Amsterdam,
14
april
2021
|
11:50
Europe/Amsterdam

Ouderenzorg heeft veel baat bij leer- en innovatienetwerken

Studenten en professionals samen aan de slag met kwaliteitsprojecten

Zes jaar geleden vatte Inholland-lector Robbert Gobbens het idee op om bij zorgorganisaties leergemeenschappen van studenten, docenten en zorgmedewerkers in het leven te roepen, met als doel zorg en welzijn voor cliënten binnen de instellingen te verbeteren. Elders in Nederland bestond dit fenomeen al, maar hoe mooi zou het zijn om dit ook in de regio Amsterdam te introduceren? Dankzij een subsidietoekenning van ZonMw werden vanaf eind 2015 de eerste leer- en innovatienetwerken (LIN’s) in de regio Amsterdam opgestart. Inmiddels zijn er elf – waarvan twee interprofessionele – LIN’s in de wijkverpleging, verpleeghuizen, een revalidatiecentrum en een ziekenhuis.

“Ik vind het heel belangrijk om de werelden van de praktijk, het onderzoek en het onderwijs aan elkaar te verbinden”, vertelt Robbert. “En omdat ik bekend was met dat concept van zorginnovatiecentra en daar ook echt in geloofde, dacht ik: dat grijp ik als middel aan om die verbinding te maken.” Toen hij in 2015 bij Inholland aantrad als associate lector Multimorbiditeit, verwerkte hij dit idee in zijn werkplan. “Toevallig kwam er in dezelfde periode een oproep binnen van ZonMw waarbij ons de mogelijkheid werd geboden om subsidie aan te vragen voor leernetwerken. Een uitgelezen kans!”

Robbert Gobbens, lector Gezondheid & Welzijn van Kwetsbare Ouderen

Zonnehuisgroep Amstelland
Iets later werd Robbert Gobbens benoemd tot lector Gezondheid & Welzijn van Kwetsbare Ouderen. “Ik ben als lector verbonden aan zowel Inholland als Zonnehuisgroep Amstelland. Kort nadat we een leer- en innovatienetwerk hadden opgezet in de wijkverpleging zijn we daarom ook intramuraal (‘binnen de muren’ van een zorginstelling – red) begonnen: in een verpleeghuis in de Amstelveense Westwijk. En nu hebben we een aantal LIN’s in de wijk, het verpleeghuis, revalidatiecentrum én in het Amsterdam UMC.”

Een leer- en innovatienetwerk is een intensieve samenwerking tussen onderwijs, onderzoek en de praktijk. Meerdere mbo- en hbo-studenten van verschillende jaarlagen lopen tegelijk stage bij een zorginstelling. Samen met hun docenten en zorgprofessionals werken ze aan kwaliteitsprojecten en praktijkgericht onderzoek die voortkomen uit vraagstukken die op de werkvloer leven. Met behulp van die projecten wordt voortdurend gewerkt aan verhoging van de kwaliteit van de ouderenzorg. Daar is ruimte voor doordat de studenten binnen het LIN boventallig zijn: het kost dus geen ‘handen aan het bed’ om de kwaliteit van de zorg te verbeteren.

Leergemeenschap
Voor de docent binnen het LIN is een belangrijke rol weggelegd. “Eén dag in de week is een docent-onderzoeker uit mijn lectoraat – met een duur woord lecturer practitioner – in de praktijk aanwezig. Die heeft vooral als opdracht om die groepen aan elkaar te verbinden en ervoor te zorgen dat er aan kwaliteitsverbetering wordt gedaan. Daarnaast geeft de docent daar ook les. Dan moet je denken aan intervisie of een bijeenkomst over klinisch redeneren die niet alleen bedoeld is voor de studenten, maar ook voor de zorgmedewerkers. Wat ik zo’n mooi bijeffect vind is dat die docent die wekelijkse ervaring in de praktijk weer meeneemt naar de hogeschool, wat het curriculum ten goede komt!”

