Brancheopleiding Glastuinbouw: richting staat centraal in plaats van functie

Voor medewerkers op glastuinbouwbedrijven is het lastig om een passende opleiding aan te wijzen, omdat de vraag per bedrijf en medewerker zo verschilt. Brancheopleiding Glastuinbouw probeert hier het antwoord op te zijn via individuele begeleidingstrajecten en vraagstukken. Echter, ook in groepsverband om van elkaar te leren.

Deelnemers aan de brancheopleiding Glastuinbouw zijn volgens Anneke Postma, adviseur Opleiding en Ontwikkeling Kasgroei (rechts) zo enthousiast vanwege de persoonlijke aanpak van problemen in de dagelijkse praktijk. Deelneemster Kayleigh Ammerlaan (links) beaamt dat.

De diversiteit aan functies in de glastuinbouw is groot. Vooral ook hoe bedrijven deze invullen. "Een teeltspecialist op een potplantenbedrijf doet vaak hele andere werkzaamheden dan op een tomatenbedrijf", schetst Anneke Postma, adviseur Opleiding en Ontwikkeling Kasgroeit. Vandaar dat de nieuwe brancheopleiding Glastuinbouw gekoppeld is aan richtingen en niet aan functies. Het is een modulaire opleiding die speciaal is opgezet voor medewerkers die zich willen ontwikkelen naar een hoger niveau binnen het glastuinbouwbedrijf waar ze werken. Zowel voor nieuw ingestroomd talent als medewerkers die al jaren actief zijn op een glastuinbouwbedrijf.
 

Meer sier- dan groenteteelt
Inmiddels draaien twee lichtingen; een gestart najaar 2020, de ander voorjaar 2021. Er zijn op dit moment iets meer deelnemers uit de sierteelt dan de groenteteelt. Dat komt volgens Postma mede doordat in de sierteelt meer wordt gewerkt met vaste medewerkers en minder met uitzendkrachten. Misschien ook doordat er meer verschillende soorten functies zijn op sierteeltbedrijven.

Tot dusver vooral online
De deelnemers hebben tot dusver grotendeels online les gehad, niet bepaald ideaal voor een praktijkgerichte opleiding met veel persoonlijke begeleiding. Dat vindt Kayleigh Ammerlaan jammer, maar begrijpelijk gezien de situatie rond corona. De 25-jarige accountmanager op Ammerlaan The Green Innovator, het groene potplantenbedrijf in Pijnacker, verwacht dat die fysieke elementen nog voldoende aan de orde komen of worden ingehaald. Volgens Postma hebben kandidaten op een goede manier de switch kunnen maken naar online. Het voordeel is dat het makkelijker te organiseren is: mensen kunnen vanuit hun werkplek inloggen en deelnemen. "Maar het is natuurlijk ook leuk elkaars werkplekken te bezoeken en van elkaar te leren."

Uiteenlopende redenen
Redenen om deel te nemen aan de brancheopleiding zijn zeer uiteenlopend, van persoonlijke ontwikkeling als teamleider en meegroeien met het bedrijf tot een nieuwe functie binnen de organisatie met de wens om te vernieuwen en te innoveren. Maar ook iemand die nieuw is in de glastuinbouwsector en graag een bredere basis wil ontwikkelen of zelfs toe wil werken naar een bedrijfsovername. Zo iemand is Ammerlaan. Zo wil ze graag haar leidinggevende skills optimaliseren. Een andere drijfveer is een zo breed mogelijk beeld te krijgen van de bedrijfsactiviteiten, met name van de teelthandelingen. Uiteindelijk zal de tuindersdochter gedurende de rest van de opleiding de richting Bedrijfskunde kiezen in plaats van Teelt. Maar ze is blij dat beide in het eerste blok aan de orde komen en ze daarna pas een keuze hoeft te maken.

