Relatie wijkcoöperaties en gemeente Rotterdam onder de loep
Wijkcoöperaties in Rotterdam, waarin ondernemende bewoners het initiatief nemen om met activiteiten de leefbaarheid van wijken te vergroten, hebben vaak nog geen goede ‘werkrelatie’ met de gemeente. Bestuurskundigen dr. Philip Karré (Hogeschool Inholland) en dr. Ingmar van Meerkerk (Erasmus Universiteit Rotterdam) doen in een gezamenlijk onderzoeksrapport gerichte aanbevelingen voor een gezamenlijk leer- en ontwikkeltraject.
In Rotterdam zijn diverse wijkcoöperaties actief, waarbij de gemeente er vaak nog niet goed op is ingespeeld om deze coöperaties goed te faciliteren. Op zoek naar verbetering van deze situatie, deden Philip Karré, associate lector Dynamiek van de Stad bij Hogeschool Inholland en Ingmar van Meerkerk, universitair docent (assistant professor) aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, onderzoek in opdracht van de Kenniswerkplaats Leefbare Wijken. Wijkcoöperaties in Rotterdam is één van de onderzoeksprojecten van de Inholland-onderzoekslijn Dynamiek van de Stad.
Wat is een wijkcoöperatie?
In een wijkcoöperatie worden een sociale en een bedrijfsmatige manier van werken met elkaar verbonden, bijvoorbeeld door werkgelegenheid te bieden aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt of door het aanjagen en verbinden van initiatieven in de wijk. Iedere wijkcoöperatie ontstaat en ontwikkelt zich op z’n eigen manier. Er is sprake van diversiteit, maar ook van onduidelijkheid: wat is een wijkcoöperatie precies?
Rotterdam kent een aantal dergelijke initiatieven. Soms opereren ze expliciet onder de vlag ‘wijkcoöperaties’ zoals de Afrikaanderwijk Coöperatie, de Delfshavencoöperatie en Wijkcoop010. Maar er zijn ook organisaties die zich niet zo noemen, maar wel kenmerken hebben van wijkcoöperaties (bijvoorbeeld het Wijkpaleis en het Klooster Oude Noorden).
Wijkcoöperaties hebben gemeen dat zij op het snijvlak van overheid, markt en wijk publieke waarde proberen te creëren, zoals leefbaarheid, werkgelegenheid en sociale cohesie. Het zijn hybride organisaties, die veel te maken hebben met de lokale overheid.
Relatie met gemeenten vaak complex en moeizaam
Door hun hybride positie is de relatie met de gemeenten complex, onwennig en vaak moeizaam. Wat wijkcoöperaties precies zijn en wat de meerwaarde is die ze realiseren, zijn voor gemeenten belangrijke vragen die voor hen in zekere mate onduidelijk zijn. Hoe de gemeente zich het beste kan verhouden tot wijkcoöperaties staat niet vast. De lokale overheid is daarbij vaak nog niet ingericht en ingespeeld om wijkcoöperaties te faciliteren.
Daarnaast zijn wijkcoöperaties ook zelf vaak nog niet goed ingericht op samenwerking met de overheid. Hun organisatie en bedrijfsvoering zijn vaak nog volop in ontwikkeling. Dat alles staat een duurzame relatie tussen wijkcoöperaties en gemeente in de weg.
Alles in één oplossing niet mogelijk
Vanwege de diversiteit, complexiteit en hybriditeit zijn er geen ‘one size fits all-solutions’ of andere eenvoudige oplossingen om met de uitdagingen in de samenwerking tussen wijkcoöperaties en de gemeente om te gaan. Maar hoe dan verder? Wijkcoöperaties en gemeente moeten van en met elkaar leren. Karré en Van Meerkerk geven op basis van een probleemanalyse een aantal gerichte aanbevelingen voor een gezamenlijk leer- en ontwikkeltraject. Na dit traject zou een gedeeld idee moeten staan van hoe de relatie tussen wijkcoöperaties en gemeente op een productieve en duurzame manier bij kan dragen aan de aanpak van diverse maatschappelijke uitdagingen in de Rotterdamse wijken.
Over de Kenniswerkplaats Leefbare Wijken
De kenniswerkplaats (KWP) is een samenwerkingsverband tussen de gemeente Rotterdam, de Erasmus Universiteit Rotterdam, Inholland Rotterdam en enkele andere kennisinstituten. De KWP heeft meerdere doelen: ten eerste het ontwikkelen van beleids- en praktijkrelevante kennis op het gebied van leefbaarheid in stadswijken en ten tweede bij te dragen aan de uitwisseling en toepassing van deze kennis in het Rotterdamse beleid. Het onderzoek wordt in Rotterdam uitgevoerd. Daarnaast organiseert de KWP lezingen, masterclasses, enzovoorts. Alle publicaties en activiteiten zijn te vinden op: www.kenniswerkplaats-leefbarewijken.nl