Veerkracht gaat vooral om het adaptieve vermogen en de redzaamheid van mensen.
Veerkrachtige samenlevingen zijn in staat om schokken op te vangen, en deze idealiter te benutten als kans om verder te ontwikkelen. Bij Inholland focussen we op de veranderkracht om te kunnen functioneren in een complexe en sterk veranderende samenleving.
Bij Hogeschool Inholland streven we naar een veerkrachtige samenleving, een zeer actueel thema dat schreeuwt om innovatieve, praktisch haalbare oplossingen. We combineren onderwijs en praktijkgericht onderzoek om ons effectief te buigen over deze uitdaging. Om de wereld waarin we leven veerkrachtiger te maken. Onze lectoren, docent-onderzoekers en studenten werken, onderzoeken en leren met elkaar én met het werkveld. Zo leren we vanuit de praktijk en werken we aan oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken.
Ontdek in dit online magazine hoe we met ons onderzoek bijdragen aan een veerkrachtige samenleving, samen met studenten en organisaties. Om veranderkracht te realiseren waardoor iedereen kan blijven functioneren in een complexe en sterk veranderende wereld.
Hoe verhoog je welzijn, motivatie, tevredenheid, studieresultaten én veerkracht van studenten? En draag je gelijktijdig bij aan de veerkracht van het onderwijs in onderwijsvernieuwing? Dankzij een Comeniusbeurs voor het meerjarig project Students as Partners kunnen we echt werk maken van studentparticipatie. Vanuit de lectoraten Studiesucces onder leiding van lector Rutger Kappe, Authentic Leadership onder leiding van lector Jurg Tholke en Design Thinking onder leiding van lector Guido Stompff, worden studenten in pilots gestimuleerd om op allerlei vlakken meedoen en meebeslissen over het onderwijs.
Het Co-Design Canvas, ontwikkeld door lector Wina Smeenk en collega’s van haar lectoraat Societal Impact Design, is een verander- en ontwikkeltool. Het is een tool die mensen en ideeën verbindt, hun collectieve kennis benut en aanzet tot daadwerkelijke actie. Ingezet in diverse branches waaronder de zorg, chemie, cultuur en onderwijs, draagt het concreet bij aan de veerkracht van mensen en onze samenleving. Hoe? Dat lees je in dit artikel waarin samenwerkingspartners, onderzoekers en studenten hun ervaringen delen.
Voor Hogeschool Inholland is veerkracht een belangrijk streven. Sterker nog, de veerkrachtige samenleving is een van de profilerende thema’s van Inholland. Een logische keuze, want volgens Marije Deutekom, lid van het college van bestuur (cvb), is een veerkrachtige samenleving een basisvoorwaarde om te werken aan de inclusieve wereld van morgen. “We moeten ervoor zorgen dat iedereen kan meedoen, want we hebben iedereen nodig voor de ingewikkelde maatschappelijke vraagstukken van nu.”
Als je kijkt naar de cijfers, lijken sommige Rotterdamse wijken steeds veiliger te worden, terwijl het gevoel van veiligheid er juist afneemt. Hoe kan je daar als gemeente iets tegen doen? In opdracht van de gemeente Rotterdam deed associate lector Krista Schram met een team onderzoekers wat beleidsmakers waardevolle inzichten geeft: de wijk in en écht in gesprek gaan met bewoners. In deze podcast van Onderzoekers over de Toekomst gaan we dieper in op veiligheidsbeleving met Krista en Diana van de Giessen, afdelingshoofd Wijkveiligheid bij de gemeente Rotterdam.
Een leraar is een pedagogisch professional. Als professional ben je zelfsturend: je stelt zelf doelen, monitort ze en stelt ze indien nodig bij. Een leraar doet dit op basis van de zorg die hij ervaart voor zijn leerlingen. Maar in het basisonderwijs krijgen leraren een externe maat opgelegd. Het gevolg is dat leraren geneigd zijn zich hierop te richten: ze willen dat hun kinderen het goed doen en dat zij het zelf goed doen. “Wat zij zelf – of wat zij als collectief – vinden dat goed onderwijs is, heeft te weinig aandacht. Dit kan uiteindelijk averechts werken in de ontwikkeling van leerlingen tot burgers die in onze samenleving floreren,” stelt lector Mascha Enthoven van De Pedagogische Opdracht.
“Ondervoeding is een onderbelicht probleem dat zwaarder op de zorgeconomie drukt dan obesitas”, benadrukt Feike van der Leij, lector Health & Food. Volgens de laatste cijfers is 16 procent van de kwetsbare thuiswonende ouderen en 38 procent van de ouderen in de geriatrie ondervoed en dat aantal neemt toe. Zonder koerswijziging zullen in 2027 meer dan 100.000 ouderen ondervoed zijn, blijkt uit cijfers van het Kenniscentrum Ondervoeding. Met PLINT Ondervoeding wilde Feike iets aan dit gezondheidsprobleem doen.
