Eenzame ouderen veerkrachtiger maken door de inzet van zorgrobots
Inholland onderzoekt: Niet-menselijke oplossingen als alternatief in de ouderenzorg
De huidige stand van zaken in de zorg: vergrijzing, de financiering van de zorg en de tekorten in zorgpersoneel. “Één op de vier mensen moet in de zorg werken om zorgniveau dat we nu hebben te handhaven. Iedereen voelt aan dat dat niet haalbaar is”, stelt Margo van Kemenade, associate lector Robotica bij Hogeschool Inholland. Gelukkig kunnen zorgrobots bijspringen, weet Margo uit brede ervaring.
“Ongeveer tien jaar geleden startte ik mijn promotieonderzoek aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Daar ontwikkelde een technische onderzoeksgroep ‘Alice’, een prototype gezelschapsrobot voor alleenstaande ouderen. Als socioloog en ethicus stond ik in mijn onderzoek stil bij de morele bezwaren van zorgverleners rond zorgrobotica.” Alice ging de hele wereld over toen een documentairemaker de onderzoeksgroep benaderde en voor de documentaire ‘Ik ben Alice’ de robot een week lang bij drie eenzame dames mocht wonen om te kijken op welke manier deze kon bijdragen aan het verminderen van de eenzaamheid die zij ervoeren. En op die manier dus een bijdrage kon leveren aan de zorg voor deze ouderen. “Tien jaar geleden zagen we al positieve resultaten. Laat staan wat we met de technologie van nu kunnen bereiken.”
In deze video worden de learnings vanuit het onderzoek van Margo met Alice destijds bekeken door de bril van tegenwoordig. Voor welke uitdagingen in de zorg staan we nu? En op welke manier kan zorgrobotica daar een bijdrage aan leveren.
Of de inzet van robots in ouderenzorg een vlucht zal nemen, vindt Margo moeilijk te voorspellen. “Enerzijds neemt de druk op de zorg alleen maar toe en kunnen technologische ontwikkelingen heel snel gaan. Anderzijds hebben we te maken met maatschappelijke acceptatie van nieuwe technologie, wetgeving en ethische richtlijnen die innovaties tegenhouden. Het is goed dat er strenge regelgeving is, maar laten we als onderzoekers wel blijven verkennen wat er mogelijk is in zorgtechnologie. En de mogelijkheden nemen alleen maar toe. We kunnen techniek een bijdrage laten leveren aan het oplossen van een maatschappelijk probleem. Waardoor we eenzame ouderen veerkrachtiger maken en de kwaliteit van hun leven verhogen.”
Zorgrobot Alice is ontwikkeld om in de toekomst te kunnen voldoen aan de vraag naar zorg voor eenzame en dementerende ouderen. Kan een robot een menselijke band met iemand opbouwen en dus een mens van vlees en bloed vervangen? “Over tien jaar”, stelt Margo zich als doel, “wil ik zorgrobots gewoon bij de mensen thuis hebben staan, waarmee je kunt praten, die jouw voorkeuren kennen, die weten wie je bent, en waar je een praatje mee kan maken en die ook dingen voor je kunnen doen.” Samenvattend kan je wel zeggen dat een mens een mens gezelschap houdt. Maar als dat door omstandigheden niet mogelijk is, dan is een robot een heel goed alternatief.
Lees ook het eerder verschenen artikel ‘Technologie kan mensen minder eenzaam maken’.
Bij Hogeschool Inholland focussen we op een veerkrachtige samenleving. Dit is een samenleving waarin we in verbinding met elkaar in staat zijn om schokken op te vangen en deze ook benutten als kans om ons verder te ontwikkelen. Met Inholland onderzoekt vertellen we verhalen over hoe we vanuit onderzoek bijdragen om een samenleving met veranderkracht te realiseren, samen met studenten en werkveldpartners. Zodat iedereen kan blijven functioneren in een continu sterk veranderende wereld.