‘Chemie is hartstikke groen’

In de strijd tegen de verdere opwarming van de aarde en andere milieubedreigingen wordt de roep om chemici steeds groter. Daarom zijn 90 talentstudenten van hbo- en wo-instellingen, waaronder Inholland, uitgedaagd om een idee te ontwikkelen dat verbonden is met een van de ‘sustainable development goals’ (SDG) van de VN of met de duurzaamheidsuitdagingen van de chemische industrie. In het programma 'Great Outreach Challenge 2022-2023’ proberen zij aan de hand van hun innoverende ideeën nieuwe studenten te enthousiasmeren voor de studie Chemie.

Als student Chemie draag je bij aan een betere wereld; belangrijke ontwikkelingen als de energietransitie kunnen niet zonder chemici. De studenten die bij dit project zijn betrokken, doen mee aan een van de talentprogramma’s van ChemistryNL op het gebied van analytische chemie (COAST) of procestechnologie (ISPT). De komende periode gaan zij in tien gemengde teams aan de slag. Ze krijgen hierbij ondersteuning van Stichting C3, het centrum voor jongerencommunicatie in de chemie. De teams presenteren eind maart tijdens de grote finale hun uitgewerkte plannen.

Bink Hugtenburg is een van die studenten. Hij studeert Chemie bij Hogeschool Inholland en zit in zijn tweede jaar. “Ik vind chemie leuk omdat je het antwoord op veel vragen niet hoeft te weten, maar gewoon zelf kunt achterhalen. Ben je bijvoorbeeld nieuwsgierig hoe de eiwitten in ons lichaam eruitzien en hoe ze samenwerken met andere moleculen? Dat kun je zelf onderzoeken”, vertelt hij. Voor zijn medestudent Wirasha Padarath – ook tweedejaars bij Inholland – was de interessante theorie een belangrijke drijfveer: “Chemie is uitdagend. Ik vind biologie ook interessant, maar chemie sprak me toch meer aan. Ik kan bijvoorbeeld concreet bezig zijn met de vraag hoe we op een duurzame manier aan energie voor onze samenleving kunnen komen.”

Een betere wereld
Anass Znabet kwam zes jaar geleden bij Inholland binnen als docent chemie en is inmiddels teamleider. Bink en Wirasha zijn twee van zijn studenten. Waarom deze actie? Anass: “We hebben in Nederland met elkaar afgesproken dat we in 2050 CO₂-neutraal willen zijn. Dat betekent dat we verschillende doelen moeten bereiken. Daar hebben we mensen voor nodig. Young professionals die het werk uitvoeren maar vooral ook nieuwe technologieën op het gebied van energie en duurzaamheid ontwikkelen. Want met de huidige gaan we de SDG’s niet halen. We hebben dus meer chemici nodig, maar we zien juist dat er zich landelijk steeds minder studenten voor deze studie aanmelden. Daarom willen we jongeren vertellen dat zij met een studie Chemie kunnen bijdragen aan een betere wereld.”

Docent als inspirator
“We hebben eerst gekeken of die daling aan ons ligt”, vervolgt Anass. “Brengen we de opleiding wel op de juiste manier onder de aandacht? Daar is geen eenvoudig antwoord op te geven, daarom hebben we het de studenten zelf gevraagd. De meeste chemiestudenten hebben gekozen voor deze opleiding vanwege hun interesse in scheikunde. Dus wilden we weten: vanwaar die interesse voor scheikunde? Wat we dan vaak horen, is dat de docent van de middelbare school heel bepalend is. Als die inspireert en leuk kan vertellen, ben je eerder geneigd om voor scheikunde te kiezen dan wanneer er een stereotiepe verstrooide kalende man met een bril en een witte jas voor de klas staat. Dat spreekt minder tot de verbeelding. Het is een factor waar wij niet zoveel invloed op hebben, maar we kunnen de scheikundedocenten wel duidelijk maken hoe belangrijk hun rol is. En datzelfde geldt voor ouders.”

Dezelfde idealen
Samen met andere hogescholen en universiteiten onderzoekt Hogeschool Inholland nu dus hoe scholieren enthousiast kunnen worden gemaakt voor chemie. Anass: “Dat hebben we gevraagd aan de studenten van de talentprogramma’s. Zij staan dichter bij de groep die we willen bereiken. Dat zijn generatiegenoten met dezelfde idealen. De deelnemende studenten kunnen helemaal los gaan, er zijn geen voorwaarden. Als er maar antwoord komt op die ene vraag: hoe maken we jonge mensen warm voor ons vak? Ieder groepje heeft een specifiek onderwerp mee gekregen waarop ze zich kunnen focussen.”

Bink: “Onze groep heeft als onderwerp ‘schoon drinkwater’ gekregen, één van de SDG’s die in 2030 gerealiseerd moeten zijn. We zijn van plan om een leuke presentatie hierover te maken voor middelbare scholieren. Wat kunnen wij als chemici hierin betekenen? Het is de bedoeling om hen een positieve beleving te geven, zodat ze zien dat ze met deze studie kunnen bijdragen aan een oplossing voor de grote problemen van de wereld. We zetten om te beginnen een enquête uit onder onze doelgroep en maken aan de hand van de uitkomsten een plan.”

Nieuwe oplossingen
Anass: “Het is mooi om te zien dat wanneer studenten samen komen, ze tot nieuwe oplossingen komen. In maart zullen alle groepen hun idee pitchen. Er is duizend euro beschikbaar voor het beste idee. Dat is een mooie drijfveer natuurlijk! Maar het gaat ons er vooral om dat wij zowel hbo- als wo-studenten nodig hebben om die SDG’s te bereiken en de energietransitie voor elkaar te krijgen. Het imago van chemie moet veranderen. Het gaat namelijk niet alleen over vervuilende fossiele brandstoffen, maar ook over waterstof en zonnepanelen. Chemie is hartstikke groen. Dat moeten we van de daken gaan schreeuwen.”