Onderwijs voor mijn kleine neefje
Als College van Bestuur zijn we het jaar goed begonnen. Natuurlijk hadden we eerst de ronde langs alle vestigingen om alle collega’s gelukkig nieuwjaar te wensen. Het is altijd fijn om iedereen weer te zien. Het voelt eigenlijk nog steeds als vakantie, zo leuk is het.
De eerste echte daad die we hebben gesteld, was zelf weer gaan leren. Immers: “leren = doorleren, bijleren en soms weer afleren”. We kregen een cursus Office 365. Ik vond mezelf al best wel handig, maar ik kan jullie verklappen dat ik weer heel wat nieuwe dingen heb opgestoken (aan de slag met Teams, Delve, de fijne kneepjes van Sharepoint) en ook een aantal zaken mag gaan afleren (Whatsapp als ik met het CvB wil chatten, bijvoorbeeld). Het is allemaal geen rocket science, maar je moet toch je manier van werken aanpassen, jezelf ertoe zetten dat nieuwe programma onder de knie te krijgen en jezelf afvragen waarom je eigenlijk zo gehecht bent aan bepaalde software. Dat je af kunt knappen op vormgeving, terwijl de functionaliteit prima is. Van die dingen…
Met kerst sprak ik mijn broer over onze kinderen. We hadden het over onze opvoedmethoden. Of liever, het gebrek eraan: als we moe zijn, zetten we ze voor een scherm en dan is het eindelijk even stil. Mijn kinderen keken dan vroeger naar een Disneyfilm op dvd (inmiddels zijn ze ook YouTube verslaafd; ik maak me geen illusies). Maar de kinderen van mijn broer zijn een stuk jonger en hij vertelde dat zijn zoon van 4 een Disneyfilm niet uit kan kijken. Dat duurt te lang. Door alle filmpjes op de mobiel en tablet is hij zo gewend aan snelheid en snel doorklikken, dat het te moeilijk is om zo’n lange spanningsboog vast te houden. Nog los van onze opvoedingsskills, zegt ons dat iets over hoe kinderen de digitale wereld ervaren. Wat hun verwachtingspatroon is, én hoe zij informatie verwerken. Dat betekent nu al iets voor ons als hogeschool, voor ons onderwijs en onze docenten. Kun je nagaan hoe het is, als zij over tien tot vijftien jaar het hbo binnen komen lopen.
Naar een nieuw leermanagementsysteem
Ik wil maar zeggen, mijn cursus Office 365 is nog maar het begin. Er is enorm veel te leren over wat voor nieuwe digitale hulpmiddelen er allemaal zijn voor het maken van onderwijs, hoe jongeren opereren in die digitale wereld en wat voor hen aansprekend is. Hoe we de dingen kunnen aanbieden en presenteren, zodanig dat zij zich uitgedaagd voelen. Gelukkig zij er heel wat opleidingen bij Inholland goede stappen aan het zetten op dit terrein. Daarnaast introduceren we in 2019 het nieuwe leermanagementsysteem: de nieuwste versie van Moodle. Vanaf eind januari gaan alle opleidingen die Moodle gebruiken over naar deze nieuwe versie. Met het vernieuwde Moodle kan het onderwijs beter ondersteund worden en is meer innovatie mogelijk. Uiteraard maken we daarbij graag gebruik van de expertise van onze lector Jos Fransen die onze onderzoekslijn Teaching, Learning & Technology aanvoert, evenals die van vooruitstrevende collega’s die intensief gebruik maken van Moodle.
We moeten ons digitaal blijven ontwikkelen, anders ervaren onze studenten onze hogeschool straks als 'old skool'.
Het is veel werk, voor ons allemaal. Daar ben ik me terdege van bewust. Maar als mijn kleine neefje me iets laat zien, is dat we ons het niet kunnen veroorloven om stil te staan. We moeten ons blijven ontwikkelen op dit punt, anders ervaren studenten onze hogeschool straks als ‘old skool’. Het vernieuwde Moodle helpt ons niet alleen bij het zetten van stappen in die richting; het biedt ook mogelijkheden die ons het leven makkelijker zouden kunnen maken, als we er goed gebruik van maken. Daar ben ik echt nieuwsgierig naar. Overigens doen we dat niet alleen: in de Versnellingsagenda werken we samen met andere hogescholen en universiteiten om hierin van elkaar te leren en samen meters te maken.
Digitale didactiek en pedagogiek
Als ik eerlijk ben, ligt de grote uitdaging niet in de implementatie van de techniek. Die ligt in het integreren van dit soort systemen en andere digitale hulpmiddelen (zoals oefentoetsen en ander studiemateriaal, digitale portfolio’s, vaardigheidstrainingen, enquêtes bouwen en uitzetten, dataverzameling en -analyse) in hoe we lesgeven en onderzoek doen. Het vraagt om digitale didactiek en pedagogiek. Een nieuwe visie op hoe we onderwijs maken en geven en daarbij ook de student zelf veel meer kunnen bieden dan nu, omdat dit met behulp van technologie veel makkelijker en efficiënter kan worden gepersonaliseerd.
Het zal jullie dan ook niet verrassen dat dit één van de aandachtspunten wordt in onze strategie voor de komende jaren. In de midterm review op ons Instellingsplan hebben we geconstateerd dat we hier meer op in moeten zetten. De kwaliteitsafspraak die we gaan maken met de minister biedt ons de ruimte om het te doen. Onze studenten in de Hogeschool Medezeggenschapsraad vinden dat ook belangrijk. Zij zien veel kansen voor ons als hogeschool en ik ben het met ze eens.
Wat Office 365 betreft: we hebben na ons eerste uur maar meteen en vervolgcursus aangevraagd (want de theorie wilde niet zo goed beklijven). Met vooral veel oefeningen en ‘hoe te doen’. De praktijk in, want daarvan leren we snel en veel. Zo zie je maar, als bestuurder ben je niet anders dan een hbo-student. Ik blijf het zeggen: leren is durven!
Qua handelingssnelheid zullen kinderen meer leren, maar dat ook geldt voor de interiorisatie van de informatie die zij opdoen blijft een vraag die ook ik niet zo snel kan beantwoorden. De vraag blijft: als we snellere manieren bedenken om informatie te leren, leren we dan ook sneller? Dit blijft een uitdaging in het onderwijs waarbij we de zekerheid hebben dat de toekomst van de wereld in onze klassen zit.