In een tijd waarin kunstmatige intelligentie, algoritmes en online platforms een steeds grotere invloed uitoefenen op onze informatievoorziening, staat de democratische besluitvorming onder druk. Door deepfakes (gemanipuleerde beelden), nepnieuws, algoritmes en online beïnvloeding wordt het steeds moeilijker om feiten van fictie te onderscheiden. Digitale desinformatie vormt zo een groeiend risico voor het publieke debat en het democratisch proces.
Met het project ‘Fabricated’ versterken we digitale geletterdheid door middel van een reizende tentoonstelling met interactieve games en installaties over AI, misinformatie, contentmoderatie en gerichte online beïnvloeding. Via speelse elementen krijgen bezoekers meer inzicht in hoe digitale technologieën hun informatieomgeving en stemgedrag beïnvloeden. Het project draagt bij aan een beter geïnformeerde samenleving, met name in aanloop naar verkiezingen. We hebben dit project ontwikkeld vanuit het Sustainable Media Lab van het lectoraat Media, Technology & Society.
Met de expositie reizen we langs Europese en Amerikaanse steden. We stemmen de inhoud telkens af op de lokale context. Bezoekers nemen deel aan interactieve ervaringen die complexe digitale thema’s tastbaar maken. Denk aan misinformatie en deepfakes, AI en nieuwsproducties, gezichtsherkenning en datagedreven profiling.
Tegelijkertijd verzamelen we kwalitatieve en kwantitatieve data via enquêtes en interviews. Door deze combinatie van educatie en onderzoek meten we digitale geletterdheid en kunnen we verbeteringen ontwikkelen.
"Digitale technologieën tastbaar maken helpt mensen zich zekerder te voelen in hun democratische keuzes."
Dankzij Fabricated leren studenten, docenten en onderzoekers op een vernieuwende, praktijkgericht manier over urgente maatschappelijke thema’s. De tentoonstelling fungeert als levend leer- en onderzoeksinstrument. Door het combineren van ontwerp, technologie, onderzoek en educatie bieden we met dit project concrete aanknopingspunten voor onderwijsvernieuwing rondom digitale geletterdheid, burgerschap en mediawijsheid.
We werken voor dit project intensief samen met (internationale) partners uit media, technologie, educatie en cultuur, zoals Agence France-Presse, Tactical Tech, TU Delft en bibliotheken in Den Haag en Amsterdam. Gemeenten, festivalorganisaties en onderzoeksinstituten leveren een bijdrage met locaties, expertise en hun netwerk. In elke stad zijn lokale partners betrokken bij de programmering en dialoog. Zo ontstaat een wisselwerking tussen onderzoek, educatie en praktijk, die ook burgers uit ondervertegenwoordigde groepen bereikt.
Het project levert publicaties op over digitale geletterdheid, AI, desinformatie en democratie. Daarnaast ontwikkelen we een praktische toolkit voor het opzetten van vergelijkbare educatieve tentoonstellingen of lessen over digitale thema’s.
De verzamelde data uit enquêtes en interviews geven inzicht in hoe burgers omgaan met digitale misinformatie en beïnvloeding. Deze inzichten delen we met beleidsmakers, onderwijsinstellingen en culturele partners in Europa en de VS.
