Het onderwijs van de toekomst in de Sluisbuurt

In het studiejaar 2023-2024 verhuist Hogeschool Inholland haar vestiging Amsterdam/Diemen naar de Sluisbuurt op Zeeburgereiland in Amsterdam, een compleet nieuwe wijk aan de oevers van het IJ. Een breed palet aan opleidingen, van business, finance en ict tot creativebusiness-richtingen, van zorg- en welzijnsopleidingen tot life sciences en food, komt dan samen in één gebouw. Mieke van den Berg, lid van het College van Bestuur, en vestigingsdirecteur Marij Urlings zien dit als een kans om van daaruit het onderwijs en praktijkgericht onderzoek van de toekomst te bieden: “Deze prachtige en inspirerende plek helpt ons om dat vorm te geven.”

De vestiging Amsterdam/Diemen had al langere tijd de wens om de opleidingen in één pand aan te bieden. “Wij vonden het erg belangrijk om op een plek terecht te komen van waaruit een goede samenwerking in en met de stad kan plaatsvinden”, vertelt Marij Urlings. “Ook zochten we een innovatief gebied waar je op maatschappelijk verantwoorde wijze kunt bouwen. En daar kwam de Sluisbuurt in ons vizier… Met stip op één.”

Enorm pluspunt
“Toch is de Sluisbuurt voor ons ook wel spannend”, zegt Mieke van de Berg. “Het gebouw komt in een nieuwe wijk te staan. De uitdaging is deze wijk met elkaar aantrekkelijk te maken, een mooie verbinding met de stad te laten ontstaan, zodat mensen graag op deze plek willen zijn. Als je gaat staan op het terrein waar ons gebouw komt… Dat weidse uitzicht over het water is werkelijk fantastisch, ik vind dat een enorm pluspunt.”

Activerende invloed
Ook de gemeente Amsterdam heeft er belang bij dat Inholland zich in de nieuwe wijk vestigt. En dat is niet alleen omdat de mogelijkheden in de stad beperkt zijn. Mieke: “Als je de Sluisbuurt louter een woonfunctie geeft, dan krijg je zo’n beruchte slaapwijk. En alleen kantoren, daar wordt het ‘s avonds ook niet gezelliger op. Het hoger onderwijs biedt de omgeving veel positieve reuring en zal zeker een activerende invloed op het gebied uitoefenen.”

Maatschappelijke impact
Inholland vroeg architectenbureau cepezed in 2018 om het ‘onderwijsgebouw van de toekomst’ te ontwerpen. Marij: “De samenleving verandert behoorlijk en daarmee ook wij als onderwijsinstelling. Dat is door de coronapandemie enorm versneld. Ons gebouw moet ook echt bij die veranderingen passen en daarin faciliteren. Daarnaast hebben we met ‘de toekomst’ ook bedoeld dat het gebouw ons niet verleidt om naar binnen gekeerd te zijn maar juist de toekomst in te kijken, naar buiten en op langere lijnen. Ons onderwijsgebouw wordt een stralend middelpunt met maatschappelijke impact op en ontmoetingen in een veel groter gebied dan alleen de Sluisbuurt.”

Nieuwe onderwijsmethodieken
“Eigenlijk zijn we de afgelopen maanden al midden in die toekomst gaan zitten”, vult Mieke aan. “We hebben enorme stappen gezet in het thuiswerken en online onderwijs. Met gebruik van technologie maar ook met nieuwe onderwijsmethodieken geven we ons hoger onderwijs vorm. Daarnaast blijven het sociale aspect van studeren en het fysiek samenwerken onmisbaar. Het nieuwe onderwijsgebouw is daar volledig op ingericht: het wordt open en licht, en het grote atrium, de route door het gebouw en gezellige hoekjes nodigen uit om elkaar te ontmoeten en dingen sámen te doen.”

Modern laboratorium
De leeromgeving in het nieuwe gebouw stimuleert een kruisbestuiving, multidisciplinair werken. Dat beperkt zich niet alleen tot de eigen opleidingen, legt Mieke uit: “Hoe mooi is het als we straks in ons gloednieuwe, moderne laboratorium samenwerken met het ROC van Amsterdam? Dat is een win-win situatie: studenten op verschillende opleidingsniveaus leren daar om met elkaar samen te werken, wat ze heel goed kunnen gebruiken als ze elkaar na hun studie in het beroepsleven tegenkomen. Financieel gezien is het eveneens maatschappelijk verantwoord. Als je als ROC een eigen lab moet bouwen, is dat best kostbaar.”

SLUISlab
Onderwijs en onderzoek kijken steeds meer op een integrale manier naar vraagstukken. “Vanuit ons SLUISlab bekijken we welke vraagstukken nu in deze tijd op ons afkomen in de Sluisbuurt”, licht Marij toe. “Dat gaat van stedelijke ontwikkeling tot actieve betrokkenheid van burgers en ondernemers. SLUISlab is een living lab op Zeeburgereiland waarbinnen we studenten, onderzoekers, docenten, gemeente en partners die betrokken zijn bij de wijk en de stad, aan elkaar koppelen om oplossingen te bedenken voor die vraagstukken. Samen werken we aan sociale innovatie in een inclusieve en duurzame stad.”

Smaakmakers
Vooruitlopend op de verhuizing is Inholland dus nu al bezig om de wijk verder te helpen. “De oplossingen waar ze mee komen zijn echte smaakmakers: bijvoorbeeld het belevingsconcept SluisBox, een soort jukebox waarop je de collectieve muzieksmaak van de eilanders gezamenlijk kunt beluisteren in een park. Of Sluisdorp, een tijdelijke, verplaatsbare nederzetting met onder meer foodtrucks, een speeltuin, interactieve muur, podium en boekhoek. Ik heb ook goede ideeën gehoord met behulp waarvan een tijdelijke pontverbinding een sociale functie kan krijgen.”

Unieke kans
Samenwerking is dus het sleutelwoord voor de komende jaren, zowel tussen de verschillende opleidingen als met externe partners. Marij: “Voor onze hogeschool is de verhuizing een unieke kans om elkaar te vinden op die samenwerking. Dit prachtige cadeau stelt ons in staat om de volgende fase voor ons onderwijs en onderzoek in te richten, waardoor we ons kunnen committeren aan maatschappelijke vraagstukken. Zo bieden wij het onderwijs van de toekomst en dat gaat niet daar pas beginnen, maar dat zijn we nu allang aan het doen!”