De huidige stand van zaken in de zorg: vergrijzing, de financiering van de zorg en de tekorten in zorgpersoneel. “Één op de vier mensen moet in de zorg werken om het zorgniveau dat we nu hebben te handhaven. Iedereen voelt aan dat dat niet haalbaar is”, stelt Margo van Kemenade, associate lector Robotica bij Hogeschool Inholland. Gelukkig kunnen zorgrobots bijspringen, weet Margo uit brede ervaring. In het onderzoeksproject Zorgrobots onderzoeken ze de inzet van robots in de zorg.
Voordat je een bepaald medicijn neemt, wil je natuurlijk alles weten over de werking en bijwerking ervan op je lichaam. Maar heb je ook nagedacht over de bijwerkingen op het milieu en het klimaat? Steeds meer artsen, medisch specialisten en andere voorschrijvers staan daar inmiddels wel bij stil. Ze missen alleen nog de praktische informatie om milieu-impact als criterium mee te wegen. Via een groot Europees onderzoeksproject willen Hogeschool Inholland en Amsterdam UMC die informatie boven water halen. Bijzonder lector Jelle Tichelaar leidt dit project.
“In aanloop naar de verkiezingen zijn de programma’s van de verschillende politieke partijen goed met elkaar te vergelijken. Wat opvalt is dat ze allemaal mooie plannen hebben om geld aan uit te geven. Maar nergens lees je terug hoe we dat geld gaan verdienen. En daar zit een punt van grote zorg. Want het ondernemersklimaat staat er slecht voor.” Deze visie deelt Nahied Rezwani in dagblad Trouw vanuit haar rol als onderzoeker voor het lectoraat Finance & Accountancy van Hogeschool Inholland.
Complexe maatschappelijke vraagstukken, zoals de uitdagingen in de zorg en de energietransitie, zijn lastig te begrijpen omdat geen enkele stakeholder of organisatie als enige verantwoordelijk is. Om dergelijke uitdagingen aan te pakken, is het Co-design Canvas ontwikkeld: een verander- of ontwerptool om mensen die gezamenlijk werken aan complexe maatschappelijke vraagstukken kunnen gebruiken om tot een heldere aanpak en evaluatie te komen. Wina Smeenk, lector Societal Impact Design, heeft dit Canvas ontwikkeld en licht het in de video verder toe.
"Jongeren van ouders met psychische of verslavingsproblemen ervaren vaak chronische stress en mentale en lichamelijke gezondheidsproblemen die doorwerken in hun opleiding, sociale omgeving of financiële situatie”, vertelt Jasmijn Holla. lector Kracht van Sport en Bewegen. “Met de RAAK-MKB-subsidie onderzoeken we in het project Challenge, Change, Confidence aan welke inhoudelijke en organisatorische criteria een boksinterventie voor kinderen van ouders met psychische of verslavingsproblemen moet voldoen.”
Ambitie, passie, familie én rolmodellen. Het zijn de belangrijkste ingrediënten van het succesvolle Triple ThreaT, een community die jongeren uitdaagt en stimuleert om aan hun passie te werken. De community uit de Haarlemse wijk Schalkwijk bestaat al dertien jaar en groeit nog steeds. En dat in een tijd waar veel verenigingen en organisaties kampen met leegloop. Mark van Dijk, docent-onderzoeker bij het lectoraat Empowerment en Professionalisering, onderzocht samen met de Regionale Kenniswerkplaats Jeugd Noord-Holland hoe Triple ThreaT bijdraagt aan de empowerment van jongeren.
Hogeschool Inholland en Amsterdam UMC starten een groot onderzoeksproject gericht op de milieu-impact van geneesmiddelen, genaamd Planetary Health Education in Prescribing. Projectleider is Jelle Tichelaar, bijzonder lector Interprofessionele Samenwerking & Medicatieveiligheid. “De impact van geneesmiddelen op het milieu en klimaat is groot”, zegt Jelle. “Maar wat het precies is per medicijn, weten we in veel gevallen niet.” Het doel van het project is daarom om de milieu- en klimaatbelastende factoren van geneesmiddelen in kaart te brengen, te wegen en zo veel mogelijk informatie hierover per geneesmiddel beschikbaar te stellen.
Van alle mensen die stemmen, blijven jongeren het vaakst thuis. Er is een flinke kloof tussen jongeren en de politiek. Die kloof is groeiende met name in stedelijke gebieden met een hoge concentratie jongeren met een migratieachtergrond of praktisch opleidingsniveau. Dat blijkt uit onderzoek van het lectoraat Jeugd en Samenleving onder leiding van lector Femke Kaulingfreks. In een opiniestuk stelt Femke dat politieke partijen een langetermijnvisie op politieke betrokkenheid moeten ontwikkelen, gebouwd op wederzijds respect en een oprechte dialoog.
