Docenten Social Work schrijven praktisch handboek over ethiek
De ethiek dichter bij de praktijk van Social Work gebracht
‘Toegepaste ethiek in sociaal werk’ is een nieuw praktisch handboek voor ethisch handelen voor Social Work-studenten. Hoofdauteur is Stèphanie van der Corput, docent GGZ, ethiek & methodiek bij de opleiding Social Work van Inholland Den Haag. “Met dit boek willen we laten zien dat ethiek ook praktisch en toepasbaar kan zijn in sociaal werk.”
Co-auteurs zijn Wouter Jaspar, Inholland-docent filosofie en ethiek en docent-onderzoeker bij het lectoraat Dynamiek van de Stad, en Sanne Gruyters, docent filosofie aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN).
Leefwereld van studenten
Studenten zijn in de beginfase nauw betrokken geweest bij het boek. De docenten hebben de studenten proefcasussen voorgelegd, gevraagd welke films ze graag zien en wat ze tijdens hun stage zelf hebben meegemaakt. Op basis daarvan hebben de drie auteurs illustratieve casussen opgesteld. Ieder hoofdstuk begint met zo’n casus, pas daarna volgt de theorie. De vele praktijkvoorbeelden, slotopdrachten en ‘nadenkertjes’ in de tekst moeten aanzetten tot reflecteren. Hiermee raken Stèphanie, Wouter en Sanne aan ethische vraagstukken die binnen de filosofie al duizenden jaren spelen, maar nog steeds actueel zijn.
We wilden een toegankelijk boek schrijven voor studenten, dat zoveel mogelijk aansluit bij hun leefwereld. Daarom hebben we hen er in de beginfase nauw bij betrokken.
Kritisch nadenken en handelen
“Als sociaal werker krijg je te maken met een veelheid aan uitdagende situaties en dat levert vraagstukken op die niet altijd makkelijk te beantwoorden zijn”, aldus Wouter. “Omdat je met (kwetsbare) mensen werkt, gaat het altijd om normen en waarden. Je moet kunnen uitleggen wat je doet en dat ook kunnen verantwoorden. Dan is het belangrijk dat je kritisch blijft nadenken, ook binnen de tijdsdruk die er ontstaat. Je niet alleen afvragen ‘doe ik het goed?’ maar ook ‘is dit het juiste?’ Daarvoor moet je een bepaalde gevoeligheid ontwikkelen en dat onderscheidt sociaal werk van andere beroepenvelden. Wij proberen in dit boek toekomstige sociaal werkers voor te bereiden op de moreel beladen beroepspraktijk, door hen mee te nemen aan de hand van concrete voorbeelden.”
Prikkelende casuïstiek
De complexiteit van iedere casus is gekoppeld aan de verschillende niveaus van ontwikkeling van de student. Stèphanie: “Zo starten we met de kwestie ‘liefde op de werkvloer’, want dat heeft iederéén een keer meegemaakt. In een hoofdstuk over autonomie hebben we het vervolgens over 'afstand en nabijheid': een cliënt wil bijvoorbeeld contact houden via de telefoon. In een ander hoofdstuk gaat het over de marktwerking en de impact van systemen op het werken in de praktijk. En we ronden af met het bespreken van de werkwijze van collega's die bijvoorbeeld voor jou niet goed aanvoelt - durf je hierover in gesprek te gaan?”
Bredere verantwoordelijkheid
Bijzonder aan het boek is verder dat de auteurs de (nieuwe) beroepscode voor sociaal werk erbij betrekken. Wouter: “Tijdens hun opleiding worden studenten voortdurend geacht ‘zich te verhouden’ tot die beroepscode. Maar wat betekent dat eigenlijk? Ook hebben we de bredere rol van de sociaal werker willen belichten. Wat is bijvoorbeeld de invloed van ICT op de hulpverlening? Wat houdt een grotere zelfredzaamheid in van de cliënt? We zien dat daar steeds meer ruimte komt voor invulling door de sociaal werker en juist dan is het belangrijk dat je je eigen visie hebt. Daarin is dit boek hopelijk een mooie ondersteuning.”
Meer weten over het boek 'Toegepaste ethiek in sociaal werk'? Meer informatie vind je op de website van de uitgever.