Exposen: met een telefoon ben je vatbaar

Exposen is het verspreiden van (seksueel getint) beeldmateriaal en gebeurt om iemand - vaak meisjes - reputatieschade toe te brengen. Zo’n vijftig professionals die in hun werk te maken hebben met jongeren - jongerenwerkers, studentdecanen en ggz-medewerkers – waren 3 november bij de kennissessie over dit onderwerp. Daarin ging het onder andere over de impact van exposen, de rol van de sociale en culturele context van het slachtoffer en wat professionals kunnen doen.

Een wijkagent is aanwezig bij de kennissessie en vertelt dat zij eens werd aangesproken door een moeder. “Ze laat me een foto zien waar haar dochter op staat met een jongen. In eerste instantie denk ik met mijn westerse kijk: wat is daar erg aan? Maar deze moeder is bezorgd om de foto, want in hun cultuur mogen jonge meiden niet samen zijn met een jongen.”

Dansend op de foto als oneerbaar gedrag 
Dit voorbeeld laat zien hoe de impact van exposen mede wordt bepaald door de culturele context waarin iemand leeft, zegt Tineke Hendrikse, onderzoeker bij het lectoraat Publiek Vertrouwen in Veiligheid. “Wat als seksueel geladen wordt gezien, is namelijk cultureel gebonden. Zo kan een foto van een meisje met een jongen of een foto in een shisha lounge of dansend in een club al gezien worden als oneerbaar gedrag. Het delen van dat soort foto’s heeft dan al veel invloed op de meiden en hun families. Als je slachtoffer wordt, zorgt het voor stress, een laag zelfbeeld en mogelijk voor geweld door medescholieren en/of familie.”

Iedereen kan slachtoffer worden
Exposen heeft dus gevolgen voor de veiligheidsbeleving, want je hebt er heel weinig invloed op of je slachtoffer wordt. Volgens Tineke kan je worden exposed, ook al doe je zelf niet aan sexting (het online verspreiden of delen van seksueel getinte berichten of foto's of video's van jezelf). “Het komt ook voor dat naaktfoto worden bewerkt met ander gezicht of dat meiden worden ook exposed met hun contactgegevens, zoals adres of social mediagegevens.”