Samen (verder) bouwen aan sociale veiligheid
Recent ging de overheidscampagne ‘Met elkaar trekken we de grens’ van start over seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. De campagne roept (onderwijs)organisaties op om het gesprek te voeren over (on)gewenste omgangsvormen. Wat doen wij al en wat betekent dit voor onze collega’s én studenten? “Dit is een verantwoordelijkheid van ons allemaal, we zijn allen aan zet om met elkaar blijvend aan een veilige werk- en leeromgeving te werken.”
In januari beschreef Mariëtte Hamer, Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld, in een adviesrapport de cruciale rol die hogescholen en universiteiten hebben in de preventie van seksueel overschrijdend gedrag en seksueel geweld. Hamer: “Voordat je als starter op de arbeidsmarkt belandt doorloop je in een vormende fase van je leven het hoger onderwijs. Het is dé omgeving om een nieuwe generatie professionals op te leiden die de werkvloer een veiligere plek kunnen maken.”
In gesprek over gewenst en ongewenst gedrag
Het rapport benadrukt de noodzaak dat studenten en medewerkers met elkaar het gesprek aangaan over gewenst en ongewenst gedrag. Zeker ook omdat recente cijfers laten zien dat één op de twee vrouwen en één op de vijf mannen in haar of zijn leven seksueel grensoverschrijdend gedrag heeft meegemaakt. En daar komen nog de verbale vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag bij.
Bovendien komt seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld het meest voor in de leeftijdsfase van studenten. De helft van de vrouwen tussen de 18 en 24 jaar maakte in het voorafgaande jaar een vorm van seksueel grensoverschrijdend gedrag mee. Voor studenten is dit een periode waarin het studentenleven vaak zowel binnen als buiten de onderwijsinstelling plaatsvindt.
'Seksueel grensoverschrijdend gedrag heeft grote impact’
Inholland-collegelid Mieke van den Berg: “Seksueel grensoverschrijdend gedrag kan grote impact hebben op slachtoffers, met grote gevolgen. Of dit nu gaat om studenten of collega’s, wij willen dat iedereen zich veilig kan voelen bij onze hogeschool. Wij blijven, naast de mogelijkheden die we nu al bieden, zoeken naar manieren om nog beter een veilige omgeving te creëren die onze studenten én collega’s nodig hebben. Het hoort bij onze maatschappelijke opdracht.”
Visie Inholland op sociale veiligheid
Die maatschappelijke opdracht sluit aan bij de veiligheidsmissie van Inholland: “We streven naar een studie- en werkklimaat waarin onze studenten en medewerkers veilig zijn en zich veilig voelen in positieve verbintenis met de hogeschool, als belangrijke voorwaarde voor een zo optimaal mogelijk studie- en werkklimaat.” Bij sociale veiligheid gaat het om bescherming tegen gevaar dat voortkomt uit menselijk handelen. Dan gaat het bijvoorbeeld om ongewenst, zorgwekkend gedrag, agressie of geweld. Meer over het Inholland-beleid op het gebied van sociale veiligheid vind je hier.
Aan de slag
Mariëtte Hamer geeft in het genoemde adviesrapport aan dat veel onderwijsinstellingen al het initiatief hebben genomen om met het onderwerp aan de slag te gaan. Dit geldt ook voor Hogeschool Inholland. Al in 2021 ondertekende Inholland als een van de eerste hogescholen het manifest Let’s talk about Yes van Amnesty International (zie foto), om ervoor te zorgen dat in Nederland de norm is dat seksueel contact gebaseerd is op gelijkwaardigheid, vrijwilligheid en instemming.
Inmiddels zijn er meerdere initiatieven genomen, mede langs de lijnen van dit Amnesty-manifest Zo zijn er diverse trainingen en workshops waarvan bewezen is dat zij helpen om seksueel geweld en ongewenst gedrag terug te dringen:
- Een omstanderinterventietraining geeft studenten basiskennis en praktische handvatten om je uit te spreken als je als omstander ongewenst gedrag ziet gebeuren. Neem hiervoor contact op met de veiligheidscoördinator op locatie.
- Medewerkers kunnen een training traumasensitief handelen volgen die hen helpt met meldingen om te gaan.
- Verder zijn er gesprektools om (seksueel) overschrijdend gedrag op de werkvloer te bespreken in teams. “Bewustwording van grenzen begint bij jezelf en je eigen team”, zo geven de vertrouwenspersonen aan.
- En uiteraard, en dat kan altijd al, kunnen collega’s en studenten terecht bij de vertrouwenspersoon.
Bij Hogeschool Inholland beschouwen we een sociaal veilige leer- en werkomgeving als een essentiële voorwaarde voor kwalitatief onderwijs en onderzoek. Het welzijn van onze studenten en collega’s staat centraal. Daarom streven we naar een prettige en veilige cultuur waarin seksueel grensoverschrijdend gedrag geen plaats heeft. Laten we open en transparant met elkaar in gesprek gaan, elkaar aanspreken op gewenst en ongewenst gedrag, en in geval van onveilige situaties dit melden. Samen creëren we een omgeving waarin iedereen zich gerespecteerd en beschermd voelt.