Anne-Mei The blikt vooruit op Gala van Preventie

Als cultureel antropoloog houdt Anne-Mei The zich bezig met aangrijpende onderwerpen als euthanasie, palliatieve zorg en dementie. Er zijn nu bijna 300.000 mensen met dementie en het is doodsoorzaak nummer één in Nederland. Niet alleen de omvang is afschrikwekkend, ook de beeldvorming; het is een terminale ziekte die ontmenselijkt. 

Foto: Anne-Mei The

Anne-Mei volgde mensen met dementie en hun naasten en voerde gesprekken met honderden betrokkenen en experts. Dat leidde tot een praktische werkwijze om patiënten weer mens te laten zijn. Haar methode ‘Sociale Benadering Dementie’ biedt mensen met dementie een betere kwaliteit van leven en zorgt ervoor dat zij langer thuis kunnen wonen. En daar raakt haar werk het onderwerp preventie.

 Anne-Mei: “Dementie is een vreselijke ziekte. Het raakt me zo omdat het een enorme druk op het gewone leven legt. Door een breindefect kun je niet meer de moeder zijn die je was, geen relaties meer onderhouden en is het moeilijk om nog van betekenis te zijn. Het allerergst voor mensen met dementie is hoe hun omgeving met hen omgaat. Ze zien de veelbetekenende blikken, merken hoe mensen naar hen kijken en worden er zo voortdurend aan herinnerd dat ze een soort tweederangs burgers zijn. En dat terwijl de ziekte hen al onzeker maakt.”

Opwaartse spiraal
Met Sociale Benadering Dementie staan de professionals naast de patiënten met als doel om hen meer in hun kracht te zetten. Anne Mei: “Daarbij staat hun afgebrokkelde zelfvertrouwen centraal. Als je dat kunt doorbreken, ontstaat er een opwaartse spiraal. Daardoor zitten ze beter in hun vel en voelen ze zich ook prettiger thuis. Dan kom je bij het onderwerp preventie. Want als zij deze stap kunnen zetten, kunnen ze ook langer thuis wonen. Dat is niet alleen prettiger voor hen, het bespaart ook veel geld.” 
Foto: Inholland-collegelid Marije Deutekom in gesprek met Anne-Mei The.

De teams Sociale Benadering Dementie zijn breder dan alleen zorgprofessionals. Anne Mei: “Er zitten ook mensen in met een hele andere achtergrond. Dat kan omdat zij de patiënten helpen in het gewone leven, met gewone dagelijkse dingen. Zo ontlasten zij ook de mantelzorgers. Het betekent vooral een positieve impuls voor de arbeidsmarkt. Verpleegkundigen zijn schaars, deze teams verzetten juist aan de voorkant veel werk, zodat de zorg uiteindelijk wordt ontlast.”

Interdisciplinair onderwijs
De mens centraal en niet het probleem. Dat is ook het uitgangspunt van het interdisciplinaire onderwijs van Inholland. Marije Deutekom, lid van het College van Bestuur van Hogeschool Inholland: “We moeten af van het denken in ‘single solutions’. Alles grijpt in elkaar, maar de meeste mensen in de zorg zijn niet op die manier opgeleid. Als we dingen veranderen, moeten we  beginnen om op een andere manier naar mensen en vraagstukken te kijken. Dat is wat we onze studenten bij Inholland nu leren.”

Anne-Mei: “Dat is goed om te horen. Ook het uitgangspunt ‘we zijn ons brein’ zit overal in het systeem. Als er iets aan de hand is, wordt dat direct medisch benaderd. Want een medische behandeling zit in het pakket van de zorgverzekeraar. Wat wij doen, moet je zelf inkopen. Ik vind dat erg kortzichtig. Als mensen deze ondersteuning niet krijgen, ben je uiteindelijk veel duurder uit omdat ze dan in een verpleeghuis belanden. En omdat we een enorm arbeidsmarktvraagstuk hebben, is er voor zo’n zeventig procent van alle mensen met dementie nu geen hulp. Want je mag mensen zonder een zorgdiploma niet inzetten om hen te helpen. Terwijl Sociale Benadering Dementie zo’n goede aanvulling kan zijn. Maar het vraagt om een andere manier van kijken en nóg meer samenwerking. Dat is de enige manier om dingen te veranderen. Wij zijn actievoerders. Ik snap dat het pijn doet als wij zeggen dat je geen diploma nodig hebt om mensen met dementie te helpen. Maar ik hoop dat we gaan inzien dat het sociale aspect minstens net zo belangrijk is als het medische.”

Lees ook: Gala van Preventie op 8 juni: ‘Hoe kunnen jij en ik het verschil maken?’