Opleidingsschool IJmond helpt Pabo-studenten aan vliegende start
Met een groep studenten stage lopen op dezelfde school, in plaats van in je eentje in één klas. Dat is simpel gezegd de opzet van de Opleidingsschool IJmond, een initiatief van Pabo bij Hogeschool Inholland Haarlem waarin studenten worden opgeleid tot adaptieve professionals die collectief leren. Studenten en praktijkbegeleiders werken intensief samen om van én met elkaar te leren. Dat dat werkt, blijkt onder meer uit het groeiende aantal studenten en scholen dat meedoet. Ging het in het pilotjaar nog om vierentwintig studenten in twee leerteams, vanaf studiejaar 2023-2024 maken álle studenten van de Pabo bij Inholland Haarlem deel uit van de Opleidingsschool IJmond.
Mitchell Zwart was een van de twaalf Pabo-studenten in het eerste ‘pilot-jaar’ van Opleidingsschool IJmond. Destijds was hij tweedejaars, inmiddels is hij bezig aan zijn vierde en laatste jaar. Het is voor een groot deel aan de Opleidingsschool te danken dat hij zo ver is gekomen, zegt Mitchell. Zo had hij als tweedejaars moeite om in ‘zijn’ groep 3 orde te houden. Hij vertelde dat op een praktijkdag, waarna de studenten met elkaar deelden hoe zij dat zelf in hun klas ervaren en tips uitwisselden. Mitchell ruilde een dagje met de stagiair van groep 5, waar het wél lukte om de orde te bewaren. Zo ontdekte hij welke tools hij in huis had en werd hij geholpen door zijn praktijkbegeleiders om die ook in groep 3 in te zetten. Mitchell: “Zo ben ik er echt doorheen gesleept, anders was ik waarschijnlijk al gestopt met de opleiding.”
Visie uitwisselen
Momenteel loopt Mitchell stage bij groep 8 van de Bethelschool in Beverwijk. Hij zit in de afrondende fase van zijn opleiding en is blij dat hij de kans heeft gehad meerdere jaren aan de Opleidingsschool mee te doen. “Het grootste voordeel is het collectief leren. Dan denk ik aan lesgeven, lesontwerp en orde houden, maar zeker ook aan het uitwisselen van je visie, het zien van verschillen en overeenkomsten door bij elkaar in de groep te kijken en samen sparren over zaken waar je tegen aanloopt. Hoe je omgaat met iets als ‘consequent handelen’ of met ontvangen feedback vanuit je klas, bijvoorbeeld als het onrustig is.”
Ook voor tweedejaars Pabo-student Ilse van Lieshout is die onderlinge uitwisseling van grote meerwaarde. Ze loopt nu stage op De Zeester in Beverwijk, terwijl ze in haar eerste jaar stage liep op een school die niet was aangesloten bij de Opleidingsschool. “Ik heb daar echt wel een heel leuk jaar gehad, maar je staat er toch wat meer alleen voor. Omdat je nu met elkaar bent, kun je makkelijk dingen uitwisselen. Dat doe je ook met je praktijkbegeleider, maar met mensen van je eigen leeftijd en in dezelfde rol praat je toch wat makkelijker. De begeleiding vanuit Inholland vindt hier ook op de stageschool plaats, onze schoolopleider en slb-docent is er elke week op vrijdag. Er is daarbij ruimte voor één-op-één-begeleiding en aandacht voor wat jij nodig hebt om je te ontwikkelen.”
‘Met elkaar’ pakken de studenten ook grotere taken op school op. Daar leren praktijkbegeleiders en andere leerkrachten op hun beurt ook weer van. Zo vertelt Mitchell dat de studenten aan de slag gingen met ‘bewegend leren’, wat voor veel docenten een leuke nieuwe ervaring was. Ilse geeft aan dat ze regelmatig docenten helpt om meer uit het digibord te halen, voor de huidige generatie studenten vaak gesneden koek.
Motiveren in plaats van corrigeren
De studenten gaan ook regelmatig in andere groepen dan hun eigen kijken, zowel bij medestudenten als bij (ervaren) docenten. Vervolgens bespreken ze de verschillende lesstijlen en/of vindt er onderlinge intervisie plaats. Ilse: “In mijn groep was een meisje dat niet zo lekker in haar vel zat en waar thuis van alles aan de hand was. Ze deed daardoor ook niet altijd mee en ik vroeg me af hoe ik haar kon motiveren om toch aan het werk te gaan, zonder haar de hele tijd te corrigeren of negatief aan te spreken. Dan helpt het om te horen hoe anderen zo’n situatie aanpakken. Verder helpen we elkaar in praktisch opzicht. Bijvoorbeeld door een gymles te filmen, zodat je terug kunt kijken hoe je dingen aanpakt en wat je beter kunt doen.”
Naast de leerteams van de voltijdstudenten, worden voor de variantstudenten themapraktijkdagen aangeboden waarbij ook deze studenten collectief leren. Zo stond onlangs 'de dynamische schooldag' centraal. Na een theoretisch deel, in dit geval door vakdocenten gym van de Pabo, werd er in workshops nog meer specifiek op een thema ingezoomd. Ook hier staat vooral de aansluiting met de dagelijkse (onderwijs)praktijk van de studenten centraal. Gekoppeld aan deze themapraktijkdagen vindt collegiale consultatie plaats.
Kwaliteit boven kwantiteit
Met dit alles bij elkaar worden de studenten veel breder opgeleid, zowel op de stageschool als vanuit Inholland zelf. Dit leidt tot betere docenten en (dus) tot beter onderwijs, zo merken ook de scholen zelf. Begon het project nog als ‘Opleidingsschool IJmond’, vanuit een samenwerking met de schoolbesturen van de stichtingen Atlant en Fedra, momenteel zijn er vele besturen in de regio aangesloten. Al blijft de focus liggen op kwaliteit, niet op kwantiteit. Na de start in 2020 als aspirant opleidingsschool verwacht de Opleidingsschool in 2024 te worden geaccrediteerd. Dat zal een volgende stap én een erkenning zijn voor het werk van Opleidingsschool IJmond om zoveel mogelijk goede en gemotiveerde leerkrachten op te leiden die al stevig met hun voeten in de praktijk staan en een vliegende start kunnen maken in het basisonderwijs.