Themadag voor verpleegkundig specialisten is win-win voor lectoren en studenten
‘De ideeën van studenten neem ik mee in mijn werk’
Een masterstudent schuifelt moeizaam naar voren en laat zich kreunend op een stoel ploffen. “Dit is mevrouw Jansen”, vertelt een andere masterstudent. “Ze was gevallen en opgenomen in het ziekenhuis.” “Ja,” zegt haar tegenspeelster met een bibberig stemmetje, “maar nu weet ik het niet meer. Waar moet ik naartoe?” Van valpreventie tot het stimuleren van gezonder eten: studenten van de Master of Advanced Nursing Practice (MANP) pitchen tijdens de themadag Preventie hun ideeën voor een betere gezondheid. “Met een themadag zoeken we openlijk de verbinding tussen onderwijs, onderzoek en praktijk”, vertelt curriculumontwikkelaar Marjolein Roemaat.
De studenten die de masteropleiding volgen, doen dat in duale vorm. Vier dagen in de week werken ze als verpleegkundige in opleiding tot specialist (VioS). Daarnaast zijn ze een dag per week bezig met onderwijsactiviteiten. Als ze hun opleiding hebben afgerond moeten ze zelfstandig beslissingen kunnen nemen: diagnoses stellen, medicatie voorschrijven en bijvoorbeeld besluiten om een behandeling te stoppen.
Wij leren ze om naar de verschillende aspecten te kijken, zodat ze op basis daarvan de best mogelijke beslissingen kunnen nemen en daarnaar handelen.
Ervaring in de praktijk
“Om je werk als VS (verpleegkundig specialist, red.) goed te kunnen doen moet je ervaring hebben in de praktijk en een gedegen medische en wetenschappelijke basis hebben”, legt Marjolein uit. “Wat is gangbaar voor de patiëntenpopulatie? Wat is jouw rol als VS? Tegelijk moet je weten wat de protocollen zijn, welke onderzoeken relevant zijn en hoe je die moet interpreteren. Wij leren studenten om naar al deze aspecten te kijken, zodat ze op basis daarvan de best mogelijke beslissingen kunnen nemen en daarnaar handelen.”
Landelijk beroepsprofiel
De afgelopen paar jaar heeft Inholland hard gewerkt aan herziening van de opleiding. “In Nederland hebben we pas twintig jaar verpleegkundig specialisten”, vertelt Marieke Ruiter, docent professionele vorming en studiecoach. “In 2018 is er een landelijk beroepsprofiel vastgesteld. Daarmee zijn we als hogeschool aan de slag gegaan. Het resultaat is de huidige master”
Het is belangrijk te begrijpen hoe onderzoek in elkaar steekt. Daarmee kun je onderzoeksresultaten meer op waarde schatten.
Onderzoekend vermogen en evidence based handelen
Het is een master die past bij Inholland, vindt ook Marjolein. “Juist in de zorg is de combinatie van onderzoek, onderwijs en praktijk essentieel. Onze studenten zijn geen wetenschappers, ze zijn met patiënten bezig. Maar het is wel belangrijk dat zij een onderzoekend vermogen ontwikkelen en dat verbinden met evidence based handelen. Stel, een patiënt komt met hoofdpijnklachten. Als specialist moet je natuurlijk klinische kennis hebben over hoofdpijn, maar ook weten welk onderzoek actueel is. En wat zijn eerdere ervaringen die in de praktijk zijn opgedaan? Op basis daarvan kun je met de patiënt bespreken wat de beste oplossing is.”
Zelf onderzoek doen
Margriet Bijlholt, docent wetenschappelijke vorming, bevestigt het belang van onderzoekend vermogen. “Om evidence based te kunnen werken moet je begrijpen hoe onderzoek in elkaar steekt. Daarom doen studenten ook zelf onderzoek. Je leert begrijpen wat bijvoorbeeld beperkingen van een onderzoek zijn. Daarmee kun je onderzoeksresultaten meer op waarde schatten.”
Studenten hebben niet alleen kennis nodig, maar ook een kritische blik, creativiteit en moed om te pionieren.
Moed om te pionieren
Marieke begeleidt als studiecoach de studenten op hun werkplekken. Het gaat namelijk naast onderzoekend vermogen ook om de verdieping van de klinische kennis en ontwikkeling naar meer zelfstandigheid en leiderschap. “Ik volg hun ontwikkeling tot VS. Zo moeten de studenten een verbetervoorstel maken voor een aspect van de zorg die zij in de praktijk leveren. Daarvoor hebben de studenten niet alleen kennis nodig, maar ook een kritische blik, creativiteit en moed om te pionieren. Daarop baseren ze het onderzoek dat ze gaan doen vanuit hun eigen werkplek.”