Persoonlijke leerdoelen
De adviseurs Opleiding en Ontwikkeling van Kasgroeit doen vooraf een developmenttest om zo goed mogelijk de persoonlijke leerdoelen te kunnen bepalen. Dit is een belangrijk vertrekpunt van de opleiding. De persoonlijke leerdoelen worden meegenomen in de opdrachten en afgestemd op de eigen werkplek. De opdrachten kunnen daardoor heel verschillend zijn, maar de leeruitkomsten hetzelfde. Het gaat niet alleen over het opdoen van kennis, maar eveneens om vaardigheden. "Deze persoonlijke aanpak sluit goed aan bij de praktijk. Daardoor zijn deelnemers ook enthousiast. Leren heeft het meeste nut als het aansluit bij de dagelijkse praktijk en dat je daar zelf ook de resultaten van ziet", vermoedt Postma. De leerdoelen voor Ammerlaan zijn meer feedback geven en ontvangen, waardoor ze zich minder snel aangevallen voelt. En alle collega's wegwijs maken in de nut en noodzaak van Floriday. 

Werken aan erkend diploma
De brancheopleiding heeft de kenmerken van een EVC-traject, maar is het niet. Deelnemers krijgen dus geen erkend diploma. De opleiding is namelijk niet geaccrediteerd, ook al is dat wel een wens voor de toekomst. "Deelnemers krijgen een branchediploma. Het diploma moet nu vooral waarde krijgen in de sector zelf. We merken ook dat de deelnemers de accreditatie belangrijker vinden dan de werkgevers. Zij kijken veel meer naar de persoon zelf", meldt Postma. Deelnemers krijgen tijdens de opleiding de opdracht een portfolio op te bouwen. Dit is ook interessant voor werkgevers, stelt Postma. "Dan wordt inzichtelijk wat iemand daadwerkelijk kan en wat zijn of haar leerproces is geweest. De bedoeling is dat deelnemers dit na de opleiding continueren, zodat zij zich blijven aanpassen aan de continu veranderende omgeving. De waarde daarvan is niet uit te drukken in diploma's. Ik zou dan ook eerder pleiten voor een soort skillspaspoort. Maar dat is nu een brug te ver." 

Voor Ammerlaan is het wel of niet een erkend diploma om het even. "Ik doe het niet om het papiertje, maar om mezelf te ontwikkelen. Het leuke van opdoen van kennis via de brancheopleiding Glastuinbouw is dat je die zeker gaat gebruiken. Zo direct heb ik nog bij geen enkele opleiding meegemaakt. En ik heb er wel enkele gedaan en sommige om reden van te ver van mijn praktijk niet afgemaakt."

Aan de slag met bedrijfsvraagstukken
De brancheopleiding is praktijkgericht omdat er gebruik wordt gemaakt van vraagstukken uit het bedrijf. De opleiding duurt gemiddeld twee jaar en is verdeeld over vier blokken. De snelle beleidsmatige en technologische ontwikkelingen in de sector vragen om steeds andere competenties van vooral leidinggevenden en teeltspecialisten. Uniek aan dit ontwikkeltraject is dat je als deelnemer onderweg begeleid wordt door een persoonlijke leercoach. Hiermee stem je eigen leerdoelen af en kies je na een algemene module voor de leerroute Teelt of Bedrijfsvoering. Gedurende het traject wordt volop gewerkt aan de zogenaamde '21e eeuwse vaardigheden', zoals samenwerken, problemen oplossen, communiceren en innoveren. Deze competenties zijn essentieel om goed te kunnen functioneren in een duurzaam, toekomstbestendig glastuinbouwbedrijf. 

De brancheopleiding is een initiatief van Kasgroeit in samenwerking met Inholland Academy. De kosten van de tweejarige opleiding bedragen € 10.000. Deelnemers die werkzaam zijn op een glastuinbouwbedrijf kunnen in aanmerking komen voor een Colland-subsidie voor de cursuskosten van € 6.000. Het bedrijf moet dan wel bijdragen aan het Colland-arbeidsmarktfonds. Wanneer slechts een blok wordt gevolgd, bedragen de kosten € 2.500. Bij 10 deelnemers gaat de opleiding van start; de groep wordt tot dusver beperkt tot 12 deelnemers per lichting. Bij voldoende deelname is vrijdag 11 maart 2022 de startdatum voor een nieuwe groep. Bezoek de website voor uitgebreide opleidingsinformatie.

Bron: Vakblad voor de Bloemisterij
Tekst en Beeld: Peter van Leth