Van de Goot werpt verfrissende en forensische blik op oude mysteries

Erasmus had een bijzonder klein en plat hoofd en een enorme kinnebak. Met dit soort opmerkelijke feiten bestookte forensisch patholoog Frank van de Goot de ruim 750 bezoekers van de 18e Van Foreest Publiekslezing in de uitverkochte Grote Kerk in Alkmaar die 500 jaar bestaat.

Oude zaken opnieuw bezien
En dat deed hij niet zonder reden. Tijdens zijn lezing ‘Oude zaken opnieuw bezien’ wilde hij de bezoekers trakteren op een verfrissende, forensische blik op mysteries uit het verre verleden. De basis van die blik was simpel: forensische pathologie is kijken en documenteren zonder interpreteren. Alleen zo voorkom je tunnelvisie. Want wie zegt dat een klein hoofd wijst op een mindere intelligentie zoals vaak wordt aangenomen?

Mysteries
Van de Goot (50) nam het publiek mee op een bijzondere reis langs mysteries en geschiedkundige vraagstukken. Kon Willem van Oranje wel zijn fameuze laatste woorden –“Mijn God, mijn God, heb medelijden met mij en dit arme volk”- uitspreken nadat Balthazar Gerards hem met een kogel had doorboord? En hoe zit dat nu eigenlijk met dat vermiste en te kleine hoofd van Erasmus? Het zijn vragen die patholoog Van de Goot als geen ander kan behandelen. Door zijn uitgebreide kennis van en voorliefde voor geschiedenis – ‘zonder kennis van de geschiedenis is er geen toekomst’- en zijn passie voor raadsels wist hij de toeschouwer ruim een uur te boeien met bijzondere verbanden en frisse inzichten.

Patholoog
Van de Goot is als klinisch patholoog verbonden aan de Noordwest Ziekenhuisgroep, maar heeft de afgelopen jaren veel bekendheid gekregen door zijn werk als forensisch patholoog. Hij werkte bij het Nederlands Forensisch Instituut en is onder meer oprichter van het Centrum voor Forensische Pathologie. Ook is hij als forensisch patholoog betrokken bij verschillende televisieprogramma’s.

Verteller
Maar Van de Goot is vooral een meesterlijk verteller zo bleek deze dinsdagavond in de Grote Sint Laurenskerk in Alkmaar. Hij zette de toeschouwers geregeld op het verkeerde been door ze feilloos te betrappen op tunnelvisie. Hij toonde foto’s van ogenschijnlijk mishandelde vrouwen, die in feite symptomen van een ziekte vertoonden. Maar omdat de foto’s in een ‘forensische context’ werden getoond ging het publiek meteen uit van een misdrijf. Voor een forensisch patholoog een levensgevaarlijke valkuil, aldus Van de Goot, want ‘context is bepalend voor wat je gaat waarnemen’.

Erasmus
Met die achtergrond ontrafelde Van de Goot het mysterie over het verdwenen en te kleine hoofd van Erasmus. Conclusie: zijn hoofd was eigenlijk helemaal niet zo klein en had zeker geen effect op zijn intelligentie. En de schedel ligt waarschijnlijk nog ergens onder de gerenoveerde kathedraal in Munster; stuk en stiekem verstopt omdat een onderzoeker zijn camera erop had laten vallen, hopende dat die blunder onontdekt bleef.

Willem van Oranje
En dan Willem van Oranje. Zelfs de pathologische beschrijvingen van het lichaam van de vader des vaderlands door zijn lijfarts Pieter van Foreest konden Van de Goot niet overtuigen. Want “hoeveel forensische ervaring had die van Foreest nu eigenlijk?”

En wat wisten we nu van het wapen van Balthazar Gerards? Niks eigenlijk. En wat was er nu objectief te zeggen over de ‘crime scene’. Niets eigenlijk. Het enige dat Van Foreest wel had aangegeven was dat Van Oranje flink had gebloed na de aanslag. En daar kon Van de Goot wel wat mee. Want “wie bloedt”, zo stelde Van de Goot, “die heeft ook tijd om wat laatste woorden te blubberen”.

De lezing van Van de Goot op 6 maart werd traditioneel muzikaal ingeleid door het Regionaal Jeugdorkest Artiance onder leiding van dirigent Otto de Jong met een gastoptreden van Robin Schot op klarinet. Bijzonder was ook wederom de bijdrage van Adri Steenhoek op het Van Hagerbeer/Schnitgerorgel van de Grote Kerk. Voorzitter van het comité Van Foreest Publiekslezing Willem Moolenaar bedankte Steenhoek hartelijk voor het geven van het orgelspel bij binnenkomst en als afsluiting.

De Van Foreest Publiekslezing is een gezamenlijk initiatief van Noordwest Ziekenhuisgroep, gemeente Alkmaar en Hogeschool Inholland Alkmaar.

De lezingen zijn gehouden door Frank van de Goot (2018), Menno de Bree (2017), Jelle Brandt Corstius (2016), Sjoerd Kuyper (2015), Bert Keizer (2014), Paul Mijksenaar (2013), Henkjan Honing (2012), Jan Blokker (2011), Auke van der Woud (2010), Paul Scheffer (2009), Jan van Hooff (2008), Douwe Draaisma (2007), Nelleke Noordervliet (2006), Marita Mathijsen (2005), Joost Zwagerman (2004), Herman Beliën (2003), Herman Pleij (2002) en Henk van Os (2001).