Verbinding met lectoraten
“Een andere manier om het onderzoekend vermogen te stimuleren is door verbinding te zoeken met de lectoraten. We laten de studenten zien wat er mogelijk is op gebied van verpleegkundig onderzoek, zodat zij dit kunnen vertalen naar hun eigen functie als VS. Een themadag als deze waar meerdere lectoren presentaties geven, met de studenten in gesprek gaan en jureren, draagt daaraan bij.” De wens voor een goede samenwerking met MANP is ook vanuit het lectoraat nadrukkelijk aanwezig, laat lector en bijzonder hoogleraar GGZ-Verpleegkunde Berno van Meijel weten. “We vinden het belangrijk om onze specialistische expertise op bepaalde gebieden waar we onderzoek op verrichten of verricht hebben, te delen met docenten en studenten van de MANP. Daarnaast denk ik dat studenten het waarderen wanneer zij onderwijs krijgen op inhoudelijke gebieden van onderzoek met een hoog niveau van specialistische kennis en ervaring.”
De ideeën waar studenten tijdens deze themadag mee kwamen, zijn erg goed en neem ik absoluut mee in mijn eigen werk.
Pitch: consultatiebureau voor ouderen
Terwijl ‘mevrouw Jansen’ nog in de stoel zit, legt de andere student uit dat voor een betere valpreventie ze een eerdere screening bij ouderen adviseren. Kort door de bocht: een consultatiebureau voor ouderen vanaf de pensioengerechtigde leeftijd. Het biedt tegelijk mogelijkheden om ook aandacht te vragen voor andere relevante onderwerpen als leefstijl en eenzaamheid.
Volgende pitch: gewichtige samenleving
Er volgt een applaus en de volgende groep komt naar voren voor hun pitch. Het gaat over hart- en vaatziekten waarbij ze zich hebben toegespitst op overgewicht. Gezond voedsel moet goedkoper en het ongezonde duurder. Daarnaast mag er in een supermarkt bij binnenkomst tot aan de kassa enkel gezond eten te vinden zijn. Voor de ongezonde producten moet je naar de hoeken van de winkel. Met trots laten ze tot slot een bewegend poppetje zien van een stuk fruit waar twee oogjes je vrolijk aanstaren. “Uit onderzoek blijkt dat dit de verkoop van groente en fruit stimuleert”, vertelt een student enthousiast. “Alles voor een gewichtige samenleving.”
Beste idee van de dag
De pitch voor hart- en vaatziekten wint ‘het beste idee van de dag’ en de studenten zijn blij verrast. “Zelf waren we al blij met ons idee, maar dit is wel leuk”, glundert masterstudent Josine Verhoeks. “Het gaat altijd over de gedragsverandering van de consument”, vult teamgenoot Rachel Kooy aan. “We moesten iets creatiefs bedenken en hebben ons daarom gericht op de voedselindustrie.”
Preventie moet een groter onderdeel van mijn werk worden.
Bewegen tot gezonde keuzes
Jurylid Berno van Meijel, lector GGZ-Verpleegkunde, is nog enthousiaster: “Hun ideeën zijn erg goed. We worden via marketingstrategieën eindeloos beïnvloed om keuzes te maken die lang niet altijd gezond zijn. Dit verloopt heel vaak via onbewuste beïnvloeding. Het is een uitstekend idee om vergelijkbare strategieën in te zetten om mensen juist te bewegen tot gezonde keuzes. Dit soort ideeën hebben mijn aandacht en neem ik absoluut mee in mijn eigen werk.”
Urgentie van preventie
Zeker is dat de themadag de urgentie van preventie bij de studenten heeft aangewakkerd. “Preventie moet een groter onderdeel van mijn werk worden”, zegt Josine beslist. “In de spreekkamer moet er meer aandacht voor zijn. Wat zijn gewoontes en welk gedrag kan positief bijdragen? Ik hoop daar als toekomstig verpleegkundig specialist echt iets in te kunnen betekenen.” Berno denkt dat zijn lectoraat hier ook een rol in kan spelen. “Preventie vraagt heel veel creativiteit. De dialoog tussen onderzoekers en mensen uit de praktijk is enorm waardevol om nieuwe initiatieven te ontwikkelen en deze in de praktijk door te voeren. Bovendien helpt het mij ook aan nieuwe ideeën voor onderzoek. Ik heb als lector de nodige ervaring met onderzoek op bepaalde inhoudelijke thema's, maar de studenten zijn juist vaak de inhoudelijke experts.”