Hop in de kas: hoe hopteelt kan aarden op eigen bodem
Ooit tierde hop welig in Nederland. Lokale brouwers conserveerden hiermee hun bier. Maar is het ook mogelijk om hop op grote schaal te herintroduceren en dan als echte smaakmaker van speciaalbieren? Op initiatief van Hollands Hophuis gingen onderzoekers en studenten van Hogeschool Inholland na of hop een vaste stek zou kunnen krijgen in tuinbouwkassen. Op maandag 13 juni tijdens het afsluitende symposium kun je de resultaten zien, horen én proeven. Aanmelden kan nog!
Hop is voor bier als druiven voor wijn. Afhankelijk van factoren zoals de bodem en het klimaat geeft elke hopplant zijn specifieke smaak aan de drank. ‘Terroir’ wordt dit met een chic woord genoemd, en Carel Krol kan daar levendig over vertellen. Als medeoprichter van Hollands Hophuis voedt hij bierbrouwers met zijn kennis van hopteelt en met een brede variëteit aan hoppen. Die komen voornamelijk van Europese bodem. Een Nederlandse hop zit er echter niet tussen.
RAAK-mkb-onderzoeksproject Hollandse Hop
“Hop kan hier goed groeien, maar hoppen met voldoende smaakstoffen en aroma’s tref je hier niet aan”, zegt Carel. “Toch wilden we nagaan of teelt van Nederlandse hop voor lokale bierbrouwers mogelijk is.” Inholland pakte de vraag van Hollands Hophuis op en zette samen met onder meer WUR, Naturalis, Hogeschool Leiden en diverse bedrijven het RAAK-mkb-onderzoeksproject Hollandse Hop op.
We wilden nagaan of teelt van Nederlandse hop voor lokale bierbrouwers mogelijk is
Onderzoek naar DNA, smaakstoffen en teelt
Het project kende een aantal deelonderzoeken. Zo vond een inventarisatie plaats van de hop die in Nederland nog te vinden is. Docent-onderzoeker Maaike Boersma van Green Biotechnology en studenten vergeleken het DNA van hopplanten uit het herbarium van Naturalis met wilde hopplanten. Onderzoeker Niek van Leeuwen van Chemie hielp mee aan de analyse van smaakstoffen. Docent-onderzoeker Frank van der Helm van Tuinbouw en Agribusiness werkte met zijn studenten aan de optimalisatie van nieuwe teeltmethoden van hoplanten.
Hopteelt in kassen
De teeltmethoden richtten zich op kassen en dat is een nieuwe omgeving voor hopplanten. “In Nederland komen steeds meer kassen leeg te staan”, zegt Nelleke Kreike, lector Green Biotechnology. “Hopteelt zou een mooi alternatief kunnen zijn voor de teelt van tomaten en paprika; vergelijkbare gewassen die ook verticaal groeien. Het voordeel van kassen is, dat je de omstandigheden goed kunt controleren en zo rendementverhogend kunt werken.”
Onderzoek door tweede- en derdejaarsstudenten
Op verschillende manieren waren studenten van Inholland bij het project betrokken. “Tweede- en derdejaarsstudenten Biotechnologie analyseerden met nieuwe methoden en nieuwe tools het DNA van hopplanten”, vertelt Nelleke. “Tweede- en derdejaarsstudenten Tuinbouw en Agribusiness gingen in de kassen van Wageningen UR Glastuinbouw in Bleiswijk aan de slag met nieuwe teeltmethoden. Ze monitorden de groei van de verschillende hopvariëteiten en maten de klimatologische omstandigheden. Alle studenten waren op die manier met de toekomst van hun vak bezig op basis van vragen uit de praktijk. Ze werkten met methoden die in het werkveld volstrekt nieuw zijn.”
De studenten werkten met methoden die in het werkveld volstrekt nieuw zijn
Toegepast onderzoek
Het enthousiasme onder de studenten was groot, merkte Carel onder meer bij de gastlessen die hij gaf. “Ik vertelde over hop, wat dit voor plant is en waar die vandaan komt. De studenten waren echt geïnteresseerd en stelden heel mooie vragen.” Blij is Carel ook om samen te werken met het hbo. “Het gaat om toegepast onderzoek op basis van een concrete vraag wat uiteindelijk nieuwe kennis oplevert die we naar bedrijven kunnen brengen.”
Resultaat
Wat het project Hollandse Hop heeft opgeleverd? “We hebben aangetoond dat hop goed geteeld kan worden in de kas”, zegt Carel. “Aan de efficiëntie van de teelt moet nog wel gesleuteld worden. Wat het nu extra lastig maakt, zijn de fors gestegen gasprijzen, wat het telen van gewassen in kassen duur maakt. Maar misschien komt dat daar in de toekomst met duurzame manieren van verwarmen een oplossing voor.”
Maandag 13 juni: symposium Hollandse Hop
Ben je benieuwd naar de ontwikkeling van een nieuwe Hollandse hop, die geteeld kan worden op eigen bodem? Wil je weten wat de genetische samenstelling is van historische en huidige hopplanten? En ben je benieuwd naar wat dit onderzoek ons leert over het belang van het in stand houden van het Nederlandse cultuurlandschap? Kom dan naar het symposium Hollandse Hop in Naturalis Leiden op maandag 13 juni en proef een speciaalbiertje van eigen bodem.