‘De Verwarring Voorbij’

Bij ‘De Verwarring Voorbij’, het laatste Haarlemse actualiteitencollege van dit studiejaar, boog het sociale werkveld zich over vragen rondom verward gedrag. Het aantal meldingen over 'personen met verward gedrag’ stijgt al jaren, tot ruim 90.000 in 2018. Waar bevinden deze mensen zich en hoe verward zijn ze eigenlijk? Hoe onoverkomelijk is hun gedrag?

Er is één sector waar een concentratie is van mensen met verward gedrag: de sociale huursector. Dat blijkt onder andere uit het onderzoek ‘Veerkracht in het corporatiebezit. Kwetsbare bewoners en leefbaarheid (2018)’ van onderzoeksbureau RIGO . Jeroen Frissen, adviseur strategie en beleid volkshuisvesting, gaf een korte presentatie over het onderzoek waarin wordt aangetoond dat de instroom van meer kwetsbare groepen in buurten vaak samengaat met een verslechtering van de leefbaarheid. Volgens Frissen werken woningcoöperaties dit zelf in de hand door de goedkoopste woningen ook aan te bieden in de goedkoopste wijken. Hierdoor worden het eenzijdige buurten. Toch zijn er ook wijken waar juist met de instroom van kwetsbare groepen de levenskwaliteit vooruit gaat. Met name het samenwerken tussen woningcorporaties, GGZ, gemeenten en wijken blijkt hierbij van essentieel belang.

Zorgplicht
Sjaak Boon van Stichting Welwonen liet zien dat dit ook al gebeurt in Nederland. Welwonen is het samenwerkingsverband tussen de welzijnsstichting Welzijnswerk Enkhuizen en de woningcorporatie Woondiensten Enkhuizen. Deze woningcorporatie ziet welzijn niet los van wonen en vindt dat ze ook een zorgplicht heeft. Zij probeert verward gedrag vroeg te signaleren in de wijk. Duo’s van maatschappelijke werkers en ervaringsdeskundigen gaan langs in de wijk. Zij merken dat een ervaringsdeskundige vaak een lagere drempel is voor bewoners om mee te spreken. Verder is aan winkelpersoneel een cursus aangeboden om ze te leren om te gaan met mensen met verward gedrag. Door meer kennis en begrip te creëren in de wijk, voelen bewoners en winkelpersoneel zich veiliger en wordt er sneller contact gemaakt met mensen met verward gedrag.

The Living Museum
Lilian Linders, Inholland-lector Empowerment en Professionalisering Sociaal Domein, en Sander Griek en Tim Kreuger, ervaringsdeskundigen bij Movisie en Herstelacademie Haarlem, gingen met elkaar in gesprek over een film van Bauke Koekoek, lector Psychiatrische Zorg bij de HAN. Hij stelt in zijn film dat er in de gemeenschap steeds minder ruimte is voor mensen die een beetje anders zijn. In de prestatiemaatschappij worden mensen meer vraagverlegen. Daarnaast is de hulpverlening erg geïndividualiseerd. Er moet ruimte komen voor plekken in de wijk waar iedereen kan aanschuiven, waar je veilig bent en niet alleen als cliënt gezien wordt, maar als mens.

Stigmavrije omgeving
Een goed voorbeeld daarvan is The Living Museum. Oprichter Rob Haen van The Living Museum uit Tilburg vertelde over deze inspirerende plek waar mensen met afwijkend gedrag niet als bedreiging maar als verrijking worden gezien. Iedereen is welkom en wordt gezien als kunstenaar. Het is een stigmavrije omgeving waar je kunt zijn wie je bent. The Living Museum gelooft dat je kunt samenleven en van elkaar kunt leren als je anders naar mensen kijkt. Tijdens het actualiteitencollege waren kunstenaars van The Living Museum uit Bennebroek aan het werk in de zaal. Ook zij droegen daarmee bij aan een zeer diverse en bevlogen middag.