Overgewicht is een groot gezondheidsprobleem. Het RIVM meldt dat in 2050 64% van de mensen in Nederland overgewicht zal hebben. Obesitas verhoogt het risico op onder andere hart- en vaatziekten, diabetes mellitus type II en kanker. Sinds 2019 wordt de Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) vanuit de basisverzekering vergoed. Dit programma heeft als doel volwassenen met overgewicht en obesitas te helpen een gezondere leefstijl en een gezond gewicht te bereiken. Dit tweejarige programma richt zich op voeding, beweging, slaap en stress.
Hoewel de GLI positieve effecten heeft op deelnemers, blijkt uit onderzoek dat deze interventie soms onvoldoende aansluit bij hun behoeften. GLI-deelnemers geven daarnaast aan dat zij graag meer begeleiding wensen binnen dit programma. In dit project maken we een begin met het ontwikkelen van een leefstijlapp, gebaseerd op AI, die je gaat helpen bij het bereiken van je leefstijldoelen.
Leefstijldoelen zijn persoonlijke, haalbare en meetbare doelen die iemand zichzelf stelt om gezonder te leven. Ze richten zich op het verbeteren van dagelijkse gewoonten op het gebied van voeding, beweging, slaap, stress en andere factoren die van invloed zijn op de gezondheid.
In dit onderzoeksproject ligt de eerste focus op beweging. Een digitale leefstijlapp is een geschikte manier om leefstijlverandering te ondersteunen, omdat deze laagdrempelig, flexibel en schaalbaar is. Gebruikers kunnen op elk moment en op elke plek begeleiding ontvangen, wat vooral belangrijk en waardevol is voor mensen met een drukke agenda of beperkte toegang tot fysieke zorg. Daarnaast kan de app extra ondersteuning bieden aan mensen met een lage sociaaleconomische positie, doordat deze barrières verlaagt, zoals taal, tijd en kosten. Dankzij de inzet van AI kan de app bovendien inspelen op individuele voorkeuren en obstakels, wat de kans op duurzame gedragsverandering vergroot.
Vanaf het begin betrekken we GLI-deelnemers en leefstijlcoaches bij het onderzoek. In een serie workshops gaan we met hen in gesprek over hun behoeften, wensen en beperkingen ten aanzien van een leefstijlapp. Vragen zoals ‘Welke barrières ervaar je in het onderhouden van een gezonde leefstijl?’ en ‘Wat voor ondersteuning heb je nodig?’ schijnen licht op de behoeftes van de doelgroep. Deze gegevens worden gebruikt om de contouren van de leefstijlapp te ontwerpen.
Tegelijkertijd werken we aan het ontsluiten van sensordata van activitytrackers en het gebruiksklaar maken van deze data voor gebruik in een AI-model. Diverse AI-technieken worden ingezet om te verkennen op welke wijze we patronen in bewegingsdata van gebruikers kunnen inzetten om het bewustzijn van het eigen beweeggedrag te vergroten. Hierbij betrekken we in elke fase de doelgroep om deelproducten te reviewen en feedback te geven op de tot dan toe ontwikkelde producten.
"We onderzoeken hoe GLI-deelnemers op een positieve manier gemotiveerd kunnen worden om zelf de regie te pakken over hun leefstijl. Dit project is een goed voorbeeld van wetenschap bedrijven mét de mensen waar het onderzoek over gaat."
In dit project participeren zowel Sportkunde- als IT-studenten. We hebben verschillende studentopdrachten uitgeschreven, die zich onder andere richten op het analyseren van de behoeften van de gebruikers van de leefstijlapp en het ontwerpen van de architectuur en datastromen. Docent-onderzoekers van het lectoraat Data Driven Smart Society begeleiden de studenten die werken aan de leefstijlapp binnen minors. De docent-onderzoekers hebben daarbij de rol van opdrachtgever. Studenten die werken aan de leefstijlapp voor hun afstudeeronderzoek worden bij het lectoraat direct begeleid door een docent-onderzoeker.
De uitkomsten van het project zijn ook van belang voor de opleiding Sportkunde, binnen het thema leefstijlbevordering. Studenten doen namelijk praktijkervaring op met digitale interventies gericht op gezond gedrag, waaronder sport en bewegen. Het biedt kansen om bij te dragen aan innovatie, onderzoek en maatschappelijke impact op het gebied van gezondheid en leefstijl.
Fysiotherapie Sminia is de werkveldpartner in dit project. Zij begeleiden maandelijks 350 GLI-deelnemers en zijn daarmee een van de grootste aanbieders van het GLI-programma in de Zaanstreek. Het belang van dit project voor deze werkveldpartner is dat zij tegemoet willen komen aan de wens van de GLI-deelnemers voor meer begeleiding. Een leefstijlapp als digitale interventie, mits accuraat ontwikkeld, zou precies dat kunnen bieden: begeleiding op maat en ‘just in time’.
We richten dit project enerzijds op het inventariseren van de leefstijlveranderwensen die GLI-deelnemers hebben, de uitdagingen die zij daarbij ervaren, en de behoeften die zij hebben ten aanzien van een digitale app die hen kan ondersteunen.
Anderzijds kijken we naar het ontsluiten van bewegingsdata uit activitytrackingdevices (denk aan Fitbit of andere horloges) en eventueel andere data, en het gebruiken van die data om leefstijladviezen te genereren die op een aantrekkelijke en motiverende manier aan de GLI-deelnemer worden gepresenteerd. Deze resultaten zullen we in een vervolgproject gebruiken om daadwerkelijk een leefstijlavatar te ontwikkelen.
