Hoe kunnen we inclusief onderwijs invullen bij Inholland?​

Respect, peace, love, unity en having fun zijn de kernwaarden van de hiphopcultuur. Ook: openstaan voor andere culturen. Kunnen we daar iets mee bij Inholland als het gaat om diversiteit en inclusie? Daarvoor lieten collega’s zich inspireren door rappers en dansers van het HipHopHuis Rotterdam tijdens de Community of Practice Diversiteit, georganiseerd door de onderzoekslijn Diversiteitsvraagstukken.

Wanneer sta je open? Als je niet meteen aanneemt dat iemand ‘zo’ is, maar vraagt hoe hij of zij iets ziet. Hoe actief probeer jij echt te begrijpen waarom de ander iets doet?

Wees het je bewust
Rapper Jermaine van het HipHopHuis doet een test. Hij laat foto’s zien van drie verschillende mensen. “Schrijf over elk twee woorden op die je direct te binnen schieten”, vraagt hij de ongeveer twintig collega’s die naar deze inspiratiesessie zijn gekomen. ‘Lastig’ en ‘Gek om van alles in te vullen over iemand die je niet kent’ zijn de reacties. “Nu ben je je dat bewust”, zegt Jermaine. “Maar je doet het automatisch. In een winkelstraat bijvoorbeeld vul je van alles over anderen in op basis van uiterlijk, gezichtsuitdrukking, geur.”

Wacht met oordelen
Waar gaat het over bij inclusie? Over je gewaardeerd voelen, kunnen vertellen wat je wilt, luisteren naar elkaar. Belangrijk daarbij is: wacht met oordelen. Luister eerst waarom iemand iets zegt of doet. Dansdocent Leal heeft een voorbeeld. “Vroeger op school sprak een docent me ergens over aan. Ik keek hem niet aan. ‘Je kijkt me niet aan, dus je liegt’, was zijn conclusie. Maar ik heb van huis uit meegekregen dat je volwassenen niet lang in de ogen mag kijken.” Beiden hadden hun eigen perspectief. Wie had gelijk?

Ga tot de kern
Wesley (geeft ook les bij het HipHopHuis) vraagt iedereen schoenen en sokken uit te doen. Dat zorgt voor wat nerveus gelach. “Vinden jullie dansen eng?”, vraagt Wesley. “De magie van dansen is juist dat je je kwetsbaar durft op te stellen, jezelf durft te laten zien. Daar kunnen anderen dan alleen maar respect voor hebben. En daar begint het mee: respect voor elkaar. Je kwetsbaarheid kan ongemakkelijk voelen. Maar ga je tot de kern van wat je ongemakkelijk maakt, dan kom je bij de dingen die je laten groeien. Dan zie je ook beter hoe je aansluit bij anderen. Je lichaam vertelt veel. De een schrikt bij aanraking, de ander smelt weg.”

Zoek naar wat bindt
Maar hoe maak je nou connectie met jongeren, als je niet van hiphop houdt en heel anders bent opgeleid? Inclusie zit niet in beleid of papier, maar in de manier waarop we met elkaar omgaan. Je doet er niet iets mee omdat het van je verwacht wordt, maar omdat je de waarde ervan ziet. Kijk niet naar verschillen, ga op zoek naar wat bindt. Jermaine vertelt over de koksopleiding die hij eerder deed. “Ik vond de klassieke gerechten die we moesten maken, maar smakeloos. Ik zei dat tegen de docent, maar verwachtte eigenlijk niet dat hij er iets mee zou doen. Maar dat deed hij wel! We hebben een Antilliaans gerecht gemaakt. De hele klas voelde dat het goed is om iets te doen waar een ander zich fijn bij voelt. Ik vond het tof wat die docent deed.”

Leer de ander te begrijpen
“Een mooi voorbeeld”, reageerde Machteld de Jong, Inholland-lector Diversiteitsvraagstukken. “Het is belangrijk dat jongeren zich in het curriculum van hun studie herkennen.” Klopt, want als je jongeren iets aanbiedt wat in hun belevingswereld past, heb je hun aandacht. Maar vaak gaat het nog mis. Jongeren voelen zich vaak niet begrepen en dat uit zich in het klaslokaal. Leer als docent dat te begrijpen. Luister niet om meteen te reageren, maar luister echt naar wat de student te vertellen heeft. Durf kwetsbaar te zijn. Als je jouw verhaal vertelt - ook al heb je een andere positie dan de student - zal de student ook eerder met zijn of haar verhaal komen. Investeer, toon interesse, geef vertrouwen. Laat studenten voelen dat je echt om hen geeft. Doe als docenten in Amerika. Maak van scheikunde ‘Rap Science’: studenten maken een rap over hun scheikundehuiswerk. Of laat studenten een selfie maken, maar dan niet met hun telefoon, maar op papier. Dan hoor je dingen van elkaar die je nooit wist en herken je raakvlakken. Als je het curriculum plaatst in de wereld van de jongeren, leren ze veel beter, aldus de Rotterdamse hiphoppers.