Hoe wordt een plein aantrekkelijk na zonsondergang?

Met bubbels en het doorknippen van een koningsblauw lint werd de posterexpositie Placemaking After Dark officieel geopend. De expositie op de ramen van broedplaats de Modestraat aan het Buikslotermeerplein in Amsterdam-Noord werd gemaakt door studenten van Hogeschool Inholland die een keuzeminor volgden binnen het Urban Leisure & Tourism Lab Amsterdam.

Het ULT-lab is sinds 2020 betrokken bij verschillende ‘multistakeholder design challenges’ in Amsterdam-Noord. Bijzonder aan deze challenge Placemaking After Dark is dat de Gemeente Amsterdam aan de studenten vroeg om na te denken over manieren om het Buikslotermeerplein niet overdag maar na zonsondergang te veranderen in een veilige en aantrekkelijke plek. Twee maanden lang werkten ze aan deze opdracht, samen met docent-onderzoekers, partners uit het werkveld en experts, waaronder lichtkunstenaar Titia Ex.

Lichtconcepten
De studenten ontwierpen lichtconcepten met sprookjesachtige namen als Connecting the Dots, Glow Games en Magic Lantern Park. Van de vijf groepen waren er twee met internationale studenten, één afkomstig van een Litouwse universiteit en anderen van de internationale opleidingen bij Inholland.

Hamideh uit Iran is een van de internationale studenten. Zij was betrokken bij het concept Dare to Dance. “Wij willen aandacht vragen voor de vlindertuin die aan het plein grenst door het gebruik van interactieve vlindertegels. Bezoekers vinden dansend hun weg naar de tuin. ’s Avonds is hier op het plein weinig te doen, daarom willen wij mensen aansporen om iets actiefs te doen. Dat zijn dus deze tegels geworden”, vertelt zij trots bij de raamposter die zij met haar groep maakte.

De groep van Mirela uit Roemenië ontwierp The Magic Lantern Park, waarin het bevorderen van de sociale interactie tussen bewoners en bezoekers centraal staat. Mirela: “Met tweedehands lantaarns willen wij mensen verlicht van A naar B krijgen. Elke lantaarn krijgt een eigen kleur die een specifieke betekenis heeft. Op die manier stimuleren wij dat mensen het gesprek met elkaar aangaan. Dit idee is tot stand gekomen na veel overleg met de buurtbewoners. We vonden het belangrijk om van hen te horen wat zij missen op het plein. Het contact met anderen was voor hen een belangrijk onderwerp.”

Amsterdamse identiteit
Daan Woudhuysen, manager van winkelcentrum Boven ’t Y, vindt het leuk om zijn kennis met studenten te delen en heeft daarom graag een bijdrage geleverd aan het project: “De functie van het winkelcentrum is aan het veranderen. Wij spelen daar op in door heel bewust op zoek te gaan naar verbinding. Met de studenten van Inholland, de theaterschool hier in de buurt en natuurlijk de bewoners van Noord. Het centrum is overgenomen door toeristen, maar hier in Noord vind je nog de oorspronkelijke Amsterdamse identiteit. Die moeten we koesteren. Dat heb ik de studenten ook meegegeven. Met elkaar bereik je veel meer; zo kom je tot prachtige ideeën. Dat zie je hier!”

Inge Maass, gebiedsmakelaar in Noord en opdrachtgever namens de gemeente Amsterdam: “Ik ben verrast door de ideeën waarmee de studenten zijn gekomen. Het is fijn dat ze de kaders waarin wij werken gewoon hebben losgelaten. Daardoor zie je dat er creativiteit gaat stromen. Zij hebben gekeken naar hoe zij het plein zouden willen zien, zonder belemmeringen. Dat is prachtig. Aan de andere kant heb je als overheid natuurlijk te maken met zaken als budgetten en regelgeving. Ik hoop dat we elkaar uiteindelijk ergens in het midden ontmoeten!”

Verleden, heden en toekomst
Roos Gerritsma, lab lead van het ULT-lab, verzamelt de maatschappelijke vraagstukken die spelen in Amsterdam-Noord en zoekt vervolgens studenten, onderzoekers, buurtbewoners en deskundigen bij elkaar die met zo’n vraag aan de slag kunnen. “Dit plein heeft zijn geschiedenis, vertelt Roos. “Onze studenten verdiepen zich in dat verhaal. We noemen dat ‘place-based educational research’. Aan de hand van een speciale tool kijken de studenten naar het verleden, het heden en de toekomst van een plek. Daardoor ga je het anders beleven. Ik ben heel trots op het eindresultaat. Deze derdejaarsstudenten hebben er echt het maximale uitgehaald.”

Hoe nu verder? Roos: “We gaan nu kijken hoe we deze leuke ideeën verder kunnen trekken. Misschien zijn er studenten die er in een stage iets mee kunnen of die erop willen afstuderen. We proberen er subsidies voor te vinden. Vaak heb je een lange adem nodig voor dit soort projecten. Maar het ULT-lab blijft er aandacht aan besteden, juist omdat studenten – die buiten de kaders denken – onze partners inspireren. Zij zijn vaak belast met een rugzak die steeds zwaarder wordt. Daar hebben onze studenten geen last van.”

Ook nieuwsgierig naar het werk van de studenten? De posterexpositie hangt nog tot en met 30 april in de Modestraat aan het Buikslotermeerplein. De dertien ramen van de broedplaats bevatten informatie over de lichtconcepten, stakeholders, netwerkpartners en het lab. Komt dat zien!