Bij het uitstroomprofiel Aangepast Sporten leer je mensen met een beperking te helpen om hun fysieke gezondheid te verbeteren. Dat doe je door heel individueel naar de behoeftes en de mogelijkheden van een cliënt te kijken en op basis daarvan stel je dan een beweegprogramma op maat op.
Wytze van der Zee is coördinator van dit uitstroomprofiel: “Sporten heeft tal van fysieke, mentale en sociale voordelen, óók wanneer je een beperking of chronische aandoening hebt. Door aangepaste sportprogramma's te ontwerpen en aan te bieden, verbetert niet alleen de gezondheid van mensen maar ook het zelfvertrouwen om op gelijke voet met de rest deel te nemen aan de samenleving. Op die manier help je dus inclusie en gelijkheid in de maatschappij te bevorderen.”
Studenten geven bij aanvang van het vierde jaar hun voorkeur op: kies je voor het project dat meer ingaat op sportmedische uitdagingen? Wil je uiteindelijk als sportconsulent/sportmakelaar aan de slag? Of gaat je hart juist sneller kloppen van de performancekant van aangepast sporten? Wytze: “Vanuit het project Sportmedisch trainer begeleid je mensen met een beperking of chronische aandoening. Modellen en theorieën waarmee je de mogelijkheden en beperkingen van een cliënt in kaart brengt, leer je in de praktijk in te zetten. Op basis daarvan ontwikkel je dan een beweegprogramma, rekening houdend met de leefstijl- en andere gedragsgeoriënteerde barrières van je cliënt.”
“We proberen het plaatje zo compleet mogelijk te maken en precies daarin ligt de meerwaarde ten opzichte van een ‘gewone’ personal trainer.”
Kies je voor de sportmakelaar- of sportconsulentkant, dan ga je op zoek naar passend sportaanbod voor een cliënt met een beperking (meestal een kind, maar het kan ook een volwassene zijn). Jouw rol is om ‘jouw kind’ te begeleiden bij het vinden van geschikte sport- en beweegactiviteiten, waarbij je de persoonlijke wensen, talenten en behoeften scherp in het oog houdt. Je analyseert alle mogelijkheden en barrières, onderzoekt welke verenigingen in aanmerking komen en uiteindelijk help je kind en ouders contact te leggen met de juiste sportaanbieders.
Bij Advanced Personal Trainer (APT) ten slotte gaat het niet zozeer over sportparticipatie als wel over sportprestatie - van mensen met een beperking (denk aan de Paralympische Spelen) of zónder. Vaak werk je met (top)sporters of personen met fysiek zwaar werk zoals brandweer, politie of marechaussee. Je leert programma’s op maat te maken om de prestaties van je doelgroep de verbeteren. Wat is de fysieke capaciteit van jouw cliënt? Welke trainingsschema’s sluiten daarop aan? En welke externe factoren, zoals de woon-, werk- en financiële situatie, spelen daarbij een rol? Wytze: “We proberen het plaatje zo compleet mogelijk te maken en precies daarin ligt de meerwaarde ten opzichte van een ‘gewone’ personal trainer.”
“Je leert op een objectievere manier de organisatie te analyseren en daarop te adviseren. En dat is een heel andere rol, waarbij je de huidige processen ook best eens zult moeten bekritiseren.”
Uiteraard bestaat het profiel uit meer dan alleen drie projecten: er is een theorielijn, in de vorm van interactieve colleges door docenten en ervaringsdeskundigen uit de praktijk, daarnaast volgen studenten enkele praktijklessen. Aan de orde komen onder andere coachingsvaardigheden, belasting versus belastbaarheid, hart- en vaatziekten, multidisciplinaire samenwerking en herstel. Aanvullend is er dan nog een praktische casus waarin de student geheel zelfstandig aan de gang moet, én er wordt een studiereis georganiseerd naar Parijs.
Stages vinden veelal plaats bij fysiopraktijken of – beter nog – de grotere revalidatiecentra. “Het idee is immers dat je mensen helpt met een (langdurige) aandoening, waarbij de barrières en hindernissen die de klacht opwerpt doorwerken op het sociale vlak. Vanuit APT draaien stagiairs weer vaker mee in krachttrainingsprogramma’s, zoals op hoog niveau in het judo, bij de verschillende sportbonden of bij sportverenigingen. Maar er zijn ook studenten die zich bezighouden met het effect van ademhalingstechnieken in bijvoorbeeld het schaatsen.”
In vergelijking met de derdejaarsstage die meer gericht is op het participeren binnen een organisatie, moet je als afstudeerstudent veel meer zelf in the lead zijn om de inhoud en organisatie van je stageproject te managen, benadrukt Wytze. “Je leert op een objectievere manier de organisatie te analyseren en daarop te adviseren. En dat is een heel andere rol, waarbij je de huidige processen ook best eens zult moeten bekritiseren.”
Qua toekomstperspectief is Aangepast Sporten zeker interessant, aldus de coördinator. Je kunt aan de slag bij sportclubs, zorginstellingen, revalidatiecentra en gemeentelijke organisaties die zich bezighouden met inclusieve sportprogramma's. Maar ook als Advanced Personal Trainer in de topsport. “Wat dit profiel zo mooi maakt is de oprechte drive van de doelgroep: of er nu iemand bij je komt met COPD die gezondheidswinst wil behalen, of een atleet die zijn prestatie wil perfectioneren, over het algemeen is de intrinsieke motivatie aanwezig om te willen verbeteren. En jij bezit de sleutels om dat sámen te bereiken. Gaandeweg het traject ga je dan echt iets voor iemand betekenen, je hebt grote impact op iemands leven, wat uiteindelijk veel waardering en dankbaarheid oplevert. Dit werk geeft ongelooflijk veel voldoening.”