‘Leenstelsel voor mkb moet op de schop en geen enkele partij benoemt het’
“In aanloop naar de verkiezingen zijn de programma’s van de verschillende politieke partijen goed met elkaar te vergelijken. Wat opvalt is dat ze allemaal mooie plannen hebben om geld aan uit te geven. Maar nergens lees je terug hoe we dat geld gaan verdienen. En daar zit een punt van grote zorg. Want het ondernemersklimaat staat er slecht voor.” Deze visie deelt Nahied Rezwani vandaag in dagblad Trouw vanuit haar rol als onderzoeker voor het lectoraat Finance & Accountancy van Hogeschool Inholland. Daarnaast is zij directeur van het domein Business Finance & Law bij Hogeschool Inholland en vestigingsdirecteur van Hogeschool Inholland Rotterdam.
“Dit klimaat heeft alles te maken met de veranderende rol van de bancaire sector. Banken zijn hun vier kerntaken (geldcreatie, betalingsverkeer mogelijk maken, financieren investeringen en zorgen voor risicobeheer) sinds de kredietcrisis van 2008 deels uit het oog verloren. Sinds 2008 hebben landen op internationaal niveau afspraken gemaakt om de controle op het reilen en zeilen van de banken te vergroten. Nederland koos ervoor om de Europese Richtlijnen streng te interpreteren en dat bemoeilijkte toegang tot krediet voor mkb’ers.”
Beperkte financiering voor mkb
“Het FD berichtte vorige maand dat mkb-ondernemers in Nederland veel vaker afhaken in het proces om aan financiering te komen dan kleinere bedrijven in het buitenland. De zoektocht is hier ingewikkelder, de leningen zijn duurder en de kans om geld te krijgen is kleiner. Een van de oorzaken is het aantal banken dat zakendoet met mkb'ers. Dat is in Nederland het laagste in Europa: er zijn nog maar drie banken over die serieus krediet verstrekken aan mkb-ondernemers. Uit eigen onderzoek naar de gevolgen van de invloed van de strenge overheidsrichtlijnen blijkt dat door strenger toezicht de kosten van banken gestegen zijn en dat weegt relatief het zwaarste voor kleinere leningen aan het mkb. Terwijl banken ten opzichte van 2008 meer investeren in de economie, zijn de leningen aan het mkb met maar liefst 25 procent gedaald.”
Vlucht naar buitenland
“Dat het mkb moeilijk toegang heeft tot de bancaire sector heeft kwalijke gevolgen voor de economie. Het zijn juist deze kleinere bedrijven waar duurzame innovaties plaatsvinden. Maar wat we zien is dat scale-ups het buitenland verkiezen vanwege betere en goedkopere toegang tot bancaire financieringen. Het mkb dat Nederland trouw blijft, zoekt in toenemende mate alternatieve financieringsvormen. Het zijn dure leningen waaraan vaak hoge risico’s zijn verbonden en waarop niet of nauwelijks toezicht is: precies wat de overheid wilde voorkomen.”
Het is nog niet te laat voor partijen om zich hierover uit te spreken. Zij moeten voorbij onze landsgrenzen durven kijken.
Verdienvermogen van Nederland: benut ons duurzame innovatief kapitaal
“Door de financiering van het mkb zo moeilijk te maken staat het verdienvermogen van Nederland onder druk. Vreemd genoeg krijgt dit in geen enkel verkiezingsprogramma aandacht. Een langetermijnvisie over hoe we het geld op structurele wijze verdienen om ons land duurzamer, veiliger en eerlijker te maken ontbreekt. Of die gaat niet verder dan het verhogen van belastingen, waardoor het mkb het nog zwaarder krijgt. Terwijl het in Nederland gonst van de duurzame en innovatieve ideeën: geef dan juist deze ideeën alle ruimte met een goed pakket aan leningen. Dat kan uitdagend zijn, maar zonder innovatieve uitdagingen geen langdurige economische en welvaart.”
Mkb-bank
“In het Verenigd Koninkrijk hebben ze het beter begrepen. Daar heeft de overheid tien jaar geleden met succes een bank opgericht speciaal voor het mkb. Een ander inspirerend voorbeeld is Singapore, waar bedrijven en banken elkaar gemakkelijk vinden in een permanente innovatiehub.”
“Het is nog niet te laat voor partijen om zich hierover uit te spreken. Zij moeten voorbij onze landsgrenzen durven kijken, en vooral: verder dan de horizon van één regeerperiode.”
Naast haar rol als directeur werkt Nahied een dag in de week bij het lectoraat Finance & Accountancy omdat ze het belangrijk vindt om zelf te ervaren hoe we onderwijs, onderzoek en werkveld met elkaar verbinden. Haar betoog is gebaseerd op het onderzoek PURe over de rol van banken voor een veerkrachtige economie. Ze werkte eerder onder meer bij het ministerie van Financiën en het ministerie van Onderwijs en was programmamanager bij het Innovatie Platform onder het voorzitterschap van premier Balkenende.
Wil je meer weten?
Eerder hebben dit artikel gedeeld over het onderzoek naar de rol van banken. Als onderdeel van dit onderzoek gaat Nahied in gesprek met onder andere ONL en de Consumentenbond. Of luister de aflevering waarin ze samen met Hans Biesheuvel (ONL) inzoomt op de financieringsmogelijkheden voor het mkb.
Bij Hogeschool Inholland focussen we op een veerkrachtige samenleving. Dit is een samenleving waarin we in verbinding met elkaar in staat zijn om schokken op te vangen en deze ook benutten als kans om ons verder te ontwikkelen. Met Inholland onderzoekt vertellen we verhalen over hoe we vanuit onderzoek bijdragen om een samenleving met veranderkracht te realiseren, samen met studenten en werkveldpartners. Zodat iedereen kan blijven functioneren in een continu sterk veranderende wereld.