Mensen met een ernstige psychiatrische aandoening hebben een verminderde levensverwachting van 20 tot 25 jaar. Het vroegtijdig overlijden is toe te schrijven aan risicofactoren zoals overgewicht, diabetes, hoge bloeddruk, cholesterol, roken en een inactieve leefstijl. Leefstijlprogramma’s, ook wel leefstijlinterventies genoemd, zijn succesvol in het verminderen van deze risicofactoren en kunnen de gezondheid van de cliënten verbeteren.
Hoewel er veel onderzoek wordt gedaan naar welke elementen het beste werken in deze programma's, worden deze onderzoeken vaak niet uitgevoerd bij cliënten met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA). De SMILE-studie (waarbij SMILE staat voor Serious Mental Illness Lifestyle Evaluation) onderzoekt daarom een leefstijlinterventie specifiek gericht op cliënten met EPA.
Het doel van het programma is de (risico’s op) genoemde gezondheidsproblemen te verminderen. Ook wordt bestudeerd of het programma leidt tot een vermindering van zorggebruikskosten. Het SMILE-programma duurt een jaar en wordt uitgevoerd door ambulante behandelteams in de specialistische GGZ. Er doen in totaal 21 ambulante teams mee.
Het onderzoek wordt uitgevoerd binnen een samenwerkingsverband van het Amsterdam UMC, de Vrije Universiteit Amsterdam en Hogeschool Inholland.
Dit project is mogelijk gemaakt door ZonMw en maakt onderdeel uit van het programma Doelmatigheidsonderzoek.
Het betreft een experimentele studie, daarom zijn de deelnemende teams opgedeeld in:
Uiteindelijk worden de metingen van de interventiegroep met de metingen van de controlegroep vergeleken.
Het SMILE-programma bestaat uit wekelijkse groepssessies van twee uur gedurende een half jaar, gevolgd door een half jaar met maandelijkse sessies. Binnen deze groepssessies doen acht tot vijftien cliënten mee. De groepssessies worden gegeven door minimaal twee teamleden van ambulante GGZ-zorg. Gedurende de sessies ligt de focus op gezonde voeding en toename van lichamelijke activiteit. Andere onderwerpen waar aandacht voor is, zijn bijvoorbeeld: slaap en stress, plannen van maaltijden, evaluatiemomenten en emotie-eten.
Bij het uitrollen van een grote interventie in de dagelijkse praktijk kunnen hulpverleners tegen veel dingen aanlopen. Het is daarom belangrijk om de bevorderende en belemmerende factoren tijdens de uitrol van de interventie in kaart te brengen. Daarnaast willen we natuurlijk weten wat cliënten van het programma vinden en hoe zij het hebben ervaren om mee te doen met een groepsinterventie gericht op leefstijl. Daarom voeren we ook evaluatiegesprekken, in de vorm van interviews, met zowel hulpverleners als cliënten.
Aan het SMILE-programma doen ambulante zorgteams mee uit de specialistische GGZ. Daarnaast worden er semigestructureerde-interviews gedaan met hulpverleners en cliënten die aan het programma hebben meegedaan.
De SMILE-leefstijlinterventie komt beschikbaar voor onderwijs en de praktijk.
Het project levert de volgende resultaten op:
