‘Verhalen delen zorgt voor verbinding en inclusie’

Goed eten en verhalen vertellen, dat is waar docent-onderzoeker Birol Ona erg van houdt. En laat die liefde nu het ingrediënt zijn om in al zijn werkzaamheden te streven naar onderling begrip en inclusie. “Het gaat erom in dialoog te treden, echt te luisteren en je in te leven in een ander. Daar word jouw klas en ook jouw onderwijs beter van.” Hoe je dit aanpakt, kun je ervaren in dialoogsessie op 29 oktober van de Community of Practice (CoP) Diversiteit. Meld je alvast aan!

Vraag Birol wat diversiteit en inclusie voor hem betekenen en je krijgt met een grote glimlach een persoonlijk verhaal geserveerd. “Ik ben geboren in de Rotterdamse wijk Spangen, destijds nog het getto van Nederland, als zoon van twee ongeschoolde, Turkse ouders. Zij motiveerden mij door te zeggen dat alles mag als het maar om onderwijs gaat. Dat is essentieel geweest voor mijn ontwikkeling, waar ik hen uiteraard ontzettend dankbaar voor ben en wat ik op mijn beurt probeer door te geven aan anderen.”

Voorbeeldfiguur
Birol kon goed leren. “Ik deed het vwo en probeerde met minimale inspanning mijn vakken te halen, omdat ik de uitdaging en een voorbeeldfiguur miste, iemand die me inspireerde om mijn best te doen. Dat realiseerde ik pas toen ik een Turkse familievriend tegenkwam die me uitnodigde op zijn werk als onderzoeker aan de Erasmus Universiteit. Een Turkse jongen, succesvol in het hoger of wetenschappelijk onderwijs: dat kon dus!”

Rechtswinkel in Spangen
Birol ging Rechten studeren in Leiden. “Het was een cultuurschok, een groot verschil met Spangen. Tegelijkertijd heb ik heel veel geleerd over mezelf en over Nederlanders. Ik ging daarnaast Turkse Taal & Letterkunde studeren en zette met medestudenten een Turkse studentenvereniging op. Het was mijn manier om te zeggen dat mensen met een niet-Nederlandse achtergrond er ook zijn en verhalen te delen hebben. Die boodschap zat ook achter de rechtswinkel die ik als student opzette in Spangen. Ik organiseerde een tweetalige juridisch spreekuur om iets terug te doen voor mijn wijk. Het liep ontzettend goed.”

Voor de klas
Birol was voorbestemd om bedrijfsjurist, advocaat of rechter te worden. Tot hij op een goede dag Inholland-collega Bas Bekenkamp tegenkwam. “Ik kende hem toen nog niet maar besloot een gesprek met hem aan te knopen. We wisselden contactgegevens uit en een tijd later werd ik door Inholland gebeld. De opleiding Management, Economie en Recht zocht met spoed een docent. Ik probeerde het drie maanden. Na achttien jaar werk ik hier nog steeds met heel veel plezier.”

Studenten inspireren
Tussen overwegend Nederlandse collega’s beseft Birol dat hij een voorbeeldfiguur is voor studenten met een niet-Nederlandse achtergrond. “Iemand die ik in mijn jeugd ook nodig had. Hoe ik studenten inspireer? Door mijn verhaal te vertellen, ervaringen te delen, zowel pijnlijke als positieve. Dat is mijn cultuur: kennis overdragen via verhalen.”

Verplaatsen in de ander
Birol heeft de Inclusivity Pathway Training mede ontwikkeld en werkt binnen de onderzoekslijn Diversiteitsvraagstukken aan de verdere ontwikkeling hiervan. “Het gaat om verhalen delen en goed luisteren naar de ander. Wees je bewust van je eigen rugzak, jouw kijk op de wereld en stel je oordeel uit en verplaats je in de ander. Zo werk je aan verbinding en onderling begrip.” Birol werkt daar aan het begin van het studiejaar al aan. “In plaats van een vluchtige kennismakingsronde vraag ik studenten het gerecht te noemen waar zij een bijzondere herinnering aan beleven. Want net als verhalen zorgt ook eten voor verbinding tussen mensen. Vrij gemakkelijk komen dan de meest bijzondere verhalen naar boven en leer je elkaar beter kennen.”

Delicate onderwerpen
Birol neemt graag de tijd om studenten hun verhalen te laten delen. “Want dat leidt tot verbinding waardoor studenten zich eerder inzetten voor het gemeenschappelijk doel: studiesucces. Ze helpen elkaar dat doel te bereiken. Je onderwijs wordt er dus beter van.” Volgens Birol is het verstandig om ook delicate onderwerpen, zoals rond zwarte piet, black lives matter en LHBTI+, met persoonlijke verhalen bespreekbaar te maken in de klas. “Creëer daarvoor een veilige omgeving waarin iedereen zijn verhaal kwijt kan en er naar iedereen geluisterd wordt.”

Dialoogsessie Diversiteit
Op 29 oktober is Birol van de partij tijdens de tweede dialoogsessie van de Community of Practice (CoP) Diversiteit. “Het is altijd een verrijking om daarbij aanwezig te zijn. Je deelt verhalen met collega’s en leert hen, hun standpunten en achtergronden beter begrijpen. En diversiteit staat centraal. Hoe wordt dat echt een kracht van ons en hoe leven we de kernwaarden persoonlijk en dichtbij na voor onze studenten? Hoe zorgen we dat zij zich veilig voelen en hun verhaal kwijt kunnen, zodat ze tot bloei kunnen komen? Sta open voor de verhalen en ervaringen van studenten, want daar kun je veel van leren.”