CDM@Airports: samenwerken voor een efficiënte en duurzame luchtvrachtafhandeling

Bij Inholland Haarlem vond op 21 maart de afsluitende bijeenkomst van CDM@Airports plaats. Dit meerjarige onderzoeksproject concentreerde zich op het bevorderen van samenwerking in de logistieke processen van luchtvrachtafhandeling op Nederlandse luchthavens. Tijdens de bijeenkomst werden de ervaringen en conclusies uit het onderzoek besproken en werd het eindrapport officieel overhandigd aan TKI Dinalog/Topsector Logistiek en de consortiumpartners. Ook was er ruimte voor discussie over de toekomstige uitdagingen in de luchtvrachtsector en mogelijke vervolgstappen."

CDM@Airports, gefaciliteerd door TKI Dinalog en de Topsector Logistiek, had een looptijd van ruim twee jaar. Bij het project waren diverse partijen betrokken, waaronder Cargohub met het Trucking IT-platform, brancheorganisatie ACN, luchthaven Schiphol en verschillende actoren die actief zijn in de luchtvrachtsector, zoals expediteurs, vervoerders, afhandelaren, luchtvaartmaatschappijen en logistiek dienstverleners. Penvoerder was Hogeschool Inholland, actief betrokken met zes onderzoekers en meer dan vijftig studenten uit de domeinen Business, Finance & Law, Techniek, Ontwerpen en Informatica en Agri, Food & Life Sciences; één student was van de Universiteit van Amsterdam. Het resulteerde in vier eindrapporten, waaronder een algemeen rapport en drie specifieke rapporten over cross-chain-samenwerking, duurzaamheid en datagestuurde logistiek, elk onder leiding van een deskundige op dat gebied: respectievelijk Donald Ropes, Han van Kleef en Richard de Jong. Tijdens de slotbijeenkomst werden de bevindingen uit deze deelrapporten nader toegelicht.

Doelen en drijfveren
Giovanni Douven is programmanager van CDM@Airports: “CDM staat voor Collaborative Decision Making, oftewel collaboratieve besluitvorming. Het project richt zich op het verbeteren van de samenwerking en efficiëntie in de logistiek van luchtvrachtafhandeling, vooral op Schiphol. Hier ontstaan vaak verkeersopstoppingen door een gebrek aan duidelijkheid en voorspelbaarheid in het logistieke netwerk. Logistiek gezien is deze afhandeling van luchtvracht één groot complex mierennest, waar allerlei partijen met eigen belangen en systemen opereren. Dit vereist samenwerking, maar dat blijkt in de praktijk een uitdagende puzzel te zijn. We hebben onderzocht of een neutraal bestuur mogelijk is, ondersteund door digitale planningssystemen, waarbij partijen niet alleen samenwerken maar ook samen innoveren en waardevolle gegevens uitwisselen. Het uiteindelijke doel is het verminderen van wachttijden, optimaliseren van vrachtwagenladingen, verbeteren van de toegankelijkheid van luchthavens en efficiëntere transportplanning.”

Multidisciplinaire proeftuinomgeving
In dat kader werd het living lab CDM@Airports opgezet, een onderzoeks- en leercommunity met een multidisciplinaire aanpak voor toegepast onderzoek en educatie. Hier konden studenten, onderzoekers en bedrijven gezamenlijk de complexiteit van luchtvrachtafhandeling aan de landzijde van luchthavens verkennen. Belangrijk instrument daarbij was de Digital Twin van het TruckingCDM IT-platform van Cargohub, dat data en truckbewegingen deelt met de betrokken partijen. Voormalig student Jordi Slothaak was ruim twee jaar bij het project betrokken en is nu afgestudeerd en werkzaam als productmanager bij Cargohub. "Je leert ontzettend veel in zo’n project, vooral vanwege de samenwerking met medestudenten. Doordat je allemaal bij verschillende bedrijven wordt geplaatst, leer je niet alleen over de uitdagingen binnen ‘jouw’ bedrijf, maar ook wat er elders speelt en wat de overeenkomsten zijn. Daardoor hadden wij inzichten in de praktijk die afzonderlijke partijen niet hadden.”

Bron van (praktische) inspiratie
De samenwerking tussen onderzoek, onderwijs, overheid en bedrijfsleven was een bron van inspiratie, benadrukt Douven. "We hebben een rijke leeromgeving gecreëerd waar zowel bedrijven als studenten tot bloei kwamen. Door actuele thema's op Schiphol te belichten, zijn resultaten behaald die direct toepasbaar zijn voor relevante partijen. Zo hebben we concrete bedrijfsregels geformuleerd die eenvoudig kunnen worden overgenomen. Op het gebied van duurzaamheid worden we wakker geschud: het verminderen van CO2-uitstoot vereist drastische veranderingen. Bovendien is het belang van vertrouwen in ketensamenwerking overduidelijk geworden als sleutel tot succes. Uiteindelijk zullen weer andere studenten, andere onderzoekers en andere bedrijven hier dingen uitpikken. En op die manier dragen we als onderzoeksinstelling bij aan de verbetering van de maatschappij als geheel.”

Nieuwe kennisvragen
Het eindrapport van CDM@Airports biedt belangrijke bouwstenen voor verdere ontwikkeling, vindt ook Niels Sneek, programmamanager vanuit TKI Dinalog/Topsector Logistiek. "We hebben nu meer inzicht in hoe we de luchtvrachtafhandeling in een omgeving als Schiphol beter, slimmer en duurzamer kunnen maken. We dagen de kenniscommunity uit om de bevindingen van dit project te koppelen aan grote maatschappelijke thema’s, zoals die zijn vastgesteld in onze nieuwe Kennisagenda Logistiek voor de komende jaren, en daar verder op voort te bouwen. Hoe kan bijvoorbeeld een aspect van dit onderzoek bijdragen aan de energietransitie? Of aan veiligheid? En dit hoeft niet alleen specifiek over luchtvracht te gaan. Elk goed onderzoek brengt nieuwe kennisvragen met zich mee, en het is heel interessant om deze te verkennen.”

Sneek waardeert met name de sterke band met het onderwijs binnen het project. “De betrokkenheid van talrijke studenten, workshops en de praktijkervaring sluiten goed aan bij de aard van het onderzoek. Hier ligt echt meerwaarde, waarbij zowel studenten als de industrie van elkaar leren. Chapeau!"