Manifest ondertekend om stagediscriminatie tegen te gaan
Voor veel studenten in het hoger onderwijs is stagediscriminatie de dagelijkse realiteit. Ze kunnen moeilijk een stageplaats bemachtigen of krijgen te maken met discriminatie tijdens een stage. Hogescholen, universiteiten, de ministeries van OCW en SWZ, studentenorganisaties en werkgevers ondertekenden daarom deze zomer een manifest om stagediscriminatie aan te pakken. Studenten moeten op zo’n manier worden begeleid dat iedereen een gelijke kans heeft op een stageplek.
Lees ook het Nu.nl-artikel: Minister over stagediscriminatie: 'Goede voorbeelden belangrijker dan straf'
“Dit is een belangrijke stap naar kansengelijkheid voor al onze studenten, ongeacht hun migratieachtergrond, kleur, seksuele oriëntatie, gender, religie, of functiebeperking”, zegt collegelid Mieke van den Berg. “De veelheid en diversiteit aan ondertekenaars onderstreept de kracht en de boodschap van dit manifest: alleen door een gezamenlijke aanpak kunnen we stagediscriminatie tegengaan.”
Een student met migratieachtergrond voor wie geen plek is bij een stagebedrijf, terwijl een medestudent zonder migratieachtergrond daar wél wordt aangenomen. Of een student die wordt afgewezen voor een stage nadat ze had verteld over haar niet-heteroseksuele achtergrond. Het zijn twee voorbeelden van stagediscriminatie: kansenongelijkheid bij het bemachtigen van een stageplek, of discriminerende uitingen tijdens een stage. Dit gebeurt op basis van identiteitskenmerken als kleur, migratieachtergrond, seksuele oriëntatie, gender, religie en functiebeperking.
Minister Robbert Dijkgraaf van Onderwijs Cultuur en Wetenschap: “Voor mij is kansengelijkheid een topprioriteit en daarom wil ik stagediscriminatie hard aanpakken, zowel in het hoger onderwijs als in het mbo. Alleen samen kunnen we dit taaie probleem bestrijden. Het manifest in het hoger onderwijs is daarin een belangrijke stap.”
Emotionele impact
Uit onderzoek blijkt dat stagediscriminatie structureel van aard is en een grote emotionele impact heeft op studenten. Deze vorm van discriminatie beïnvloedt zelfvertrouwen en welbevinden op een negatieve manier, vergroot de kans op studievertraging en het vroegtijdig afbreken van de studie en zorgt ook voor een moeilijkere start op de arbeidsmarkt.
“Factoren als een migratie achtergrond of seksuele geaardheid zorgen voor ongelijke kansen op de arbeidsmarkt. Het doet wat met je als je keer op keer wordt afgewezen door ongrijpbare elementen. Stagediscriminatie heeft een enorme impact op studenten en in het slechtste geval haken ze zelfs af,” zegt onze lector Diversiteitsvraagstukken Machteld de Jong, die nauw betrokken was bij totstandkoming van het manifest. “Het is daarom belangrijk dat onderwijsinstellingen zich bewust zijn dat het vinden van een stageplek niet voor iedereen even makkelijk is.”
Met het manifest ontwikkelen onderwijsinstellingen en het werkveld gezamenlijk interventies. “Daar zijn we heel trots op want stagediscriminatie is onacceptabel!” zegt Machteld stellig.
Gezamenlijke aanpak
Stagediscriminatie kan alleen gezamenlijk worden opgelost. De Vereniging Hogescholen, Universiteiten van Nederland (UNL), studentenorganisaties ISO en LSVb, de ministeries van OCW en SZW en werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland slaan daarom nu de handen ineen. Ze komen in actie met het ondertekenen van een manifest tegen stagediscriminatie hoger onderwijs en een gezamenlijk meerjarig werkprogramma. De organisaties spreken daarin uit dat ze gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het tegengaan van stagediscriminatie, en dat ieder zich op zijn eigen manier zal inzetten om dit complexe vraagstuk te helpen oplossen.
In de periode tot en met 2026 wordt in samenwerking met ECHO (Expertise Centrum Diversiteitsbeleid) gewerkt aan onder meer het vergroten van het maatschappelijke bewustzijn over stagediscriminatie. Ook is het doel gezamenlijk effectieve verbeteracties te ontwikkelen, zowel op basis van bestaande maatregelen als door het ontwikkelen van nieuwe werkwijzen. Verder worden studenten, onderwijsprofessionals en werkgevers getraind, ondersteund en geactiveerd bij het aanpakken van stagediscriminatie.
Ook werkgevers sluiten aan
Bij het tegengaan van stagediscriminatie spelen werkgevers ook een belangrijke rol. Zo zal het Wetsvoorstel Toezicht Gelijke Kansen bij werving en selectie ook van toepassing zijn op de werving en selectie van stagiairs. Voor de ondersteuning van werkgevers wordt daarom aansluiting gezocht met onder andere het programma VIA (Verdere Integratie op de Arbeidsmarkt) en de Aanpak Arbeidsmarktdiscriminatie. Dit moet de diversiteit en inclusie bevorderen op de werkvloer.
‘Nu word je als student vaak aan je lot overgelaten’
Noor Mohamed zit in het laatste jaar van de opleiding Leisure & Events management van Inholland, en deed eerder mee aan het project #DatMeenJeNiet om op te komen tegen online discriminatie. Zij liep ook stage bij het lectoraat Diversiteitsvraagstukken. Noor hoopt dat het manifest zal helpen om het onderwerp onder de aandacht te brengen bij opleidingen en bedrijven. “Vaak word je als student in het kader van zelfstandigheid aan je lot overgelaten. Ik vind dat onderwijsinstellingen hier best in mogen helpen, gebruik maken van hun netwerk en dit beschikbaar stellen voor studenten. Dit houdt natuurlijk wel in dat studenten zélf moeten solliciteren en de stageplek regelen.”
Docenten hebben behoefte aan training en handvatten
Ona Birol, docent-onderzoeker bij het Inholland-lectoraat Diversiteitsvraagstukken: “Docenten hebben het meest behoefte aan training en handvatten om handelingsverlegenheid te overwinnen, om deze materie bespreekbaar te maken met stagebedrijven, en onderling. Ieder mens heeft de neiging om het gezellig te houden. Maar dit onderwerp is niet gezellig en dat hoeft ook niet. Het mag best schuren. Maar we moeten mensen ook in hun kracht zetten zodat ze hierover durven praten, zonder dat ze bang zijn dat ze voor racist worden uitgemaakt, want dat is het in 99 procent van de gevallen helemaal niet. Het gaat om onbewuste bias, bepaalde keuzes maken zonder dat je je er bewust van bent. Om kunnen gaan met die verlegenheid rond dit onderwerp, dat is voor mij en mijn collega’s belangrijk.”
Stagediscriminatie? Hoeft niet!
Al sinds enige tijd heeft het Inholland-lectoraat Diversiteitsvraagstukken het platform ‘Stagediscriminatie? Hoeft niet!’ ingericht. In de bijbehorende community worden ervaringen en kennis gedeeld en beantwoord. Ook de documentaire Liever Fleur dan Fatima is onderdeel van dit project.
Vanaf september gaat in samenwerking met het Expertise Centrum Diversiteitsbeleid een werkprogramma van start om interventies te ontwikkelen voor het hoger onderwijs rondom stagediscriminatie. Het lectoraat Diversiteitsvraagstukken draagt het programma aan bij Inholland-opleidingen en docenten en monitort de voortgang.