Hoe leiden we op voor een baan in de toekomst?
HRM & Persoonlijk Ondernemerschap en de Kracht van verbinding #4
Als werknemer moet je je altijd blijven ontwikkelen in je loopbaan, maar hoe doe je dat op een duurzame manier? Door een opleiding te volgen of door learning on the job? En wat heeft welke voordelen?
Antwoorden op dergelijke vragen worden gegeven in Module 4: Toekomstbestendig beroepsonderwijs, onderdeel van de serie Kracht van Verbinding van het lectoraat HRM & Persoonlijk Ondernemerschap van Petra Biemans. Aan de hand van de ervaring van HR-adviseur en oud-student HRM-business studies bij Inholland, Nick Feller, passeren de belangrijkste conclusies uit de module de revue. Hij liep stage bij de gemeente Opmeer en mocht de uitkomst van zijn afstudeeronderzoek implementeren. Vanaf 1 juli 2021 is hij er in dienst als HR-adviseur.
Imagoprobleem van beroepen
Nick: “Het lukt elke keer nét om de functies te vervullen. Sommige functies zijn lastig te vervullen, zoals bij de afdeling ruimtelijke ontwikkeling. Met trainees probeer ik die functies in te vullen, maar ik merk de concurrentie vanuit de commerciële sector. Die betaalt beter en daar hebben wij last van. Wat niet helpt, is dat de gemeente als stoffig wordt ervaren en dat onduidelijk is wat wij allemaal bieden. Wij leveren zo’n 160 producten en de student kent er maar tien. Met infographics wil ik dat gemeentebeeld veranderen en ook vacatures wil ik veel aantrekkelijker opmaken met visuals en zo min mogelijk tekst.”
Dit sluit aan op de conclusie uit het onderzoek dat bij het ontwerpen van een toekomstbestendig curriculum zijn realistische en actuele beroepsbeelden een belangrijke ingrediënt.
Hoe zet je mensen aan tot ontwikkelen?
“We hebben zelfregie op ontwikkeling en werknemers mogen gratis trainingen volgen zo lang die functiegericht is. Ik wil graag loopbaanpaden creëren, waarmee collega’s zich ontwikkelen naar een bepaald doel. Het stimuleren van de zelfregie was onderwerp van mijn afstudeeronderzoek: hoe kun je mensen aansporen? Ik concludeerde dat er is niet één manier is om te leren, maar dat je ook kan leren op de werkvloer. Ook het toegankelijk maken van opleidingen en trainingen ontzettend helpt om collega’s enthousiast te maken. Daarom bouwde ik een portal op intranet waar alle opleidingen gebundeld staan voor een compleet overzicht.
Met andere woorden, up-to-date kennis is belangrijk. Sterker nog, het ontwikkelen van ‘flexpertise’ (het vermogen om je op tijd te kunnen vernieuwen) wordt essentieel.
Collega’s kunnen elkaar onderling goed inspireren en motiveren.
Leren hoe te leren
“Ik ben van het proactief werken. Dat is een van de belangrijkste eigenschappen die zoek ik in werving. We zijn een kleine gemeente en dan is het belangrijk dat je zelf de informatie gaat zoeken. Ik ben nu bijvoorbeeld bezig met het aanscherpen en opnieuw vormgeven van verzuimbeleid. Vanuit mijn opleiding weet ik wat verzuim inhoudt, hoe ik het moet berekenen en ik ken de wet van poortwachter. Die basiskennis is fijn én ik wil de meest relevante informatie gebruiken. Daarom ga ik opnieuw op zoek naar de meest actuele info over verzuim. Kortom, ik heb bij Inholland vooral geleerd hoe ik moet leren.”
Het onderzoek erkent het belang van 21ste-eeuwse vaardigheden en het gaat om meer dan alleen vaardigheden. Bovendien krijgen ze een specifieke invulling, afhankelijk van de beroepscontext. Dit betekent ook iets voor hoe deze 21ste-eeuwse vaardigheden worden aangeboden in het onderwijs.
‘Blijf altijd zo ambitieus’
“Bij ons krijg je meteen een heel breed takenpakket, want je zit in je eentje op die functie. Dat maakt het heel leuk, je ziet alle facetten van het vak. Dat vind ik een van de voordelen van deze gemeente, ik kan er veel leren. Zo lang het past in mijn functie mag ik het uitvoeren. Ik word bij van alles betrokken, dat was al tijdens mijn stage. Dat is heel erg fijn en er wordt wat met mijn mening gedaan. Dat heeft elke student en elke medewerker nodig: erkenning. Burgemeester Gerard van den Hengel zegt altijd dat ik zo ambitieus moet blijven.
Nicks verhaal illustreert de conclusie dat een integrale kijk op een beroep in transitie nodig is: ook passie, emoties, trots en waarden horen bij het uitoefenen van een beroep. Aandacht voor de ontwikkeling van een persoonlijke verbinding met het beroep is belangrijk. De onderzoekers bepleiten het ontwikkelen van een persoonlijk kwaliteitennetwerk in het onderwijs.
Alleen door loopbaanthematieken integraal te benaderen, komen we tot duurzame oplossingen.
Collega traint collega
Nick: “Ik ontdekte tijdens mijn afstudeeronderzoek dat collega’s elkaar onderling goed kunnen inspireren en motiveren. Wie vanuit intrinsieke motivatie een training heeft gevolgd, zal het leuk vinden om daarna collega’s te trainen op dit onderwerp. Dat heeft verschillende voordelen. Als de collega die een training heeft gevolgd actief de stof overbrengt, zal de stof beter blijven hangen. Ook krijgt deze collega erkenning; die voelt zich gezien en waardevol, omdat die zijn collega’s kan informeren en inspireren.
Wat betreft andere collega's; zij krijgen op een laagdrempelige manier de kennis mee en worden misschien aangestoken om ook een training te doen. Ik zie daarom graag dat meer collega’s die een interessante training hebben gevolgd de highlights gaan overbrengen.”
Dit voorbeeld sluit aan op de conclusie dat het goed ontwerpen van en het experimenteren met onderwijs ‘op de grens’, waar de onderwijscontext samenkomt of samenvalt met de beroepscontext, is van belang. Dit kan bijvoorbeeld in learning communities, waarin het leren, werken en innoveren van en met alle betrokkenen dichter bij elkaar wordt georganiseerd.