Banken hebben een belangrijke functie in de maatschappij. Door leningen te verstrekken, stimuleren ze de economie en welvaart. Maar door toenemende regelgeving is hun rol onder druk komen te staan, met name als financier voor het mkb. Inholland-onderzoekers en -studenten verkennen samen met het bankwezen en bedrijfsleven hoe Nederland de economie door bancaire financieringen veerkrachtig kan houden. “Door strengere regulering van banken is het voor het mkb lastiger en duurder om financiering te krijgen," zegt Nahied Rezwani, macro-economisch onderzoeker en directeur van het domein Business Finance & Law.
Een op de acht thuiswonende ouderen is ondervoed. De afgelopen twee jaar hebben (docent-)onderzoekers en studenten van Hogeschool Inholland samen met een brede groep werkveldpartners gewerkt aan bewustwording van dit onderbelichte probleem. Dit onderzoek, PLINT Ondervoeding, leidde onder meer tot nieuwe foodconcepten. Wie ondervoed is, herstelt minder of niet van een ziekte en verblijft gemiddeld gesproken langer in het ziekenhuis, waardoor de zorgkosten stijgen. “De impact van ondervoeding drukt zwaarder op de zorgeconomie dan obesitas”, weet Feike van der Leij, lector Health & Food. Veerkracht van ouderen gaat daarmee voor een belangrijk deel door de maag.
Met de verkiezingen voor de deur doen politieke partijen verwoede pogingen om stemmen te winnen. Maar het is de vraag of veel jongeren hun stembiljet gaan verzilveren. Er is een flinke kloof tussen jongeren en de politiek en die kloof is groeiende. Hoe die kloof te dichten? Docent-onderzoeker Sietske Zweegman van lectoraat Jeugd en Samenleving deed onderzoek (foto: Josh Barwick op Unsplash).
Een van de manieren om de zorg toekomstbestendig te maken, is de inzet van zorgtechnologie. Margo van Kemenade, associate lector Robotica, leidt in samenwerking met bijzonder lectoraat Geriatrische Revalidatie onder leiding van Marije Holstege, het onderzoek naar hoe een zorgrobot geriatrische revalidatie kan ondersteunen bij ouderen die een beroerte hebben gehad. Werkveldpartner Astrid Preitschopf, geriatrisch fysiotherapeut bij zorginstelling De Omring, vertelt in deze video waarom er behoefte is aan de inzet van een robot in revalidatietrajecten. En hoe de samenwerking met Hogeschool Inholland verloopt en aansluit op hun behoefte.
Uit onderzoek blijkt dat jonge meiden zich vaak minder welkom en minder veilig voelen in Rotterdam-Zuid. Hoe komt dat? En wat is er nodig om van die buitenruimte een fijne plek te maken? Krista Schram, associate lector Publiek Vertrouwen in Veiligheid, doet samen met Chicks And The City, de Erasmus Universiteit, TU Delft en stadssociologen Wenda Doff en Linda Zuijderwijk onderzoek naar de veiligheidsbeleving van jonge vrouwen in Rotterdam-Zuid. Ze maakten een podcast waarin ze ingaan op het onderzoek en de interviews die ze afnamen op straat.
Al bijna een jaar lang doen vier Oekraïense vluchtelingen op een werkervaringsplek bij Hogeschool Inholland onderzoek naar de leefomstandigheden van Oekraïners. Vanuit het lectoraat Toegankelijkheid van het Recht onderzoeken associate lector Martin Blaakman en zijn team samen met de Oekraïense onderzoekers de toegang tot basisvoorzieningen, zoals kinderopvang, zorg en woonruimte. Maar wat betekent de werkervaringsplek bij Inholland voor de onderzoekers zelf? Hoe ervaren zij de hogeschool en wat is hun persoonlijke verhaal? Snizhana Savko en Yaroslava Chebanova vertellen erover.
Ook de Oekraïense Alina Stepanenko en Anna Golub werken als onderzoeker op een werkervaringsplek bij Inholland. Zij zijn beiden zelf jurist en daardoor extra gemotiveerd om aan het onderzoek mee te werken. “Ik verwachtte hier maar kort te zijn, dus ik dacht dat het niet nodig was om Nederlands te leren. En met Engels kan ik mij goed redden in Nederland”, vertelt Alina. Maar de oorlog duurt langer dan gedacht en nu, een jaar later, spreekt ze al een aardig woordje Nederlands. “Dat is ook het advies van associate lector Martin Blaakman”, zegt ze. “Wil je een leuke baan vinden, dan moet je de taal leren.”
