Peerreview als vorm van samenwerkend leren

“Eén voor allen, allen voor één.” De lijfspreuk van De Drie Musketiers geeft precies aan waar het om gaat bij peerreviews: samen een beter resultaat bereiken. Hoe dit werkt en wat dit betekent voor studenten én de rol van docenten, wordt uit de doeken gedaan door Bob Götte, docent AD Cross Mediale Communicatie en research fellow bij Teaching, Learning & Technology, de onderzoekslijn waar onderzoek wordt gedaan naar vormen van samenwerkend leren, met beredeneerde inzet van technologie.

Leestijd +- 4 minuten

#ondersteuningdoortechnologie #activerendonderwijs #leergemeenschappen #beroepsproducten

“Leren met behulp van peerreviews gebeurt als studenten elkaar feedback geven op hun werk. Zij kunnen daarmee het wederzijdse leerproces versterken, mits de peerreview goed is georganiseerd. Dit wordt ‘scripting’ genoemd. Scripting richt zich idealiter op twee aspecten: sociale én cognitieve scripting (proces en inhoud). Bij ‘social scripting’ wordt vastgelegd welke interacties tussen wie waar plaatsvinden en bij ‘cognitive scripting’ wordt de aandacht van de studenten gericht op de juiste inhoud, onder andere door middel van vragenlijsten passend bij de opdracht en afgeleid van het beoordelingsformulier. Dit voorkomt ongerichte feedback."

Zeven stappenplan voor docenten
Om de docent bij de organisatie te helpen, is een zeven stappenplan ontwikkeld, waarbij ook de mogelijkheden die de technologie biedt zijn opgenomen. De eerste stappen gaan over het geven van feedback, want voordat studenten elkaar feedback kunnen geven, moeten zij uiteraard weten wat kwalitatieve feedback is en moeten zij daarmee hebben geoefend”.

Verkeerde zuinigheid
Is dit alles niet veel meer werk voor zowel studenten als docenten, waarom zouden zij bereid zijn die extra inspanning te leveren? “De kosten moeten tegen de baten opwegen. Dat geldt voor docenten en studenten. Als de docent de peerreview adequaat script, wordt de leerpraktijk intensiever en effectiever. Dit kan de behoefte aan summatieve toetsen verlagen. Ook verhoogt een effectievere leerpraktijk de leeropbrengst en daarmee kan het aantal herkansingen verminderen. Het zou verkeerde zuinigheid zijn om geen tijd te willen investeren in de voorbereiding want als de peerreview goed in de steigers staat, dan is de opbrengst hoger dan bij het ‘oude’ onderwijs en dat levert tijd op”.

Effectief leerproces
“Bij twee kringen was recent het afstudeerrendement van de studenten die hun werk inleverden zelfs 100%. Het is moeilijk aan te tonen dat dit door de peerreviews komt die in die kringen hebben plaatsgevonden, maar het scripten draagt zeker bij aan de effectiviteit van het leerproces omdat het de aandacht van de studenten richt op de juiste aspecten. De opvallend hoge slagingspercentages zijn vermoedelijk toe te wijzen aan een bredere set factoren, waarvan peerreview er één is, die met elkaar leiden tot een effectief samenwerkend leerproces. Dergelijke resultaten geven natuurlijk veel voldoening. Zo gaan de kosten voor de baten uit en dat geldt ook voor studenten.”

Leren is effectiever en leuker als je het samen doet
“Het peer reviewen is ook voor studenten een investering die zich uitbetaalt want zij krijgen extra feedback. Door de bespreking daarvan krijgen ze zicht op waar ze staan ten opzichte van hun medestudenten en worden eventuele misconcepties blootgelegd. Doordat de student zijn werk meerdere malen reviseert op basis van ontvangen peerfeedback ontvangt de docent een verbeterde versie van het werk waardoor zijn feedback aan dat niveau nog iets kan toevoegen. In het algemeen zijn studenten in staat feedback te geven op concrete aspecten (hoe zaken zijn uitgevoerd). Docenten kunnen dan meer holistisch reageren."

Elkaar ondersteunen
Doordat studenten andersoortige feedback geven dan de docent en op het niveau dat ze aankunnen, ervaren studenten het nut van samen leren en ontstaat een sfeer van elkaar ondersteunen. Zij gaan de samenwerking ook actiever zoeken, bijvoorbeeld door zelf bijeenkomsten te plannen of te vragen om in het volgende jaar weer met elkaar op deze wijze te mogen samenwerken. Een recent voorbeeld van de activerende werking was dat bij een kritisch gesprek met een student over diens afstudeeropdracht enkele andere studenten zich uit eigen beweging aansloten. Zij deden dit omdat zij samen dit proces waren ingegaan en zij samen de eindstreep wilden halen.”

Betekenisvol
Peerreviews worden gezien als vorm van activerend leren. Wat maakt dat dit inderdaad zo is? “Door studenten kritisch te laten kijken, voelen zij zich meer eigenaar en raken zij meer betrokken. Studenten overwegen feedback van peers kritischer dan feedback van experts en ook dat draagt bij aan het leerproces. Door te vragen welke feedback duidelijk was en te bespreken waarom die wordt overgenomen, voelen studenten zich verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun feedback. Bovendien, wie geen feedback geeft, mist de kans om peerfeedback te ontvangen."

Moodle
De ‘workshop tool’ in Moodle biedt de mogelijkheid om peerreview eenvoudig te organiseren buiten lesbijeenkomsten om. In Moodle is het zichtbaar voor de andere deelnemers wat iemand doet en daarvan gaat een vorm van sociale druk uit waardoor studenten worden aangezet tot actieve deelname. De ‘chat functie’ in Moodle kan worden benut om studenten bijvoorbeeld individueel op werk te laten reageren. Als de in de chat genoteerde feedback vervolgens in het team wordt besproken, blijkt dat ze met elkaar al heel veel weten. Zo gaat het leren haast vanzelf.”