Toolkit Proactieve Palliatieve zorg in de GGZ genomineerd

De ‘Toolkit Proactieve palliatieve zorg in de GGZ ’ is een van de drie genomineerden voor de Jaarprijs Palliatieve Zorg Impact 2022 met hoofdonderzoeker en verpleegkundig specialist Karin den Boer van Hogeschool Inholland als een van de samenstellers van de toolkit. Tijdens het tiende Amsterdam Symposium Palliatieve Zorg 2022 op 3 februari, geeft Karin, net als de andere genomineerden, een korte presentatie, waarna de winnaar bekend wordt gemaakt.

Wat houdt de toolkit in?
De Toolkit Proactieve palliatieve zorg in de GGZ bestaat uit tools en methodieken die al worden ingezet in de palliatieve zorg. Het biedt ggz-hulpverleners handvatten en structuur om een palliatieve zorgbehoefte tijdig te herkennen.  Ook zitten er tools en methodieken in voor proactieve zorgplanning. Daarnaast bevat het instrumenten voor het bieden van goede palliatieve zorg aan mensen met een ernstige psychiatrische aandoening en een levensbedreigende lichamelijke aandoening. De Toolkit is gebaseerd op een wetenschappelijke literatuurstudie, het Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland en de inbreng van vertegenwoordigers van cliënten, naasten en professionals. De samenstellers van de Toolkit zijn hoofdonderzoeker van dit project en verpleegkundig specialist Karin den Boer, lector GGZ-Verpleegkunde Berno van Meijel, onderzoekers van de samenwerkingspartners Anneke Francke en Anke de Veer en experts uit het werkveld palliatieve zorg en de GGZ Heidi de Kam en Tineke Vos.

Niet meer levensverlengend handelen
Over hoe de toolkit bij kan dragen aan het verzachten van de laatste levensfase vertelt Joke: “Op de psychiatrische afdeling waar ik werk, woonde al tientallen jaren een oudere dame. Haar leven mocht tot een einde komen vond ze: ‘Als ik nu een acute ziekte krijg waar ik aan dood kan gaan, wil ik niet behandeld worden.’ Haar arts wist van haar wens, zei ze, dat leek haar voldoende. Maar haar arts ging al snel met pensioen en behalve ik, wist niemand dat ze rustig wilde sterven als het moment daar was. Toen hebben we er aan de hand van verschillende instrumenten uit de toolkit voor gezorgd dat die informatie op alle noodzakelijke plekken beschreven stond. Het gaf haar heel veel rust.”

Die rust bij patiënten, naasten en het behandelteam, is precies wat we willen bereiken met de toolkit: “Je moet begrijpen dat mensen die in de GGZ werken niet dagelijks te maken hebben met patiënten die zeer binnenkort overlijden. Zo’n situatie kan voor stress zorgen. Een voorbeeld van een tool uit de toolkit die kan helpen om de stress te verminderen, is het Zorgpad Stervensfase. Hierin wordt stapsgewijs uitgelegd waar men aan moet denken in de laatste week van iemands leven. Dit zijn zaken als: zijn de contactgegevens van naasten compleet en is er met de familie gesproken? Welke symptomen heeft de patiënt en is eventuele medicatie aanwezig? Alles wordt systematisch nagelopen en dat geeft veel houvast aan de betrokken hulpverleners. Die houvast geeft uiteindelijk ook rust voor de patiënt en zijn naasten en dát is ons doel. "

Samenwerking
De Toolkit is één van de resultaten van het samenwerkingsproject ‘Proactieve palliatieve zorg voor mensen met een ernstige psychiatrische aandoening: ontwikkeling, invoering en evaluatie van een interventieprogramma’ vanuit Amsterdam UMC (locatie VUmc), Hogeschool Inholland en Nivel. Tijdens het project werd samengewerkt met MIND Platform, opleidingsinstelling GGZ-VS, Parnassia Groep (waaronder Antes, Parnassia Den Haag, Brijder en Bavo Europoort), Jellinek Utrecht en Tactus Verslavingszorg. Het project werd mogelijk gemaakt door ZonMw en maakt deel uit van het ZonMw-programma ‘Palliantie. Meer dan zorg’.

Resultaten project
De Toolkit ‘Proactieve palliatieve zorg in de GGZ’, bijbehorende trainings- en implementatiehandleiding en literatuurstudie zijn hier gratis te downloaden. 

Programma en inschrijving 
Bekijk het complete programma van het tiende Amsterdam Symposium Palliatieve Zorg.