Leren van elkaar: respect en ruimte
“Ik ben Jet en ik ben hetero”, zo’n mededeling zou ik niet snel doen, ook al is het een feit. Men zou toch raar opkijken als dit op 17 mei mijn dagopening zou zijn. Op die dag is het namelijk de Internationale Dag tegen Homofobie, Bifobie en Transfobie (IDAHOT). Dat zo'n dag bestaat, net als Coming Out Day later dit jaar, maakt duidelijk dat het voor leden van de LHBT-gemeenschap* anders ligt. Ik sprak hierover met Wouter (student tweedegraads Lerarenopleiding Biologie) en Sefra (eerstejaars Social Work). Ik vroeg hen waarom zulke dagen belangrijk zijn en wat het voor hen betekent. Maakt het voor hen uit of hun hogeschool er aandacht aan besteedt en waarom?
Wouter, zelf homo, kwam er pas achter dat dagen zoals IDAHOT en Coming Out Day bestaan nadat hij zelf uit de kast gekomen was. Als hij het eerder had geweten zou dat zijn eigen coming out niet hebben versneld. “Lange tijd voel je dat je anders bent. Dat bouwt een tijd op. Het kost al heel wat om voor jezelf onder woorden te kunnen brengen en erkennen dat je seksuele geaardheid niet mainstream is. Daarvoor publiekelijk uitkomen, is een grote stap”.
Gewaardeerd worden om wie je bent
Om jezelf, net als Wouter, te accepteren en ook door anderen geaccepteerd te worden, is het van belang om je seksuele geaardheid niet te hoeven verbergen. Wanneer je binnen de mal past, zoals ik als hetero, is dat misschien niet nodig. Maar wanneer je ‘anders’ bent is het wel van belang. We willen toch allemaal gewaardeerd worden om we wie echt zijn?
De waarde van dagen als IDAHOT en Coming Out Day bestaat volgens Wouter uit het feit dat veel bekende mensen en andere rolmodellen uitkomen voor hun geaardheid. Zij maken het bespreekbaar en laten zien aan mensen die nog niet zo ver zijn, dat ze niet alleen zijn. Wouter ziet zichzelf als aankomend docent ook als rolmodel: op de school waar hij nu al les geeft gebruikt hij de Coming Out Day om erover te praten. Ook bij Inholland bespreekt hij met medestudenten wat je rol als docent is rond dit soort thema’s. Hij heeft er zelfs een lesmodule voor ontworpen. “Acceptatie komt vaak voort uit zelf iemand kennen. Of het nu homo’s zijn of mensen die op een andere manier niet voldoen aan de norm. Door er open over te zijn maak ik ruimte voor jongeren die zelf worstelen met hun geaardheid en laat ik de hele klas kennis maken met mij als homo. De reactie is ook eigenlijk altijd: ‘We vinden het niet erg.’ Ik hoop dat ze daardoor ook andere mensen met een bijzondere seksuele oriëntatie zullen accepteren.”
Verschil mag er zijn. Je moet elkaar de ruimte geven. In ons hart zijn we vooral mens, pas daarna komt je geaardheid, etniciteit of geloof.
Ook Sefra vindt ruimte voor anders zijn van belang. Zij is moslima, van Turkse afkomst, en ervaart dat haar geloof en het feit dat dit zichtbaar is aan haar kleding en hoofddoek niet altijd geaccepteerd wordt. Zij ziet de vrijheid die zij heeft om haar geloof te belijden als hetzelfde als de vrijheid van Wouter om zijn geaardheid te tonen. Eén van haar docenten is lesbisch en is daar heel open over voor de klas. Sefra waardeert dit. Voor haar valt alles samen in één woord: respect. Het geldt voor haar als mens en als professional: “Je moet elkaar de ruimte geven. Ik heb vrienden met allerlei verschillende afkomsten – op school is de diversiteit groot. Dat is juist fijn. Verschil mag er zijn.” Zelf vindt Sefra het veel leuker om te zoeken naar de overeenkomsten tussen mensen: “In ons hart zijn we vooral mens, pas daarna komt je geaardheid, etniciteit of geloof. Het is niet erg om vooroordelen te hebben – die heeft iedereen. Het gaat erom daaraan voorbij te gaan, als je met iemand kennis maakt.”
Wouter voegt toe: “Ik accepteer dat het voor sommige mensen lastig is, bijvoorbeeld als je geloof zegt dat homoseksualiteit niet mag. Ik stel mijn professionaliteit voorop. Ik heb ook weleens dat ik denk: ‘Moet dat nou?’ Dan geef je elkaar de ruimte en je laat het je professionele relatie niet beïnvloeden.”
Ook oog houden voor 'de hele mens'
Aandacht besteden aan diversiteit en aan IDAHOT is dus belangrijk. Tegelijk wil ik de hele mens blijven zien. Het feit dat Sefra moslima is en Wouter homo, is maar een klein deel van wie zij zijn. Ze hebben nog zoveel meer leuke dingen te vertellen. Bijvoorbeeld over waarom Sefra als Rotterdamse in Den Haag wilde studeren. Wat ze allemaal geleerd heeft in haar eerste stage en hoe fijn ze de zelfstandigheid vond. De activiteiten die zij allemaal organiseert met andere jongeren in haar moskee. Of hoe Wouter in de les aan de slag ging met de ‘Day of Silence’ – een dag tegen pesten op school. En wat dat losmaakte bij zijn leerlingen. Hoe mooi het is als je als docent, door je eigen kwetsbaarheid te tonen, kinderen ook in staat stelt om ervaringen te delen. Ik ben trots op hen en prijs me gelukkig dat zij zo open zijn met mij. Het voelt goed als Sefra tegen mij zegt: “Ik voel me veilig op school omdat ik ervaar dat er evenveel respect is voor mij als voor mijn lesbische docent.” En dat Wouter samen met enkele docenten wil helpen het LHBT-netwerk aan Inholland weer op te starten. Met zulke studenten heb ik vertrouwen in de toekomst!
* LHBT staat voor lesbiennes, homo’s, biseksuelen en transgenders