Nieuwe methode voor LOB (loopbaanoriëntatie en -begeleiding)
Jongeren hebben moeite om het juiste vervolgonderwijs te kiezen. Dit leidt tot switchen tussen opleidingen en zelfs tot uitval. Om hen te helpen in het keuzeproces ontwikkelde Hogeschool Inholland samen met De Haagse Hogeschool een aanvullende methode voor loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB). “Het ‘LOB-Kompas voor de 21e eeuw’ helpt scholieren met concrete opdrachten te werken aan realistische beroepsbeelden”, zegt Jeany van Beelen-Slijper. Als associate lector HRM & Persoonlijk Ondernemerschap doet ze onderzoek naar beroepsbeelden.
Er gaat iets fundamenteel mis in de manier waarop LOB-methodes werken. “Ze gaan bijna allemaal uit van een zogeheten matchingsbenadering”, constateert Van Beelen-Slijper. “Veel traditionele LOB-methodes werken met 'afvinklijstjes'. Deze lijstjes, in combinatie met kennismakingsactiviteiten waarin jongeren iets te horen krijgen over opleidingen en beroepen, blijken onvoldoende een realistisch beeld te geven van de beroepswerkelijkheid. De beroepsbeelden van jongeren zijn vaak achterhaald. Eenmaal gestart met de opleiding komen velen erachter dat de opleiding of het beroepsperspectief toch anders is dan ze hadden verwacht.”
Trilemma bij jongeren, onderwijs, arbeidsmarkt
Volgens Van Beelen-Slijper komen beroepsbeelden in de huidige LOB-programma’s onvoldoende naar voren. Jongeren hebben te maken met veel keuzemogelijkheden en de arbeidsmarkt om hen heen verandert razendsnel. Ze vergelijkt het met een bezoek aan het restaurant. “Jongeren moeten kiezen uit een menukaart zonder de gerechten daarop te kennen.” Daarnaast hebben opleiders en ouders de veranderende beroepswerkelijkheid onvoldoende op het netvlies. “Ik noem dit een trilemma: tussen kiezende jongeren, opleiders en de arbeidsmarkt staan schotten. Het afbreken van de schotten en verbinding tussen die drie werelden kan voor alle partijen winst opleveren.”
Duidelijk beeld van beroepen
Hogeschool Inholland heeft samen met De Haagse Hogeschool een aanvullende LOB-methode ontwikkeld. “Deze laat op een concrete manier zien wat beroepen wél inhouden”, zegt Van Beelen-Slijper. “Letterlijk, aan de hand van filmpjes waarin bijvoorbeeld duidelijk wordt wat een verpleegkundige tegenwoordig doet. Dat is niet zo zeer iemand die in het ziekenhuis aan het bed patiënten verzorgt, maar veel meer een zorgregisseur die multidisciplinair met allerlei andere professionals samenwerkt. Deze en andere beroepen zijn zo veranderd, dat je die realistische praktijksituaties echt moet laten zien. En je moet eerlijk zijn over de kansen op een baan en wat je kunt gaan verdienen.”
Beroepen uitproberen
Bij het LOB-Kompas blijft het niet bij realistische voorlichting over beroepen. “Belangrijk is ook dat jongeren ‘ervaringsgerichte’ LOB-activiteiten doen. Voor de ontwikkeling van het LOB-Kompas hebben de onderzoekers een kaasfabriek bezocht. En daar is een filmpje uit voortgekomen met de bekende acteur Edson da Graça, als input voor het LOB-Kompas.”
LOB-Kompas kosteloos te gebruiken
Het LOB-Kompas is volgens Van Beelen-Slijper geen vervanging maar een aanvulling op huidige LOB-methoden. “Wat we hiermee willen, is dat de beroepswerkelijkheid op een andere manier in het keuzeproces wordt opgenomen.” Scholen voor havo en vwo kunnen het LOB-Kompas vanaf vandaag al toepassen. “Het is een werkdocument met filmpjes over beroepen, inclusief werkinstructies voor docenten en leerlingen. We stellen het kosteloos ter beschikking via Microsoft OneDrive of in print.”
Versie voor mbo
Van het LOB-Kompas volgt nog een versie voor het mbo. Daarnaast werkt Van Beelen-Slijper aan een boek waarin ze dieper in gaat op het trilemma. “Het is een soort missie van mij om iedere student op de juiste plek te krijgen. Ook de studenten van Inholland worden betrokken bij ons onderzoek naar beroepsbeelden. En met onze bevindingen kunnen we bij Inholland de curricula aanscherpen.”