Het LIN in de wijkverpleging is niet hetzelfde als het LIN in het verpleeghuis of in het ziekenhuis. “Maar het principe is wel dat de groep medewerkers en de groep studenten gezamenlijk een leergemeenschap vormen en met elkaar gaan innoveren”, legt Robbert uit. “De extramurale LIN’s zijn gekoppeld aan een wijkteam met wijkverpleegkundigen en verzorgenden, die ook een bepaalde locatie hebben waar ze bijeenkomen. De groep studenten die we daaraan toevoegen is wat kleiner dan in een verpleeghuis.”

Interprofessionele LIN’s
In het begin maakten alleen hbo-v studenten deel uit van de leer- en innovatienetwerken. “Al snel hebben wij dat verbreed met mbo-studenten Verpleegkunde. Een logische stap, aangezien er veel meer mbo’ers dan hbo’ers in de ouderenzorg werken. Een paar jaar geleden kwam er weer een oproep van ZonMw voorbij om een subsidieaanvraag in te dienen. Deze keer kregen wij het verzoek om in de LIN’s een brug te slaan naar het domein welzijn. Dat project hebben we nu ruim twee jaar.”

Naast Inholland, ROC TOP en de gemeente Amstelveen participeren er twee Amstelveense zorginstellingen in, Zonnehuisgroep Amstelland en Brentano, en een welzijnsorganisatie met ouderenadviseurs, Participe Amstelland. “Die brengen we bij elkaar in twee leer- en innovatienetwerken. In die interprofessionele LIN’s voeren mbo- en hbo-studenten Verpleegkunde, maar ook hbo-studenten Social Work én zorg- en welzijnsprofessionals gezamenlijk projecten uit, om de kwaliteit voor de zorg voor thuiswonende ouderen te verbeteren.” Enkele voorbeelden zijn een onderzoek naar overbelasting van mantelzorgers, hygiëne van digitale materialen en een onderzoek naar eenzaamheidsgevoelens.

Casuïstiekbesprekingen
“Wat zeker een meerwaarde heeft is dat wij nu ook casuïstiekbesprekingen organiseren waarbij de professionals maar ook de studenten van de verschillende opleidingen met elkaar een casus vanuit de praktijk bespreken. Ze zien dan heel duidelijk wat ieders bijdrage is, vanuit elke discipline, aan het oplossen van dat vraagstuk. We hebben zelfs een cliënt gehad met Parkinson, die over zijn eigen casus vertelde. Heel waardevol om het gesprek te voeren met degene om wie het gaat en dan in samenspraak met de cliënt tot goede oplossingen te komen.”

Wie leert nu eigenlijk van wie? “De traditionele gedachte is dat studenten leren van zorgmedewerkers, maar ik zie het als tweerichtingsverkeer: zorgmedewerkers leren ook veel van studenten. Studenten worden opgeleid met de nieuwste kennis en zij kunnen dat heel mooi weer overdragen aan de zittende medewerkers. In de interprofessionele LIN’s komt daar nog een schepje bovenop doordat studenten en professionals van verschillende disciplines óók weer veel van elkaar opsteken. Het leidt vaak tot nieuwe inzichten die de kwaliteitsprojecten een stuk verder helpen.”

Droom
“Met integrale zorg leveren we een bijdrage aan een goede kwaliteit van leven van cliënten. Uiteindelijk is mijn stip op de horizon dat we allemaal interprofessionele LIN’s hebben waarin verpleegkundigen, specialisten oudergeneeskunde, fysiotherapeuten, ergotherapeuten en welzijnswerkers op een vanzelfsprekende manier met elkaar samenwerken. Hierdoor krijgen we meer inzicht in ieders deskundigheid en wordt de zorg beter afgestemd en gecoördineerd. Dat is mijn droom!”, eindigt Robbert met een brede glimlach.

Reacties (0)
Het bericht is verzonden, deze zal worden geplaatst na goedkeuring.