E-learning #DatMeenJeNiet voor meer bewustwording en aanzet tot actie
Spreek je uit tegen online discriminatie
Wat is online discriminatie? Hoe herken je het? En als je het tegenkomt op sociale media, welke actie onderneem je dan? De nieuwe e-learning #DatMeenJeNiet zet jongeren aan het denken en activeert ze zelf in actie te komen. Deze online tool is met én voor jongeren ontwikkeld in het onlangs afgeronde, gelijknamige project van Movisie, Diversity Media en het lectoraat Inclusion and the Creative Industries van Inholland. Het doel van het project was dat ook jongeren de sociale norm uitdragen dat online discriminatie niet oké is.
In het driejarige project #DatMeenJeNiet zijn 34 jongeren (influencers en Inholland-studenten) getraind en gevolgd in het uitspreken tegen online discriminatie op sociale media. Vanuit het onderzoek zijn zes strategieën gedestilleerd om op discriminerende opmerkingen te reageren. Betrokken lector Joke Hermes: “Je kunt niet alles zomaar over iedereen zeggen. Iemand moet opstaan en zeggen dat dat niet deugt. Deze jongeren zijn van bystanders omgevormd naar upstanders. Maar we merkten dat het reageren op dergelijke haatdragende berichten slopend kan zijn.” Onderzoeker Mirthe van Hee vult aan: “Daarom hebben we upstanders daarin actief begeleid, waren er check-ins met individuele coaches en hadden ze gezamenlijk een WhatsApp-groep waarin ze zich bij elkaar geborgen voelden.”
Upstanders spreken zich actief uit tegen online discriminatie. Het reageren op haatdragende berichten kan slopend zijn. Daarom zijn ze tijdens het onderzoek intensief gecoacht.
Geleerde lessen
De upstanders zijn drie jaar lang gevolgd om de impact van hun acties te achterhalen. Daaruit is een aantal belangrijke lessen geleerd. Projectleider Joline Verloove van Movisie: “Allereerst: je collectief uitspreken als groep tegen online discriminatie voelt empowering, voor zowel de upstanders zelf als voor hun volgers. Ze krijgen meer het gevoel dat het tegengaan van online discriminatie serieus wordt genomen. Ten tweede is een belangrijke uitkomst dat er meer bewustwording en kennis over online discriminatie is gekomen. En over de uiteenlopende vormen, zoals vreemdelingenhaat, seksisme, validisme (discriminatie van mensen met een beperking) en fatshaming. Daarnaast is ook gebleken dat het activeren van volgers lastig is. Hiervoor hebben we verschillende redenen gevonden. Een deel consumeert en scrolt vooral door hun sociale media, anderen durven zich niet uit te spreken omdat ze bang zijn als ‘moraalridder’ te worden bestempeld.”
Het collectief uitspreken tegen online discriminatie voelt empowering. Upstanders krijgen het gevoel serieus te worden genomen bij het tegengaan van discriminatie.
Kennis borgen in e-learning
De online tool kan een goede aanzet tot activatie zijn. De Nederlandstalige e-learning #DatMeenJeNiet is ontwikkeld op basis van de ervaringen van de upstanders en de kennis die is opgedaan in dit project. Ook is er door studenten van Hogeschool Inholland een Engelstalige variant gemaakt om internationale studenten meer bewust te maken van online discriminatie. De e-learning is bedoeld voor jongeren en is bruikbaar in het jongerenwerk en binnen het onderwijs. Binnen Inholland wordt nu uitgezocht hoe deze tool binnen de dagelijkse onderwijspraktijk kan worden ingezet.
De e-learning heeft mij laten zien hoe ik kan reageren op een discriminerend bericht, op een manier die bij mij past.
Hoe ervaren een student de e-learning?
Na het doorlopen van de e-learning is derdejaarsstudent Communicatie Kimberley Meijer zich meer bewust van online discriminatie. “Mijn vriend komt uit Rusland en krijgt online soms vervelende opmerkingen. Dat is een vorm van discriminatie en zo zijn er nog veel meer vormen. De e-learning laat je via video’s, afbeeldingen en oefeningen ermee kennismaken. Wat ik heb geleerd in de e-learning is dat er veel manieren zijn waarop je kunt reageren. En dat je een manier moet vinden die bij jou past. Tijdens mijn opleiding leer ik meer over het geven van feedback. Zoals via de sandwich-methode: positief, kritisch, positief. Zo zou ik op een discriminerend bericht kunnen reageren. Het blijft wel een stap om dat voor het eerst doen. Maar: alles wat ik zeg, is goed. Want online discriminatie is niet oké.”
Deze waardevolle tool leert studenten hoe ze zich kunnen uitspreken bij online discriminatie en draagt daarmee bij aan hun persoonlijke ontwikkeling.
Wat vindt de docent ervan?
Mark Jacobs, docent bij de Ad Crossmediale Communicatie, ziet de e-learning als een mooie manier voor studenten om persoonlijk te groeien. “Het is een waardevolle tool waarmee je handvatten krijgt om adequaat te reageren bij online discriminatie. De upstanders laten zien hoe je je hiertegen uitspreekt. Onze studenten leren al heel veel over feedback geven, op de werkvloer. Deze e-learning biedt ze een andere context, in het publieke domein. Je zou het kunnen zien als digital literacy of ‘netiquette’; hoe je netjes kunt handelen bij hate speech. Het draagt bij aan de persoonlijke ontwikkeling van studenten. In de e-learning zitten ook duidelijke voorbeelden. Het geeft mij een glimp van hoe heftig het is om online gediscrimineerd te worden, iets wat ik persoonlijk nog nooit ervaren heb.”
Meer weten? Lees het onderzoeksrapport met de ervaringen van upstanders
Volg de e-learning (NL) via Movisie
Volg de e-learning (EN) Are you serious via Moodle