First Time Right: studenten stelen composietenshow in Parijs
Groots composietenproject biedt nieuwe inzichten voor de scheepsbouw
De botenbouw kan slimmer, innovatiever, met minder afval en minder gevaarlijke werkomstandigheden. Inholland Composites heeft afgelopen twee jaar onderzocht hoe, mede dankzij een RAAK-mkb subsidie. Een groots project samen met 54 studenten van verschillende opleidingen van verschillende hogescholen en het werkveld. Met als ultieme finale: een trotse presentatie van de resultaten in Parijs tijdens de JEC World International Composites Show: de grootste composietenbeurs ter wereld.
#ondersteuningdoortechnologie #activerendonderwijs #leergemeenschappen #beroepsproducten
Leestijd: +- 5 minuten
In het Delftse Composietenlab genieten programmamanager Arnold Koetje en medeprojectleiders Rogier Nijssen (lector Composiet) en Antoine Gerritse (teamleider Inholland Composites) nog na van die topdagen in de Franse hoofdstad. Niet zo gek ook gezien de vele goede reacties uit het (internationale) werkveld. En niet onbelangrijk: ook de nodige belangrijke stakeholders waren onder de indruk. Topambtenaar Maarten Kamps van Economische Zaken en Marc Hendrikse, boegbeeld van de topsector High Tech Systemen en Materialen (HTSM) waren present om het onderzoeksteam te ontmoeten. Marcus Kremers, voorzitter van de brancheorganisatie CompositesNL en CTO van Airborne nam de onderzoeksresultaten in ontvangst om de kennis in het Nederlandse netwerk te kunnen verspreiden. Ook de Nederlandse ambassade in Parijs was vertegenwoordigd in de persoon van innovatie-attaché Nico Schiettekatte.
Veel belangstelling in Parijs
Arnold en zijn medeprojectleiders Rogier Nijssen (lector Composiet) en Antoine Gerritse (teamleider Inholland Composites) hadden het goed voor elkaar met de studenten. In Parijs hadden ze, samen met vele andere Nederlandse ondernemers, een prominente plek op het Holland High Tech paviljoen, en de aandacht was groter dan gewoonlijk, aangezien Nederland het themaland was tijdens de JEC. En dat op een megabeurs vol vertegenwoordigers van overheden, bedrijven en kennisinstituten. Daarbij had de projectgroep First Time Right voor een interactieve aanpak gekozen, waardoor de ‘winkel’ voor een constante stroom van nieuwsgierige bezoekers zorgde.
Arnold Koetje wijst achter zich op de Hydra1, het elektrische composieten surfboard wat ze speciaal voor de gelegenheid hadden gemaakt. En de ‘The First Time Right SmartMould’, een ‘slimme’ malconstructie, om een nieuw innovatief infusieproces te demonstreren om composieten te kunnen produceren. Op de beurs konden bezoekers ook zelf een ‘surfplank maken’ met een VR-bril op.
In Parijs en midden in een show met alle hightech composietenbedrijven om je heen. En dan mag je ook nog eens presenteren wat je zelf hebt ontwikkeld. Meer voldoening van je werk kun je niet krijgen!
Een fantastische week midden in het werkveld
“We behoorden tot de weinigen die echt spullen mee hadden genomen”, dat zorgde voor veel aandacht. “Wat ook werkte was dat we daar stonden met een jong enthousiast en dynamisch team, met een uitstraling om jaloers op te worden. Het was een fantastische week, ook voor de studenten zelf natuurlijk. Wat wil je, je staat daar midden in een show met alle hightech composietenbedrijven om je heen. En dan mag je ook nog eens presenteren wat je zelf hebt ontwikkeld! Meer voldoening van je werk kun je niet krijgen denk ik.”
Wat er ontwikkeld is, dat komt niet zomaar uit de hoge hoed. Net als andere projecten van Inholland Composites komt First Time Right voort uit algemene vraag waar onder andere de luchtvaart-, scheepsbouw- en windenergiesector mee bezig is en waar innovatie nodig is. En hoe praktijkgericht onderzoek, onderwijs en het bedrijfsleven dit kunnen oppakken zodat ze er allemaal beter van worden.
Innovatie in de maritieme sector
In First Time Right staat innovatie in de maritieme sector centraal, met de focus op mkb’ers in de jachtbouw. “Automatisering van composietproductie, -inspectie en –reparatie maken grote ontwikkelingen door,” legt lector Rogier Nijssen uit. “Meestal gaat dat over grote series – het betere ‘stampwerk’, waarbij de uitdaging is om grote, dure installaties met massaproductie terug te verdienen. Met First time right hebben we ons juist gericht op kleine series en ‘one-offs’. De business case wordt dan heel anders en dat maakt dit project erg uitdagend en interessant.” Antoine Gerritse vult aan: Een leuke bijkomstigheid is dat we de automatiseringsstappen hebben kunnen koppelen aan Augmented Reality. In Parijs waren we één van de twee spelers die dit als werkend systeem konden laten zien”.
