Vrachtvervoer over water goede stap voor duurzame ontwikkeling Haarlem

Het eindrapport van het onderzoek van Inholland Haarlem: Duurzame Vrachtlogistiek over Water werd op 9 december door onderzoeker Giovanni Douven (Inholland Business Research Centre) aangeboden aan Robbert Berkhout, wethouder van de gemeente Haarlem (Duurzaamheid, Economie en Mobiliteit).

In opdracht van de gemeente Haarlem deden dit jaar acht studenten Business Studies van Hogeschool Inholland Haarlem (onderzoekslijn Logistiek & Complexiteit) en één student van de Vrije Universiteit Amsterdam onderzoek naar de mogelijkheden van duurzaam vrachtvervoer over water van en naar de Haarlemse binnenstad. Bij de presentatie van het eindrapport aan de wethouder waren naast vertegenwoordigers van Inholland, enkele studenten en de gemeente Haarlem, ook regionale organisaties uit de logistieke sector aanwezig, zoals Spaarnelanden, de Haven van Amsterdam en City Hub BV.

Triple Helix
Het onderzoek kwam tot stand door intensieve samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen, een zogenaamd triple helix-project. Projectmanager en onderzoeker Giovanni Douven blikt tevreden terug. “Binnenstedelijke logistiek over water is een relatief onontgonnen gebied binnen het grote kader van vervoersoplossingen. Om dan met zoveel partijen zo’n onderzoek neer te zetten is het toppunt van innovatie. En voor de stad een prachtige uitdaging, want alle aspecten zitten erin: maatschappelijk, sociaal, duurzaam en economisch.”

Onderzoek
De waterwegen rondom Haarlem vormen een mogelijk distributienetwerk en zijn verbonden met de haven van Amsterdam, met het industrieterrein de Waarderpolder en met de binnenstad. De studenten onderzochten de mogelijkheden voor duurzaam goederenvervoer over dit netwerk in verschillende deelonderzoeken. Hun conclusie: duurzaam vrachttransport over water kan succesvol zijn, mits er aan acht voorwaarden wordt voldaan. Een van de belangrijkste voorwaarden is het beschikbaar maken van laad- en losplekken aan het water, zowel in de Waarderpolder als in de binnenstad. En verder is aansluiting met de havenactiviteiten van Amsterdam van groot belang.

Green Deal ZES
Vrachtvervoer over water kan dus voor Haarlem een serieus alternatief betekenen voor verkeer over de weg, en het is wellicht zelfs een onvermijdelijke stap naar een duurzame economie. Enerzijds biedt het een oplossing voor de verkeerscongestie in en om Haarlem, anderzijds is het een manier om de bevoorrading van de stad uitstootneutraal te maken. En dat past goed in het beleid van de gemeente Haarlem, die vanuit haar aansluiting bij de Green Deal ZES (Zero Emissie Stadslogistiek) de doelstelling heeft om de binnenstad vóór 2025 emissievrij, vóór 2030 klimaatneutraal en vóór 2040 aardgasvrij te maken. Wethouder Robbert Berkhout: “Die link met de Green Deal ZES-ambities van de gemeente vind ik ongelooflijk waardevol. Wij willen schoner en slimmer vervoer in het centrum en dan ontkom je gewoon niet aan deze manier van kijken.”

Discussie
De aanwezige partijen reageren positief op het rapport. Bijna iedereen ziet wel kansen, maar het roept ook vragen op. Heeft het Spaarne genoeg capaciteit? Leidt verplicht overladen van goederen bij de goederenhubs tot extra kosten voor de ondernemer? Maar vooral ook, wie neemt de algehele regie ter hand? Is het nodig dat de markt het voortouw neemt of is de gemeente eerst aan zet? Over één ding is men het wel eens: er is een lange adem en inzet van alle betrokkenen nodig om de logistieke keten structureel anders in te richten.

Vertrouwen
“Wij hebben als gemeente nu een concreet rapport in ons bezit en wij gaan ons beraden op de volgende stap”, aldus wethouder Berkhout. “Dat kan vervolgonderzoek zijn, maar ook een kennisdelingsverband met bijvoorbeeld MRA Vaart, waar ze al enige ervaring hebben met vergelijkbare projecten over water.”

Giovanni Douven zegt vertrouwen te hebben in de slagvaardigheid van de wethouder. “De uitkomst is voor Haarlem van strategisch belang en dit verdient nader onderzoek vanuit een langetermijnperspectief dat verder reikt dan 2025. Gemeente en kennisinstellingen kunnen samen aan tafel gaan zitten om te bepalen op welke wijze men de gekwalificeerde bedrijven erbij zou willen betrekken – bijvoorbeeld Spaarnelanden of andere specifiek Haarlemse partijen. Ik denk zelf dat ‘koplopers’ in de logistieke sector in deze fase van doorslaggevend belang kunnen zijn.”