Klimaatspijbelaars hebben we ook nodig
Duizenden scholieren lieten vorige week in Den Haag op het Malieveld hun stem met de roep om meer actie om klimaatverandering tegen te gaan en vervuiling een halt toe te roepen. Die scholieren zijn ónze studenten van de toekomst. Terecht dat zij aandacht vragen voor de acties die ondernomen moeten worden om hun toekomst veilig te stellen. Wij hebben de wereld in bruikleen en geven hem door aan de volgende generaties.
Het was ook dié dag (7 februari, red.) dat ik mede namens Inholland het Manifest Circulair & Onderwijs van de Amsterdam Economic Board tekende. Samen met mij tekenden vrijwel alle andere onderwijspartners in de stad, van universiteiten tot basisonderwijs. Het Haagse protest zette de ondertekening van het manifest extra kracht bij.
Gelukkig konden we bij de ondertekening vaststellen dat er in het onderwijs veel initiatieven worden ontplooid om duurzaamheid en hergebruik vaste onderdelen van ons werk te maken. Er werden veel mooie voorbeelden genoemd, variërend van nieuwe opleidingen in circulair werken tot het hergebruik van plastic op de basisschool. Tegelijk is er ook nog ontzettend veel werk te verzetten: de urgentie die de scholieren voelen, voelen wij ook. Als hogeschool worden we daarin, zoals zo vaak, dubbel getrakteerd: als organisatie kunnen wij veel zelf doen om te verduurzamen. Daarnaast is de circulaire economie in het werkveld een factor die daarmee een plek verdient in ons onderwijs.
Duurzaamheid hoog in het vaandel
Als organisatie zijn we daar al een tijd mee bezig. Zo hebben we veel geïnvesteerd in energiebezuinigende maatregelen in al onze gebouwen; we doen aan afvalscheiding en als we diensten inkopen, selecteren we bedrijven die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben staan. Onze streefdoelen hebben we tot nu toe steeds gehaald. Ook als we straks gaan bouwen in de Amsterdamse Sluisbuurt streven we zoveel mogelijk naar een klimaatneutraal gebouw. Het bureau dat is geselecteerd voor het ontwerp, cepezed, heeft hierin een goede reputatie. Ook bij renovatie, zoals in Alkmaar, investeren we hier fors in. Maar het gaat naast gebouwen, natuurlijk vooral om de mensen. Dit raakt aan De Gezonde Samenleving, één van de profilerende thema’s. Een visitatiepanel dat ons onlangs bezocht heeft aanbevolen dat we hier nog explicieter aandacht aan mogen besteden. Dat gaan we zeker doen.
In het onderwijs worden veel initiatieven ontplooid om duurzaamheid en hergebruik vaste onderdelen van ons werk te maken. Tegelijk is er nog ontzettend veel werk te verzetten: de urgentie die de scholieren voelen, voelen wij ook
Onze maatschappelijke opdracht
De grote opdracht ligt natuurlijk in het onderwijs dat we maken. Dat geldt voor de technische en agrarische opleidingen, die je als vanzelf te binnen schieten als je het hebt over duurzaamheid. Zij hebben binnen de visie Duurzame oplossingen programma’s gelanceerd, zoals Feeding & greening megacities en Living in an urban delta. Hierin staat circulariteit voorop. Grote maatschappelijke vraagstukken waar ons onderwijs en onderzoek zich dagelijks op richt. Van de natuur zelf kunnen we nog veel leren: zij is zelf circulair en zeer efficiënt. Als we dat kunnen nabootsen, kunnen we energiezuiniger en misschien zelfs klimaatneutraal werken en betere oplossingen bedenken: biomimicry, zoals we dat noemen, is daarom de derde programmalijn.
Maar met productontwikkeling binnen techniek en agri- of lifesciences, komen we er niet. Het gaat niet alleen om technische innovatie. Als we niet weten hoe we innovaties kunnen toepassen of niet leren om ons afval in te zetten voor hergebruik, verandert er niet veel. We kunnen wel wc’s maken waar geen chloor voor nodig is om ze te reinigen (die bestaan al), maar als we niet leren het bleekmiddel te laten staan in de wc, levert de innovatie niets op. Uiteindelijk gaan zaken alleen veranderen als we het menselijk gedrag weten te beïnvloeden. Studies die zich daarop richten, zijn dus erg relevant.
Gelukkig zien we dat ook niet-technische opleidingen vanuit hun eigen professie bijdragen aan de circulaire economie. Zo leren studenten aan de Pabo passend lesmateriaal ontwikkelen voor kinderen op de basisschool, over wetenschap en techniek – we kennen de wc-rol als favoriet hergebruik artikel, maar er kan nog veel meer.
Studenten hebben belangrijke rol in Circulaire transitie. #klimaatmars Bestuurders onderwijsinstellingen werken samen. Vandaag te gast bij @roctop1 @AmEcBoard #circulairtalent @JetdeRanitz @Inholland pic.twitter.com/9BL2LXjeQ2
— Amsterdam Econ Board (@AmEcBoard) February 7, 2019
Een opleiding als Business Studies kijkt naar welke verdienmodellen kunnen worden gemaakt voor circulair werken. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat duurzaamheid geen kostenpost is, maar juist waarde oplevert, bijvoorbeeld door zaken anders op te nemen in een jaarrekening? De toerismeopleiding onderzoekt hoe activiteiten voor toeristen zo kunnen worden ontworpen dat het bezoek minder belastend is voor de omgeving of laat toeristen kennis maken met restaurants die zelf het voedsel verbouwen en andere circulaire ondernemers.
Scholieren Malieveld meer dan welkom
Dit zijn mooie voorbeelden en zo zijn er gelukkig veel. Maar als we dit echt een standaard onderdeel willen laten zijn van alles wat we doen – en daarmee de scholieren van het Malieveld gerust kunnen stellen, dan is er nog veel te doen. Bij Inholland zijn deze scholieren meer dan welkom. Voor onze toekomstige studiekiezers, voor onze huidige gemeenschap én de mensen die ons lief zijn. Het is een agenda die niet makkelijk is, maar wel hoopgevend. Immers, de voorbeelden die er nu al zijn laten zien dat het kan. Leren is doorzetten als anderen opgeven. We geven de moed niet op: #lerenisdurven.
Misschien leuk om eens een kijkje te nemen :)