Organiseer je proces zo dat je het in één keer goed doet
Om bij te blijven in een booming botenmarkt, is het belangrijk om slim te innoveren. Hoe kan het sneller, met minder afval, minder mensen en minder gevaarlijke werkomstandigheden? Arnold verduidelijkt: “In de scheepsbouw zijn ze al heel goed in composieten. Veel boten zijn gemaakt van composiet en Nederlandse jachtbouwers beheersen álle kneepjes van het vak en maken de mooiste producten. Maar als je ziet hóe ze dat doen en hóe ze gebruik maken van de modernste technieken, dan blijven ze achter.”
Dan zou het mooi zijn als je in één keer iets maakt dat ‘first time right’ is. Arnold: “Het is net als het bakken van een pannenkoek. De eerste mislukt altijd, en dat wil je eigenlijk niet. En helemaal niet als je een boot maakt. Daar zit een kuub hars in, een paar voetbalvelden aan vezels. Als dat mislukt en je moet het weggooien dan is het zonde én belastend voor de natuur. Dus je moet je engineeringproces zo organiseren dat je alles in één keer goed doet.”
Zo is het nog heel gangbaar dat er bij ‘het gieten’ van het composiet 15 tot 20 man in de boot staan om te controleren dat ‘de hars’ overal gelijkmatig de mal instroomt. Met First Time Right zijn er nu mixed reality applicaties, waarmee je het in principe alleen kunt doen. Een VR-bril, hololens en camera zijn nu de ogen.
Mens en machine werken steeds meer samen
Genoemde technieken en middelen kunnen bovendien gebruikt worden voor trainingsdoeleinden. Van oudsher gaat de kennisoverdracht in de botenbouw via het leerling-meesterprincipe. Die oorspronkelijke kennis van de meester is inderdaad wel nodig, maar kun je voor een groot deel digitaliseren. Eenmaal ‘opgeslagen’ kun je leren van de computer, of van een simulatiepakket. In de toekomst kun je bepaalde trainingen zelfs overslaan. Jij bent immers niet meer de expert, maar de VR-bril of robotarm zélf.
Angst dat de mens uit het proces verdwijnt heeft Arnold Koetje overigens niet. Het is eerder dat het juist slimmer is om bepaalde taken door robots te laten doen. “Je wilt als mens niet meer zelf tomaten van de lopende band halen die niet goed zijn. Robots zijn hier veel beter in. Maar een kas waar en elektriciteitskabel en waterleiding in loopt en tomaten uitkomen, daar zijn we nog vér van verwijderd. In het uitdenken en uitvoeren van de processen blijven altijd mensen nodig. Mens en machine zullen meer en meer intensief samenwerken.”
Nieuwe inzichten in ‘oud’ materiaal
Daarnaast is een stukje onderzoek gedaan naar herbruikbare vacuümzakken, die veel in de composietenbranche gebruikt worden. De industrie had hier al eerder mee gewerkt, maar was er nog niet echt enthousiast over. Dankzij First Time Right is dit product doorontwikkeld en opnieuw onder de aandacht gebracht van ondernemers, die er nu wel het voordeel van in zien. “Je kunt er sneller mee werken, het inpakken kost minder tijd je hoeft niet op zoek naar luchtlekkages. Ook geeft het minder afval. Alleen maar voordelen dus.”
Een dynamische leergemeenschap
Het project leverde een uitdagende setting op voor studenten, die vanuit verschillende studierichtingen aansluiten. De Inholland-opleidingen Luchtvaarttechnologie, Werktuigbouwkunde, Bouwkunde, Informatica, Technische Bedrijfskunde én diverse opleidingen van andere hogescholen waren vertegenwoordigd in het hoofdproject en de diverse deelprojecten. Samen vormden ze een dynamische leergemeenschap met veelbelovende resultaten.
Net als op de beurs in Parijs zijn de reacties vanuit het werkveld positief. Vooral de innovatie op het infusieproces is populair. Ook is Inholland Composites benaderd om de Mixed Reality-applicatie door te ontwikkelen om deze in te zetten bij de productie van bladen voor windturbines. Arnold: “Ook collega-hogescholen hebben grote interesse getoond. First Time Right geeft daarmee een impuls aan onderwijsontwikkeling. Op basis van die ervaringen kunnen we de industrie vervolgens verder overtuigen.”
Een kenniswerkplaats avant la lettre
First Time Right is een mooie kroon erbij op het werk van Inholland Composites, de samenwerking van het Composietenlab met de onderzoekslijn Composiet. Het praktijklab, ooit gestart in Haarlem, bestaat dit jaar alweer 31 jaar, en is daarmee één van de eerste kenniswerkplaatsen van Inholland. Inmiddels heeft het zich ontwikkeld tot een leer- en onderzoeksgemeenschap met een magnetische aantrekkingskracht.
Arnold, zelf oud-student Luchtvaarttechnologie, is er natuurlijk kind aan huis en trots. “Mbo’ers, hbo’ers, promovendi, ondernemers; iedereen is hier welkom. We zijn zelfs zo populair dat we soms zelfs nee moeten verkopen. Je ziet dat het werkt. Je kunt studenten in de studiebanken zetten, maar je kunt ze veel beter een uitdaging meegeven in een activerende werkomgeving. Een gave plek waar je écht wat kunt leren. ”
Dit onderzoek is medegefinancierd door Regieorgaan SIA onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).
