maanen. “Normaal gesproken duurt het tientallen jaren om nieuwe gewassen te ontwikkelen, maar vanwege de klimaatverandering moeten we meer haast maken. Met behulp van datascience willen we sneller en slimmer kunnen selecteren. Ook hier is de koppeling tussen onderzoek, onderwijs en praktijk belangrijk en zorgen we er bijvoorbeeld voor dat docenten en studenten zijn aangehaakt om samen met veredelaars te werken aan nieuw onderwijs.”
Belangrijk is om wo, hbo en mbo aan elkaar te koppelen zodat je nieuw ontwikkelde kennis snel kunt inzetten.
Nieuw: next generation sequencing
Door klimaatverandering staat plantenverdeling onder tijdsdruk. CRISPR-Cas zorgde al voor een hoger tempo. Volgens Nelleke staat ons nog iets veel spectaculairders te wachten. “Door next generation sequencing kunnen we de lettervolgorde van genomen bepalen. Deze techniek is goedkoop, werkt snel en verkort het veredelingsproces. Bovendien kunnen we met het nieuwe vakgebied van metagenomics naast het genotype ook veel gerichter onderzoek doen naar de leefomgeving van gewassen. Wat zijn bijvoorbeeld goede micro-organismen die zorgen voor een weerbare teelt?”
Inzetten op (technologische) innovaties
Hoe de toekomst van de moleculaire veredeling eruit ziet? Het zal een vruchtbare kruisbestuiving zijn met een symbiose van verschillende disciplines. “Door integratie van metagenomics, AI en robotica staan we aan de vooravond van slimme teeltmethoden om gewassen weerbaarder, duurzamer en klimaatbestendiger te maken”, verwacht Nelleke. Van Maanen zet haar kaarten niet alleen op de prachtige technologische innovaties. “Belangrijk is ook om wo, hbo en mbo aan elkaar te koppelen zodat je de nieuw ontwikkelde kennis snel kunt inzetten. En er zijn ook niet-technologische innovaties nodig, zoals meer elementen van de circulaire en biologische landbouw inbrengen in de reguliere landbouw.”
24 april: symposium over veredeling
Op 24 april staat de toekomst van de veredeling in de spotlights tijdens het symposium ‘Innovaties en systeembenadering in de veredeling’. Nelleke zal stil staan bij de moleculaire innovaties van de afgelopen tien jaar. “Daarnaast gaan we het onder meer hebben over vroege detectie van plantenziekten met drones en AI, over nieuwe systemen voor weerbare teelt, over de gezondheid van bodem, voedsel en de mens en over biomonitoring.”
Meld je aan
Ben je benieuwd naar de technologische innovaties in de moleculaire veredeling van de laatste tien jaar en vooral van de toekomst? Meld je aan voor het Symposium ‘Innovaties en systeembenadering in de veredeling’.