In het kantoor van associate lector Martin Blaakman zit een klein meisje aan een tafel te tekenen. Om haar heen praten onderzoekers over een survey. Het meisje blijkt de dochter van een van de Oekraïense onderzoekers. “Ze is hier voor het eerst”, legt Martin uit. “Er was vandaag geen plek bij de kinderopvang.”
De onzekerheid over opvang is volgens hem erg typerend. “Dit is precies wat we met ons onderzoek in kaart willen brengen: de leefomstandigheden van Oekraïense vluchtelingen in Nederland.” Dat doet Martin niet alleen: naast Jossian Zoutendijk werken er vier Oekraïense vrouwen aan mee, via een werkervaringsplek bij Inholland. Het AD schrijft over dit onderzoek: "Ruim helft Oekraïners is hier aan het werk, maar de meesten zijn ontevreden over het niveau."
Sociale contacten zijn zeer belangrijk om veerkrachtig in het leven te staan. Helaas moeten veel zelfstandig wonende ouderen zulk gezelschap missen. Ze staan eenzaam op en gaan eenzaam naar bed. Kan een robot misschien een gezellig praatje maken op de bank? Margo van Kemenade, associate lector Robotica, denkt van wel. “Tien jaar geleden zagen we al positieve resultaten. Laat staan wat we met de technologie van nu kunnen bereiken.”
Gelukkige studenten zijn betrokken studenten en boeken in het algemeen goede studieresultaten. Maar wat de ene student gelukkig maakt, werkt bij de ander misschien wel averechts. Onderzoekers van Hogeschool Inholland ontdekten vier typen studenten en beschreven die in een praktische handleiding. (Her)ken de student in de klas én in jezelf. "Het onderzoek ontstond uit nieuwsgierigheid," vertelt Lisa Klinkenberg, docent-onderzoeker bij lectoraat Studiesucces.
Veerkrachtig opgroeien is een belangrijk onderdeel van een veerkrachtige samenleving. Het lectoraat Jeugd en Samenleving kijkt binnen hun onderzoeksthema Veerkrachtig opgroeien naar de rol van veerkracht bij jongeren, de overgang naar volwassenheid en de leefwereld van jongeren. Hoe gaan jongeren om met uitdagingen in het leven? Hoe kunnen jongeren veerkrachtig opgroeien, en wat voor rol spelen professionals daarin? Deze vragen staan centraal.
Waarom kunnen sommige jongeren beter omgaan met tegenslagen dan andere? Wat kunnen professionals daarin betekenen? Femke Kaulingfreks, lector Jeugd & Samenleving, schoof aan tafel bij de podcastserie Onderzoekers over de Toekomst om antwoord te geven op dit soort vragen. "Jongeren hebben iedereen in hun omgeving nodig om veerkrachtig te zijn," stelt Femke.
Veerkrachtige samenlevingen zijn in staat om schokken op te vangen, en te benutten als kans om verder te ontwikkelen. Een veerkrachtige samenleving past zich niet alleen aan, maar anticipeert ook op toekomstige verandering. In een metropoolregio als de Randstad komen veel (sociaal-)maatschappelijke uitdagingen samen. Armoede en werkloosheid, segregatie en onveiligheid, maar ook sociale mobiliteit en ontplooiing, innovatie en ondernemerschap. Omgaan met verandering lukt beter als we onze regels en patronen, systemen en organisaties tijdig omvormen. Er is dus veranderkracht nodig.
Onderwerpen binnen dit thema:
Bij Inholland ligt de focus op de veranderkracht om te kunnen functioneren in een complexe en sterk veranderende samenleving. Het gaat niet zozeer om de veerkracht in zichzelf, maar om het aanpassingsvermogen en de redzaamheid van mensen. Dat komt tot uiting in preventie in zorg en welzijn, maar ook bij het inrichten van de gebouwde omgeving of bij toegang tot het recht. Tegelijkertijd vergt een veerkrachtige samenleving veel meer dan zelfredzame personen; daarom gaan we bijvoorbeeld ook in op sociale cohesie en rechtvaardigheid.
Interdisciplinair leren, werken en onderzoeken
We werken samen in leergemeenschappen, kenniswerkplaatsen, Centers of Expertise (CoE’s) en labs die direct verbonden zijn aan (een van) beide thema’s; veerkrachtige samenleving en duurzame leefomgeving. Deze thema’s geven inhoudelijke kleuring aan al onze opleidingen. Ook onze mogelijkheden voor interdisciplinair leren, werken en onderzoeken verbinden we aan de thema’s.
Interesse in een samenwerking? Of heb je een vraag?
Laat je gegevens achter via onderstaand formulier, dan nemen wij contact met je op.
