'We worden gekidnapt door ons huidige economische systeem'

In deze aflevering van de podcastserie Onderzoekers over de Toekomst vertelt lector Patrick Huntjens over het nieuwe, verbindende verhaal voor mens en natuur dat de routekaart moet vormen naar een eerlijker en duurzamer samenleving.

De stikstofcrisis, de klimaatcrisis, de grondstoffencrisis. Ze staan volgens Patrick Huntjens, lector Sociale Innovaties in het Groene Domein bij Hogeschool Inholland, niet op zichzelf. “Veel van onze huidige crisissen hangen samen, het zijn symptomen van een dieperliggende systeemcrisis. We leven in een marktsamenleving die gebaseerd is op eigenbelang en materialisme. We worden als samenleving als het ware gekidnapt door dit systeem dat gericht is op economische groei. We moeten toe naar een samenleving die humaner en eerlijker is, die regeneratief in plaats van destructief is voor mens en natuur. Om duurzaamheidstransities te laten slagen is daarom een nieuw Natuurlijk Sociaal Contract en een nieuwe economie nodig. ”

Visie op de toekomst
Het is een stevig verhaal dat Patrick Huntjens neerzet in de podcastserie Onderzoekers over de Toekomst. In gesprek met podcastmaker Rudy Nicola deelt Patrick Huntjens zijn visie op hoe de wereld moet veranderen. En hij biedt oplossingen. Hij zet in op een nieuw, verbindend sociaal contract voor mens en natuur, waarop we een eerlijker en meer duurzame samenleving kunnen bouwen. Ook bespreekt hij hoe de boerenprotesten en de stikstofcrisis in dit verhaal passen, welke rol het onderwijs kan spelen, en welke stappen je zelf kunt nemen om de systeemverandering te versnellen.

Radicale omslag; of niet?
Over die versnelling is hij positief. “Voor de mens is het een minder radicale omslag dan we denken, want we zijn al een homo ecologicus. We houden rekening met onze sociale en natuurlijke omgeving, met onze familie, met onze vrienden, met onze buren. Alleen in het huidige systeem komt dat onvoldoende tot zijn recht. Het makkelijkste is te bedenken wat je zelf ziet als een wenkend toekomstperspectief en hoe je daaraan kan bijdragen. Die bijdrage ziet voor iedereen anders uit, het hangt ook van je sociaal-economische context af. Maar ik zie ook mensen met kleine beurs die meedoen: aan stadstuinbouw, of door voedsel te kopen in de korte keten. En dat hoeft niet perse duurder te zijn; het kan zelfs besparing opleveren.”

Hoe kun je zelf bijdragen? 
Er zijn tig manieren om bij te dragen aan verandering, vervolgt hij. “Kijk naar welke bijdragen mogelijk zijn in je eigen huis en omgeving. We zitten midden in een historisch omslagpunt waarin bijvoorbeeld duurzame energie goedkoper wordt dan fossiele energie, of waarbij een dieet gebaseerd op plantaardige eiwitten (bijvoorbeeld met vleesvervangers) niet alleen duurzamer is, maar sinds kort ook nog eens goedkoper dan op basis van dierlijke eiwitten (dus met vlees en zuivel)."

Patrick zegt ook: "De grootste verandering moet van het collectief komen. En daarvoor hoeven we niet op de politiek te wachten. Als samenleving kunnen we systeemverandering realiseren door collectieve actie, publieke druk, rechtszaken, door samenwerking in lokale projecten, burgerinitiatieven, door lidmaatschap van een vereniging gericht op een duurzame leefomgeving. We zijn samen geen druppel op een gloeiende plaat, maar een regenbui.” 

Beluister de podcast nu via jouw favoriete podcastapp zoals Spotify, Google Podcast of Apple Podcast. En vergeet je niet te abonneren om als eerste op de hoogte te zijn van nieuwe afleveringen van deze podcastserie. Aan het eind van iedere maand gaan we in elke aflevering met een van onze inspirerende lectoren de diepte in over een gebied waarop de wereld in hoog tempo verandert.

Of lees het uitgewerkte interview met Patrick over de transitie naar een duurzame samenleving.