Amsterdam staat bekend om haar creatieve energie en progressieve waarden, maar de stad verandert snel. Oude, verpauperde wijken worden opgeknapt, woonlasten stijgen en de commercialisering van publieke ruimten jagen kunstgemeenschappen weg.
Graffiti wordt vaak afgedaan als vandalisme, maar is een krachtige vorm van stedelijke storytelling. Jongeren, gemarginaliseerde groepen en activistische stemmen laten via graffiti van zich horen en eisen hiermee hun plek op. Graffiti weerspiegelt maatschappelijke verandering. Zonder behoud dreigt dit erfgoed te verdwijnen onder stedelijke herontwikkeling en digitale versnippering.
De Dutch Graffiti Library verzamelt en bewaart al meer dan 40 jaar de mooiste voorbeelden van graffiti uit Nederland en deelt de verhalen erachter. In de vorm van boeken, documentaires en sinds 2024 ook via in eigen expositieruimte in de Centrale Markthal. Helaas moet ook hier de kunst plaatsmaken voor projectontwikkelaars: vanaf 30 november 2025 komt er een eind aan hun tijdelijke huisvesting.
In dit project onderzoeken we daarom hoe we de collectie van de Dutch Graffiti Library digitaal kunnen conserveren en hoe we de collectie via nieuwe (immersieve) manieren – waarmee je letterlijk in de wereld van graffiti stapt – toegankelijk kunnen maken voor (en met) de nieuwe generatie in Amsterdam, Nederland en Europa. Dit project noemen we daarom ook wel 'Dutch Graffity Library On Tour'.
In dit project werken we nauw samen met de Dutch Graffiti Library en OBA Next Lab Sluisbuurt. De aanpak is co-creatief: we ontwikkelen de beleving niet vóór jongeren, maar mét jongeren. In vier workshops onderzoeken studenten, onderzoekers en buurtjongeren hoe je de sfeer van graffiti digitaal kunt vastleggen en vertellen. Daarbij gebruiken we innovatieve technieken zoals ‘gaussian splatting’, een manier om 3D-beelden realistisch vast te leggen.
Het team van Media Technology maakt op die manier digitale modellen van de collectie. Onderzoekers van de lectoraten Design Thinking en Innovation in the Music Industry begeleiden het ontwerpproces en sturen de studenten aan die de prototypes kunnen ontwikkelen en testen in de Immersive Room van Inholland Amsterdam. Samen werken we toe naar een proof-of-concept: een interactieve demo die daarna ook in andere plekken kan worden gebruikt, zoals in de OBA Next Lab Sluisbuurt, andere Nederlandse bibliotheken of op Europese locaties.
Daarnaast documenteren we de werkwijze in een open toolkit, zodat andere scholen en bibliotheken in binnen- en buitenland het project kunnen nabouwen, ook voor andere toepassingen dan graffiti. Zo levert dit project niet alleen een innovatieve beleving op, maar ook kennis en methoden die breder inzetbaar zijn in onderwijs en praktijk.
"We zijn nieuwsgierig hoe graffiti-cultuur resoneert bij een nieuwe generatie. En welke nieuwe ideeën zij hebben om deze ervaring te delen"
Studenten krijgen dankzij dit project de kans om praktijkgericht te leren. Ze werken mee aan een bestaand maatschappelijk vraagstuk: hoe behoud en deel je cultureel erfgoed in een digitale tijd? Daarbij doen ze ervaring op met actuele technologieën die je helemaal onderdompelen in de ervaring, zoals 3D-registratie en immersive storytelling, en met creatieve werkvormen zoals co-design.
Het project sluit goed aan bij opleidingen op het gebied van media, communicatie, kunst, digital design en creatieve technologie. Studenten leren niet alleen technische vaardigheden, maar ook hoe je samenwerkt met diverse doelgroepen, zoals jongeren uit de buurt of kunstenaars. Daarmee ontwikkelen ze belangrijke professionele en sociale vaardigheden, zoals samenwerken, communiceren en kritisch reflecteren.
Bovendien laat dit project zien hoe kunst, erfgoed en technologie elkaar kunnen versterken. Vanuit Hogeschool Inholland betekent het dat onderwijs, onderzoek en de samenleving nog dichter bij elkaar komen te staan.
De Dutch Graffiti Library (DGL) brengt de collectie, kennis en verhalen in. De OBA Next Lab Sluisbuurt biedt een plek waar geïnteresseerden kunnen samenkomen en om te werken aan en kennis te maken met de prototypes die worden ontwikkeld. Daarnaast zijn creatieve professionals, erfgoedbeheerders en technologische ontwikkelaars van de Amsterdam Immersive Alliance betrokken bij de uitvoering.
Door deze samenwerking ontstaat een project dat zowel inhoudelijk sterk is (met waardevol erfgoed) als praktisch toepasbaar (met nieuwe digitale middelen). De Inholland X OBA Next Lab Sluitbuurt- community wordt uitgenodigd om actief mee te denken en ontwerpen. Studenten Ad Crossmediale Communicatie krijgen de kans om zich in te schrijven op deze opdracht en actief een bijdrage te leveren. Op die manier ontstaat er niet alleen een eindproduct, maar ook een proces dat jongeren eigenaarschap geeft en hun digitale en creatieve vaardigheden versterkt.
Het project levert een blauwdruk op die ook door andere bibliotheken, musea en onderwijsinstellingen in Europa gebruikt kan worden. Zo verbinden we lokaal erfgoed met een internationale beweging voor digitale inclusie, culturele diversiteit en vrije expressie.
Aan het eind van het project willen we een werkende demo presenteren van een interactieve graffiti-beleving. Deze demo kan bijvoorbeeld met VR- of AR-brillen ervaren worden en geeft jongeren de kans om verhalen achter graffiti te ontdekken.
Daarnaast ontwikkelen we een toolkit met werkvormen, technieken en methoden waarmee andere organisaties het project kunnen nabouwen. Zo kan de Dutch Graffiti Library On Tour ook in andere steden of landen worden opgezet.
Verder verwachten we dat het project huidige en toekomstige makers nieuwe vaardigheden geeft: digitale geletterdheid, creatief denken en samenwerken in een interculturele context. Voor studenten en onderzoekers van Inholland levert het waardevolle praktijkervaring op en nieuwe kennis over co-creatie, storytelling en het gebruik van innovatieve technologie in erfgoedprojecten.
Tot slot draagt het project bij aan het versterken van de rol van bibliotheken en onderwijsinstellingen als plekken voor ontmoeting, democratie en maatschappelijke dialoog.
