Onbegrepen gedrag zoals agressie of apathie komt bij bijna alle mensen met dementie voor. Ook bij mensen met een migratieachtergrond. Deze groep neemt de komende tijd aanzienlijk toe. Eén op de tien mensen met dementie heeft een migratieachtergrond. Onder migranten groeit het aantal mensen met dementie twee keer zo snel als onder mensen met dementie zonder migratieachtergrond. Mensen met een migratieachtergrond hebben drie tot vier keer meer kans om dementie te krijgen.
Professionals ervaren meerdere drempels in het omgaan met onbegrepen gedrag bij mensen met dementie en een migratieachtergrond. Ze merken dat er bij de doelgroep zelf weinig kennis is over dementie en de ondersteuningsmogelijkheden. De diagnose wordt vaak laat gesteld. De communicatie is complex en professionals zijn soms handelingsverlegen of faalangstig om met hen te communiceren.
Onbegrepen gedrag vermindert de kwaliteit van leven van deze mensen met dementie en van mantelzorgers en bekort de volhoudtijd van de mantelzorgers. Dit laatste kan leiden tot (versnelde) verpleeghuisopname.
Professionals ervaren meerdere drempels in het omgaan met onbegrepen gedrag bij mensen met dementie en een migratieachtergrond. Ze merken dat er bij de doelgroep zelf weinig kennis is over dementie en de ondersteuningsmogelijkheden. De diagnose wordt vaak laat gesteld. De communicatie is complex en professionals zijn soms handelingsverlegen of faalangstig om met hen te communiceren.
Onbegrepen gedrag vermindert de kwaliteit van leven van deze mensen met dementie en van mantelzorgers en bekort de volhoudtijd van de mantelzorgers. Dit laatste kan leiden tot (versnelde) verpleeghuisopname.
In een drie jaar durend participatief actieonderzoek hebben wij samen met mensen met dementie, mantelzorgers en professionals van zorgorganisaties Carintreggeland en Cordaan de OOG-methodiek ontwikkeld.
De OOG-methodiek is ontworpen door ontwikkelteams van mantelzorgers, professionals en onderzoekers van Carintreggeland, Cordaan, hogeschool InHolland en hogeschool Windesheim. Met dank aan de input van studenten Verpleegkunde en experts van het netwerk Cultuursensitieve Zorg, Pharos, Vilans, Alzheimer Nederland, V&VN, UNI-UMCG, Trimbos, Vilans, Ben Sajet Centrum, Hogeschool Inholland en Hogeschool Windesheim.
Dit cultuursensitieve OOG staat voor Omgaan met Onbegrepen Gedrag. Het OOG is een metafoor voor oog hebben voor de ander: voor de persoon met dementie, voor zijn of haar cultuur, voor de mantelzorger en het hele netwerk om de persoon met dementie.
De OOG-methodiek helpt je om betere ondersteuning te geven. En uit ons onderzoek blijkt dat hij breed inzetbaar is. Niet alleen bij mensen met een migratieachtergrond. Cultuursensitief werken gaat er ook om dat je oog hebt voor diversiteit op andere terreinen, bijvoorbeeld leefsituatie (denk aan platteland versus stad), gender of opleidingsniveau.
De methodiek bestaat uit een handreiking, een training, kennisclips en een implementatieplan. In december 2023 komen ook de training, kennisclips en een implementatieplan beschikbaar.
Het onderzoeksteam bestaat onder andere uit verpleegkundestudenten. Zij worden ingezet bij het verzamelen en analyseren van data en daarbij begeleid door de onderzoekers en docenten van de betreffende onderwijsmodule. De aanwezigheid van docenten en docent-onderzoekers zorgen er mede voor dat de resultaten terugvloeien in het onderwijs en de curricula van de opleidingen.
Binnen het project, gesubsidieerd door SIA-RAAK, werken hogescholen, universiteiten en beroepsonderwijs nauw met elkaar samen. Dit versterkt de samenwerking en onderlinge relatie en draagt bij aan de interprofessionele manier van werken waartoe onze studenten worden opgeleid.
