MBRT werkt aan curriculumvernieuwing met design thinking

De opleiding Medisch Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken (MBRT) organiseerde op 15 oktober een co-creatiedag waarbij docenten, studenten en werkveldrelaties gezamenlijk nadachten over mogelijkheden voor vernieuwing van het curriculum van de duale variant van de opleiding. Ze gingen aan de slag met de ontwerpgerichte innovatiemethode design thinking. “Ik heb werkelijk geen idee wat ik kan verwachten. Ik laat het op me afkomen. Er kan iets moois uitkomen!”, aldus teamleider Thom Roding bij de start van de sessie.

De duale variant van de opleiding MBRT wordt aangeboden in nauwe samenwerking met het werkveld. Het is daarbij essentieel om te anticiperen op nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied. Thom: “We leiden onze duale studenten deels op school, deels in het werkveld op. Daarom moeten we de inhoud van de opleiding goed afstemmen met het werkveld: wat doen zij, wat doen wij? We organiseren sowieso al jaarlijkse bijeenkomsten om het vak en de opleiding te verduurzamen.”

Directe aanleiding voor de bijeenkomst was de behoefte om het afstuderen bij MBRT te innoveren. Docent en curriculumgroepvoorzitter Nicoline Zwanenburg had daartoe de hulp ingeroepen van het tweedelijnsteam van Onderwijsbeleid & Juridische Zaken: onderwijsadviseur Sabine van Dijken en Gerard Möhring die zich binnen het Domein Creative Business als projectleider bezighoudt met onderwijsvernieuwing. Samen wilden zij de aanpak van design thinking gebruiken om in co-creatie tot innovatie te komen bij MBRT. Ze zochten contact met Anne Nienhuis, onderzoeker en projectmanager bij het lectoraat Kwaliteitsjournalistiek in Digitale Transitie van Hogeschool Utrecht, om de opleiding hierbij te begeleiden.

Studentleervraag
Gerard Möhring licht toe: “Anne faciliteert en Sabine en ik ondersteunen door onze ervaring te delen. Ik ben er zelf bij gevraagd omdat we binnen het Creative Growth Initiative (CGI) al met prototypes werken. En het proces om tot CGI te komen verliep ook op de design-thinking-manier. Deze manier van denken gaat dit team heel veel brengen. De studentleervraag komt vandaag meer centraal te staan.”

Enkele dagen eerder is er al een inspiratiebijeenkomst georganiseerd om een beter beeld te krijgen van design thinking. Nu vindt de praktische vertaling van die methodiek plaats voor het MBRT-team. Anne leidt de dag in: “Vandaag denken we niet in beperkingen in geld, faciliteiten, mensen of ruimte. We laten al het bestaande nu los. Laat je fantasie de vrije loop!”

Van breed naar smal
“Bij design thinking ga je van breed naar smal”, legt Anne uit. “Het is leuk om te spelen, maar daarna gaan we ook echt ergens naartoe.” Er zijn vijf fases, waarvan de eerste drie vandaag doorlopen worden:

• Empathize: verplaats je in de doelgroep en het probleem
• Define: maak het probleem smaller (samenvatten)
• Ideate: bedenk zoveel mogelijk ideeën om tot een oplossing te komen
• Prototype: kies welk idee je het meest aanspreekt en geef dat vorm
• Test: test de beste oplossing.

De deelnemers gaan in drie groepen uiteen. Anne helpt ze gedurende de dag door de eerste drie fases heen. Aan het eind van de dag presenteren de groepen hun ideeën aan elkaar.

Bij elkaar in de keuken kijken
Vierdejaarsstudent Jasper Bosman, werkzaam bij het Maasstad Ziekenhuis, vond het een leerzame dag: “Voor mij was de motivatie om mee te doen het feit dat ik nog nooit met design thinking heb gewerkt en het dus iets toevoegt aan mijn leercurve. Verder wil ik graag een bijdrage leveren aan onderwijsvernieuwing. Ik vind dat we dit beter in kleine stapjes kunnen doen dan in één keer een grote verandering teweegbrengen.” Er is vandaag goed naar de studenten geluisterd, vindt Jasper. “De belangen van een ziekenhuis wijken soms af van belangen van de opleiding. Wij zien en snappen beide kanten. Het idee van mijn groep gaat er dan ook over dat we beide partijen nader tot elkaar krijgen door meer uitwisseling van personeel tussen hogeschool en ziekenhuis. Bij elkaar in de keuken kijken en meelopen. Ik hoop dat zo’n dag als vandaag vaker georganiseerd gaat worden en dan met meer studenten. En dat wij dan ook weer worden uitgenodigd ten behoeve van de continuïteit.”

Student Niels van der Hoeven die bij het St. Antonius Ziekenhuis in Utrecht werkt, wil in zijn vakgebied graag met innovatie bezig zijn en heeft zich daarom aangemeld voor deze dag. “Ons idee gaat over soft skills: het aanleren van sociale vaardigheden. Bijvoorbeeld hoe je met je teamleider communiceert. Of hoe je iets aankaart op de afdeling. Er zou in de opleiding meer nadruk kunnen komen te liggen op communicatieskills die verder reiken dan alleen communicatie met de patiënt.”

Onderliggende overtuigingen en emoties
Organisator Nicoline Zwanenburg heeft vandaag veel energie gekregen: “Ik vind het zo waardevol om alles vanuit klantwaarde te beredeneren, zoals met design thinking gebeurt: in plaats van vóór iemand te denken, kun je ook mét iemand denken. Als je de patiënt meer regie geeft, moet je hem ook meer aan het woord laten. Van oudsher bepalen wij wat goed is voor de patiënt. Daar moet nu een ontwikkeling bij ons plaatsvinden! Lastig voor ons is de empathize-fase, want wij zijn doeners. We vragen niet aan elkaar hoe de sfeer is op de afdeling of wat een verandering met jou doet. Dat merkte je vandaag wel, in eerste instantie. ‘Ik weet genoeg om door te gaan’, is een uitspraak die echt bij ons past. Maar: hebben we dan wel genoeg met elkaar gedeeld? We leerden om ons dát af te vragen. Dankzij Anne, die ons hielp om onderliggende overtuigingen en emoties boven te halen. Dat ontstond dus pas later op de dag.”

Hoe nu verder? “We gaan door met kleine projectgroepen, op naar de volgende stap. Er zijn vandaag drie ideeën naar voren gekomen. Misschien moeten we een keuze maken tussen die drie. Of iets met alle drie doen. Wellicht komen we erachter dat we ze ook kunnen koppelen. Geen idee nog! In elk geval organiseren we in januari een vervolgdag waarin we met een prototype aan de slag gaan. School en ziekenhuis zijn sámen verantwoordelijk voor de opleiding, dus we blijven het werkveld erbij betrekken.”

Lector Design Thinking bij Hogeschool Inholland
De onderzoeksgroep Creative Business heeft onlangs Guido Stompff aangesteld als lector Design Thinking. Hij is keynotespreker bij de Dag van het Onderwijs op 14 november. Unieke kans om snel meer te weten te komen over deze innovatiemethode die oprukt in het hoger onderwijs!